શાહમૃગોનાં રૂપે રૂપે વારી ગયાં રે લોક
શાહમૃગોને પકડીને વાડામાં રાખ્યાં
શાહમૃગોને ફરતો દીવાલ કેરો પ્હેરો
શાહમૃગોને જીવ માફક જાળવતાં શહેરો
શાહમૃગોને ઝાંપા કેરી તરડ મહીંથી રોજ હજારો
જોઈ જાતી આંખો
શાહમૃગોને જોવા આવે નગર
શાહમૃગોને જોવા આવે ગામ
ગામની સીમ
સીમમાં ઘુઘરિયાલી વ્હેલ
વ્હેલમાં બેઠો વાણિયો કંઈ કાગળ લખતો
કાગળમાં બે પૂતળિયું કંઈ હસતી રમતી’
વાતો કરતી
વાતોમાં એ શાહમૃગોનાં સપનાં જોતી
શાહમૃગોને રૂપે મ્હોતી
શાહમૃગોને કહેતી
શાહમૃગો ઓ શાહમૃગો, અમને વરવા આવો
અમે તરસીએ રૂપ તમારું, અમને હરવા આવો
પૂતળીઓએ
બાળપણમાં હોળી-ખાડે વ્હેલી સવાર
કંકુ છાંટી-દીવો મૂકી-કરી નાગલા-કર જોડીને
ઘર માંગ્યું 'તું શાહમૃગોનું
વર માગ્યા’તા શાહમૃગોના.
શાહમૃગો તો બાળકનાં સપનાંમાં આવે
પરીઓ સાથે આવે
શાહમૃગો તો
હવે વૃદ્ધની બધી બોખલી વાત વાતમાં આવે
શાહમૃગો પર
મૂછનો દોરો ફૂટ્યો એવા જુવાન ખુશખુશ
શાહમૃગો પર
સોળ વરસની કન્યા ખુશખુશ
શાહમૃગોની પાંખે મોહ્યો તડકો
રોજ સવારે શાહમૃગોનાં પટપટ પીછાં ગણતો
શાહમૃગોની ઋજુ રેશમી પતલી ડોકે
હવા ચૂમતી જાય.
વાડે રાખ્યાં શાહમૃગો તો
લળકત લળકત ડોકે
જુએ દીવાલો
જુએ ઝાંપલો
કદી કદી આકાશે માંડે આંખ
પ્રસારે પાંખ
છતાંયે કેમે ના ઊડાય
શરીર બાપડું ભારે એવું
પાંખ એટલો ભાર ઝીલી શકે ના ભાર.
એક સવારે
આવી નીરખવા આંખો થઈ ગઈ વ્યાકુળ
સાવ ઝાંપલો ખુલ્લો
શાહમૃગો વિણ વાડો ખાલી ખાલી
બુમરાણ મચાવી આંખોએ કે
શાહમૃગો તો ભાગ્યાં.
બૂમ પડી ને ઘર કંઈ વ્યાકુળ
બૂમ પડી ને શેરી વ્યાકુળ
આકુળવ્યાકુળ ગામ પકડવા શાહમૃગોને દોડ્યું
ગામે વાત કરી નગરોને
નગર નગરની ભીંતો દોડી
શેરી દોડી
રસ્તા દોડ્યાં
મકાન દોડ્યાં
બારી દોડી
ઉંબર દોડ્યાં
બાર-ટોડલા દોડ્યાં
દુકાન દોડી
દુકાન-ખૂણે પડયાં ત્રાજવાં દોડ્યાં
શાહમૃગોનાં રૂપનાં પાગલ સહુ રે દોડ્યાં.
શાહમૃગો તો સહુને પાછળ આમ આવતાં જોઈ
બમણી તીર-વછૂટી ગતિએ નાઠાં
ક્યાંક ભડકતા ભાગ્યાં હફરફ....હફરફ....
આખા પંથે ધૂળ ઉડાડી હફરફ....હફરફ.....
ધૂળના ઊંચા પ્હાડ ઉડાડી હફરફ......... હફરફ.....
ધૂળથી આખું આભ ઢાંકતાં જાય
દોડતાં જાય
ક્ષિતિજની પાર નીસરી જાય
દૂર દૂર તે ક્યાંક ઊતરી જાય
ક્યાંય...
