એ લોકોએ
ગાંધીજીની આંખો પર
પાટા બાંધી દીધા
અને આપણામાંના
કો’ક કો’કને
થોડું થોડું દેખાતું હતું
તે સૌ કોઈ અંધ થયા.
એ લોકોએ
ગાંધીજીના કાનમાં
રૂના પૂમડાં ખોસી દીધાં
અને આપણામાંના
કો’ક કો’કને
જે કંઈ થોડું થોડું સંભળાતું હતું
તે સૌ કોઈ બધિર બન્યા.
એ લોકોએ
ગાંધીજીના મોઢામાં ડૂચો મારી દીધો
અને આપણામાંના
કોઈકને કંઈક સત્ય ઉચ્ચારવું હતું
તે મૂંગા મર્યા.
એ લોકો
કંગાળ હતા કે સમૃદ્ધ હતા?
એ લોકો
(તબીબી) વિદ્યાર્થી હતા કે હિંસાર્થી હતા?
એ લોકો ક્રાંતિકારી હતા કે રૂઢિચુસ્ત હતા?
એ લોકો તેજસ્વી હતા કે મેદસ્વી હતા?
એક મૃત મહાત્માથી ગભરાતા–
એ લોકો
કેટલા ટકા સુવર્ણ હતા?
કે પિત્તળ હતા?
એક અંધ, બધિર ને મૂક નગર
સદીઓ સુધી હવે કરશે અગર મગર...!
e lokoe
gandhijini ankho par
pata bandhi didha
ane apnamanna
ko’ka ko’kane
thoDun thoDun dekhatun hatun
te sau koi andh thaya
e lokoe
gandhijina kanman
runa pumDan khosi didhan
ane apnamanna
ko’ka ko’kane
je kani thoDun thoDun sambhlatun hatun
te sau koi badhir banya
e lokoe
gandhijina moDhaman Ducho mari didho
ane apnamanna
koikne kanik satya uchcharawun hatun
te munga marya
e loko
kangal hata ke samriddh hata?
e loko
(tabibi) widyarthi hata ke hinsarthi hata?
e loko krantikari hata ke ruDhichust hata?
e loko tejaswi hata ke medaswi hata?
ek mrit mahatmathi gabhrata–
e loko
ketla taka suwarn hata?
ke pittal hata?
ek andh, badhir ne mook nagar
sadio sudhi hwe karshe agar magar !
e lokoe
gandhijini ankho par
pata bandhi didha
ane apnamanna
ko’ka ko’kane
thoDun thoDun dekhatun hatun
te sau koi andh thaya
e lokoe
gandhijina kanman
runa pumDan khosi didhan
ane apnamanna
ko’ka ko’kane
je kani thoDun thoDun sambhlatun hatun
te sau koi badhir banya
e lokoe
gandhijina moDhaman Ducho mari didho
ane apnamanna
koikne kanik satya uchcharawun hatun
te munga marya
e loko
kangal hata ke samriddh hata?
e loko
(tabibi) widyarthi hata ke hinsarthi hata?
e loko krantikari hata ke ruDhichust hata?
e loko tejaswi hata ke medaswi hata?
ek mrit mahatmathi gabhrata–
e loko
ketla taka suwarn hata?
ke pittal hata?
ek andh, badhir ne mook nagar
sadio sudhi hwe karshe agar magar !
સ્રોત
- પુસ્તક : કાવ્યોપનિષદ દલિત કવિતા સંચય (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 94)
- સંપાદક : કેસર મકવાણા, ભરત વિંઝુડા
- પ્રકાશક : પાશ્વ પબ્લિકેશન
- વર્ષ : 2022