૧. પુરુષ

મળ્યાં છેલ્લાં તેને પણ સમય ઝાઝો થઈ ગયો,

પછી તો ગંગામાં પણ જળ ગયું કેટલું વહી,

હવે પાછાં કાઢી ફુરસદ તણો કાળ ઘડીક

તમે આવો આણી તરફ કંઈ બ્હાનેય નીકળી;

તમોને આવું કૈં નથી થતું પ્રિયે! કે બહુ સમો

ગયો છે વીતી ને નથી મળી શક્યાં, પત્ર ન લખ્યો;

અને એ તો મારા વગર રહી ના સ્હેજ શકતો,

વિતાવ્યો એણે આ સમય સઘળો શી રીત હશે?

પ્રિયે! કે આ જાદુગર સમયની વિસ્મૃતિ-પીંછી

તમોનેયે સ્પર્શી ગઈ જ? ભૂંસી નાખ્યો ભૂત બધો?

પડ્યાં વા એવા કો સુખ મહીં? ભલે, ભૂલી જ જજો,

ભુલાઈ હું જાઉં અતલ-બસ-એવું સુખ હજો;

શુભેચ્છા; તો ના’વો-અહીં અટકું છું-એ જ ઉચિત

લઉં ખેંચી આમંત્રણની સહ આખોય અતીત.

ર. સ્ત્રી

બપોરી વેળા છે, દૃગ મળી ગયાં છે દિવસનાં

જરી થાકે, ઘેને; મુજ ઘરની સામે જ લીમડા-

નીચે શેરી વચ્ચે પ્રહર વિરમ્યો છે ક્ષણભર,

છૂટ્યાં છે ગાડાંઓ શ્રમિત તરુછાયાતલ અને

ધુરાથી છૂટેલા બળદ અરધાં નેન મીંચીને

પૂળાનો વાગોળે કવલ સુખની કો સ્મૃતિ સહ;

સખી, ઑફિસે એ પણ અવ ગયા ખાઈ કરીને,

(પ્રભુ! મારું હેવાતન અમર રહો રહો કુશલ એ;)

ગયું આટોપાઈ ઘરનું સઘળું કાર્ય, ઘરનું

રસોડું ધોવાઈ લગભગ સુકાયું-હું નવરી

સખી, આ વેળાએ સહજ ક્ષણ જો ચિત્ત નિજની

ધુરા છોડી--થોડું હળવું થઈને જાય ઊતરી

અતીતે, આઘેના સ્થળ મહીં, બીજા એક જણની

સ્મૃતિનો વાગોળે કવલ, પૂછું: એ પાપ જ હશે?

1 purush

malyan chhellan tene pan samay jhajho thai gayo,

pachhi to gangaman pan jal gayun ketalun wahi,

hwe pachhan kaDhi phursad tano kal ghaDik

tame aawo aani taraph kani bhaney nikli;

tamone awun kain nathi thatun priye! ke bahu samo

gayo chhe witi ne nathi mali shakyan, patr na lakhyo;

ane e to mara wagar rahi na shej shakto,

witawyo ene aa samay saghlo shi reet hashe?

priye! ke aa jadugar samayni wismriti pinchhi

tamoneye sparshi gai ja? bhunsi nakhyo bhoot badho?

paDyan wa ewa ko sukh mahin? bhale, bhuli ja jajo,

bhulai hun jaun atal bas ewun sukh hajo;

shubhechchha; to na’wo ahin atakun chhun e ja uchit

laun khenchi amantranni sah akhoy atit

ra stri

bapori wela chhe, drig mali gayan chhe diwasnan

jari thake, ghene; muj gharni same ja limDa

niche sheri wachche prahar wiramyo chhe kshanbhar,

chhutyan chhe gaDano shramit taruchhayatal ane

dhurathi chhutela balad ardhan nen minchine

pulano wagole kawal sukhni ko smriti sah;

sakhi, auphise e pan aw gaya khai karine,

(prabhu! marun hewatan amar raho raho kushal e;)

gayun atopai gharanun saghalun karya, gharanun

rasoDun dhowai lagbhag sukayun hun nawri

sakhi, aa welaye sahj kshan jo chitt nijni

dhura chhoDi thoDun halawun thaine jay utri

atite, aghena sthal mahin, bija ek janni

smritino wagole kawal, puchhunh e pap ja hashe?

1 purush

malyan chhellan tene pan samay jhajho thai gayo,

pachhi to gangaman pan jal gayun ketalun wahi,

hwe pachhan kaDhi phursad tano kal ghaDik

tame aawo aani taraph kani bhaney nikli;

tamone awun kain nathi thatun priye! ke bahu samo

gayo chhe witi ne nathi mali shakyan, patr na lakhyo;

ane e to mara wagar rahi na shej shakto,

witawyo ene aa samay saghlo shi reet hashe?

priye! ke aa jadugar samayni wismriti pinchhi

tamoneye sparshi gai ja? bhunsi nakhyo bhoot badho?

paDyan wa ewa ko sukh mahin? bhale, bhuli ja jajo,

bhulai hun jaun atal bas ewun sukh hajo;

shubhechchha; to na’wo ahin atakun chhun e ja uchit

laun khenchi amantranni sah akhoy atit

ra stri

bapori wela chhe, drig mali gayan chhe diwasnan

jari thake, ghene; muj gharni same ja limDa

niche sheri wachche prahar wiramyo chhe kshanbhar,

chhutyan chhe gaDano shramit taruchhayatal ane

dhurathi chhutela balad ardhan nen minchine

pulano wagole kawal sukhni ko smriti sah;

sakhi, auphise e pan aw gaya khai karine,

(prabhu! marun hewatan amar raho raho kushal e;)

gayun atopai gharanun saghalun karya, gharanun

rasoDun dhowai lagbhag sukayun hun nawri

sakhi, aa welaye sahj kshan jo chitt nijni

dhura chhoDi thoDun halawun thaine jay utri

atite, aghena sthal mahin, bija ek janni

smritino wagole kawal, puchhunh e pap ja hashe?