શાહમૃગોના પગની ધૂળે
હજીય કંઈ વરસોથી આજે
ગામ ગામ અટવાય
નગર નગર અટવાય
ભીંત ભીંત અટવાય
શાહમૃગોનાં રૂપની પાગલ આંખે
ધૂળ ભરાતાં થઈ આંધળી-ભીંત
આંખ ચોળતાં લોક દોડતાં પૂછે:
શાહમૃગો પકડાયા?
શાહમૃગોને ઝાંપા કેરી તરડ મહીંથી રોજ હજારો
જોઈ જાતી આંખો પૂછેઃ
શાહમૃગો એ ક્યાં છે? ક્યાં છે?
શાહમૃગોની વાટ નીરખતી પૂછે પૂતળીઓ:
શાહમૃગોને લાવ્યા?
ઘડી વિસામો લેવા બેઠો
વડની છાંયે વૃદ્ધ બબડતોઃ
આ ચિરકાળથી દોડી રહેલા શાહમૃગો તો
હવે અટકશે ક્યારે, ક્યારે, રામ?
શાહમૃગોની કરે પ્રતીક્ષા આંખ.
shahamrigonan rupe rupe wari gayan re lok
shahamrigone pakDine waDaman rakhyan
shahamrigone pharto diwal kero phero
shahamrigone jeew maphak jalawtan shahero
shahamrigone jhampa keri taraD mahinthi roj hajaro
joi jati ankho
shahamrigone jowa aawe nagar
shahamrigone jowa aawe gam
gamni seem
simman ghughariyali whel
whelman betho waniyo kani kagal lakhto
kagalman be putaliyun kani hasti ramati’
wato karti
watoman e shahamrigonan sapnan joti
shahamrigone rupe mhoti
shahamrigone kaheti
shahamrigo o shahamrigo, amne warwa aawo
ame tarsiye roop tamarun, amne harwa aawo
putlioe
balapanman holi khaDe wheli sawar
kanku chhanti diwo muki kari nagla kar joDine
ghar mangyun tun shahamrigonun
war magya’ta shahamrigona
shahamrigo to balaknan sapnanman aawe
pario sathe aawe
shahamrigo to
hwe wriddhni badhi bokhli wat watman aawe
shahamrigo par
muchhno doro phutyo ewa juwan khushkhush
shahamrigo par
sol warasni kanya khushkhush
shahamrigoni pankhe mohyo taDko
roj saware shahamrigonan patpat pichhan ganto
shahamrigoni riju reshmi patli Doke
hawa chumti jay
waDe rakhyan shahamrigo to
lalkat lalkat Doke
jue diwalo
jue jhamplo
kadi kadi akashe manDe aankh
prsare pankh
chhatanye keme na uDay
sharir bapaDun bhare ewun
pankh etlo bhaar jhili shake na bhaar
ek saware
awi nirakhwa ankho thai gai wyakul
saw jhamplo khullo
shahamrigo win waDo khali khali
bumran machawi ankhoe ke
shahamrigo to bhagyan
boom paDi ne ghar kani wyakul
boom paDi ne sheri wyakul
akulawyakul gam pakaDwa shahamrigone doDyun
game wat kari nagrone
nagar nagarni bhinto doDi
sheri doDi
rasta doDyan
makan doDyan
bari doDi
umbar doDyan
bar toDla doDyan
dukan doDi
dukan khune paDyan trajwan doDyan
shahamrigonan rupnan pagal sahu re doDyan
shahamrigo to sahune pachhal aam awtan joi
bamni teer wachhuti gatiye nathan
kyank bhaDakta bhagyan haphraph haphraph
akha panthe dhool uDaDi haphraph haphraph
dhulna uncha phaD uDaDi haphraph haphraph
dhulthi akhun aabh Dhanktan jay
doDtan jay
kshitijni par nisri jay
door door te kyank utri jay
kyanya
shahamrigona pagni dhule
hajiy kani warsothi aaje
gam gam atway
nagar nagar atway
bheent bheent atway
shahamrigonan rupni pagal ankhe
dhool bharatan thai andhli bheent
ankh choltan lok doDtan puchheh
shahamrigo pakDaya?
