કાન્તની ગઝલ ઉપર “શાહબાઝ”ની તઝમીન
kantni gajhal upar “shahbajh”ni tajhmin
ઊગી ચંદા વળી પાછી, હજુ રૂપ એનું એ છે કે?
ખરંતા તારલાનાં અશ્રુએ નભથી ચૂએ છે કે?
અને નિજ પાલવે ચંદા સ્વયં એને લૂએ છે કે?
તને હું જોઉં છું ચંદા, કહે, તે એ જુએ છે કે?
અને આ આંખની માફક, કહે, એની રુએ છે કે?
ખીલી સંધ્યા મહીં કો' વસ્ત્રનું પ્રતિબિમ્બ જોવાને,
સિતારા-ગુચ્છમાં કો' ચિત્રનું પ્રતિબિમ્બ જોવાને,
ભર્યાં નભ માંહી એ ઉરતંત્રનું પ્રતિબિમ્બ જોવાને,
અને તવ નેત્રમાં એ નેત્રનું પ્રતિબિમ્બ જોવાને,
વખત હું ખોઉં છું એવો શું, કહે, તેયે ખુએ છે કે?
ઊઘડતી પ્રેમ-પાંખો પર અમે ઊડેલ સાથે તે,
અને આકાશગંગા પાર જઈ ભટકેલ સાથે તે,
અને ઉદ્યાનનાં પુષ્પો અમે વીણેલ સાથે તે,
સખિ! હું તો તને જોતાં અમે જોયેલ સાથે તે
સ્મરતાં ના શકું સૂઈ, કહે, સાથી સૂએ છે કે?
બન્યું મારું બિછાનું તો ધરા પર શુષ્ક પર્ણોમાં,
ઝૂકેલું શિર સદા મારું રહ્યું માશૂક-ચરણોમાં,
કરું છું સ્નાન હું તારાં રચ્યાં આ સ્નિગ્ધ ઝરણોમાં,
સલૂણી સુન્દરી સંધ્યા, ધરી તવ સ્વચ્છ કિરણોમાં
હૃદયનાં ધોઉં છું પડ હું, કહે, તેયે ધુએ છે કે?
ugi chanda wali pachhi, haju roop enun e chhe ke?
kharanta tarlanan ashrue nabhthi chue chhe ke?
ane nij palwe chanda swayan ene lue chhe ke?
tane hun joun chhun chanda, kahe, te e jue chhe ke?
ane aa ankhni maphak, kahe, eni rue chhe ke?
khili sandhya mahin ko wastranun pratibimb jowane,
sitara guchchhman ko chitranun pratibimb jowane,
bharyan nabh manhi e urtantranun pratibimb jowane,
ane taw netrman e netranun pratibimb jowane,
wakhat hun khoun chhun ewo shun, kahe, teye khue chhe ke?
ughaDti prem pankho par ame uDel sathe te,
ane akashganga par jai bhatkel sathe te,
ane udyannan pushpo ame winel sathe te,
sakhi! hun to tane jotan ame joyel sathe te
smartan na shakun sui, kahe, sathi sue chhe ke?
banyun marun bichhanun to dhara par shushk parnoman,
jhukelun shir sada marun rahyun mashuk charnoman,
karun chhun snan hun taran rachyan aa snigdh jharnoman,
saluni sundri sandhya, dhari taw swachchh kirnoman
hridaynan dhoun chhun paD hun, kahe, teye dhue chhe ke?
ugi chanda wali pachhi, haju roop enun e chhe ke?
kharanta tarlanan ashrue nabhthi chue chhe ke?
ane nij palwe chanda swayan ene lue chhe ke?
tane hun joun chhun chanda, kahe, te e jue chhe ke?
ane aa ankhni maphak, kahe, eni rue chhe ke?
khili sandhya mahin ko wastranun pratibimb jowane,
sitara guchchhman ko chitranun pratibimb jowane,
bharyan nabh manhi e urtantranun pratibimb jowane,
ane taw netrman e netranun pratibimb jowane,
wakhat hun khoun chhun ewo shun, kahe, teye khue chhe ke?
ughaDti prem pankho par ame uDel sathe te,
ane akashganga par jai bhatkel sathe te,
ane udyannan pushpo ame winel sathe te,
sakhi! hun to tane jotan ame joyel sathe te
smartan na shakun sui, kahe, sathi sue chhe ke?
banyun marun bichhanun to dhara par shushk parnoman,
jhukelun shir sada marun rahyun mashuk charnoman,
karun chhun snan hun taran rachyan aa snigdh jharnoman,
saluni sundri sandhya, dhari taw swachchh kirnoman
hridaynan dhoun chhun paD hun, kahe, teye dhue chhe ke?
સ્રોત
- પુસ્તક : પાલવકિનારી (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 34)
- સર્જક : અનંતરાય ઠક્કર ‘શાહબાઝ’
- પ્રકાશક : યશવંત દોશી
- વર્ષ : 1960