shahamrigone jhampa keri taraD mahinthi roj hajaro
joi jati ankho puchhe
shahamrigo e kyan chhe? kyan chhe?
shahamrigoni wat nirakhti puchhe putlioh
shahamrigone lawya?
ghaDi wisamo lewa betho
waDni chhanye wriddh babaDto
a chirkalthi doDi rahela shahamrigo to
hwe atakshe kyare, kyare, ram?
shahamrigoni kare prtiksha aankh
shahamrigonan rupe rupe wari gayan re lok
shahamrigone pakDine waDaman rakhyan
shahamrigone pharto diwal kero phero
shahamrigone jeew maphak jalawtan shahero
shahamrigone jhampa keri taraD mahinthi roj hajaro
joi jati ankho
shahamrigone jowa aawe nagar
shahamrigone jowa aawe gam
gamni seem
simman ghughariyali whel
whelman betho waniyo kani kagal lakhto
kagalman be putaliyun kani hasti ramati’
wato karti
watoman e shahamrigonan sapnan joti
shahamrigone rupe mhoti
shahamrigone kaheti
shahamrigo o shahamrigo, amne warwa aawo
ame tarsiye roop tamarun, amne harwa aawo
putlioe
balapanman holi khaDe wheli sawar
kanku chhanti diwo muki kari nagla kar joDine
ghar mangyun tun shahamrigonun
war magya’ta shahamrigona
shahamrigo to balaknan sapnanman aawe
pario sathe aawe
shahamrigo to
hwe wriddhni badhi bokhli wat watman aawe
shahamrigo par
muchhno doro phutyo ewa juwan khushkhush
shahamrigo par
sol warasni kanya khushkhush
shahamrigoni pankhe mohyo taDko
roj saware shahamrigonan patpat pichhan ganto
shahamrigoni riju reshmi patli Doke
hawa chumti jay
waDe rakhyan shahamrigo to
lalkat lalkat Doke
jue diwalo
jue jhamplo
kadi kadi akashe manDe aankh
prsare pankh
chhatanye keme na uDay
sharir bapaDun bhare ewun
pankh etlo bhaar jhili shake na bhaar
ek saware
awi nirakhwa ankho thai gai wyakul
saw jhamplo khullo
shahamrigo win waDo khali khali
bumran machawi ankhoe ke
shahamrigo to bhagyan
boom paDi ne ghar kani wyakul
boom paDi ne sheri wyakul
akulawyakul gam pakaDwa shahamrigone doDyun
game wat kari nagrone
nagar nagarni bhinto doDi
sheri doDi
rasta doDyan
makan doDyan
bari doDi
umbar doDyan
bar toDla doDyan
dukan doDi
dukan khune paDyan trajwan doDyan
shahamrigonan rupnan pagal sahu re doDyan
shahamrigo to sahune pachhal aam awtan joi
bamni teer wachhuti gatiye nathan
kyank bhaDakta bhagyan haphraph haphraph
akha panthe dhool uDaDi haphraph haphraph
dhulna uncha phaD uDaDi haphraph haphraph
dhulthi akhun aabh Dhanktan jay
doDtan jay
kshitijni par nisri jay
door door te kyank utri jay
kyanya
shahamrigona pagni dhule
hajiy kani warsothi aaje
gam gam atway
nagar nagar atway
bheent bheent atway
shahamrigonan rupni pagal ankhe
dhool bharatan thai andhli bheent
ankh choltan lok doDtan puchheh
shahamrigo pakDaya?
shahamrigone jhampa keri taraD mahinthi roj hajaro
joi jati ankho puchhe
shahamrigo e kyan chhe? kyan chhe?
shahamrigoni wat nirakhti puchhe putlioh
shahamrigone lawya?
ghaDi wisamo lewa betho
waDni chhanye wriddh babaDto
a chirkalthi doDi rahela shahamrigo to
hwe atakshe kyare, kyare, ram?
shahamrigoni kare prtiksha aankh
સ્રોત
- પુસ્તક : આપણી કવિતાસમૃદ્ધિ (ઉત્તરાર્ધ) (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 261)
- સંપાદક : ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2004