મોરલાની માયા
morlani maya
[ઊભા ઊભા ગાવાનો એક તાળીનો રાસડો]
સોનલા ઈંઢોણી રાજ, રૂપલાંનુ બેડું રાજ,
રાજાની રાણી પાણી સાંચર્યા.
હાથડીઆ ન ધોયા રાજ, પગડીઆ ન ધોયા રાજ;
આવડી વારું રે શીદ, લાગીઉં?
આવ્યાં તે આવ્યાં રાજ, નગરી ધેનું રાજ,
આછેરાં કરું ને નીર ડોળી નાખે.
ઘેલાં તે ભાભી તમે!
ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ, ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ!
વનના મોરલા સાથે જળે રમતાં.
ઊઠોને રાજાની રાણી!
કાઠુડા ઘઉં દળો રાજ, કાઠુડા ઘઉં દળો રાજ!
મારે જાવું રે મોરલાને મારવા.
સોનલા કામઠડી ને
રૂપલા તીર રાજ, રૂપલાનાં તીર રાજ;
રામજી હાલ્યા રે મોરલાને મારવા.
મારજો મારજો રે રાજા,
હરણ ને હરિયાળાં રાજ, હરણ ને હરિયાળાં રાજ,
એક મ મારજો વનનો મોરલો.
નહિ રે મારું હું તો,
હરણ ને હરિયાળાં રાજ, હરણ ને હરિયાળાં રાજ,
દીઠો નહિ મેલું વનનો મોરલો.
વનનાં મોરલીઆ ત્યાંથી.
ઊડી ઊડી જાજે રાજ, ઊડી ઊડી જાજે રાજ!
જઈને બેસજે રે પારસ પીપળે.
પેલે તે ઘાએ મોરનાં,
પીંછડાં ખેર્યાં રાજ, પીંછડાં ખેર્યાં રાજ;
બીજે તે ઘાએ મોરલાને મારિયો.
સોનલાની કાવડ્યું ને
રૂપલા કરંડ રાજ, રૂપલા કરંડ રાજ;
કાવડ્યુંમાં નાખી મોરલાને લાવિયા.
ઊઠોને રાજાની રાણી
બારણીઆં ઉઘાડો રાજ, બારણીઆં ઉઘાડો રાજ;
તમને ભાવતાં રે શીઆક લાવિયા.
હસતાં રમતાં રાણીએ,
બારણીઆં ઉઘાડ્યાં રાજ, બારણીઆં ઉઘાડ્યાં રાજ;
મોરલાને દેખી મોઢડે મશ ઢળી.
ઊઠોને રાજાની રાણી,
મોરલીઆને મોળો રાજ, મોરલીઆને મોળો રાજ!
તેલમાં સમકાવો વનનો મોરલો.
રોતાં ને રસકતાં રાણીએ,
મોરલીઆને મોળ્યો રાજ, મોરલીઆને મોળ્યો રાજ;
આંસુડે સમકાવ્યો વનનો મોરલો.
ઊઠોને રાજાના કુંવર,
જમવાને બેસો રાજ, જમવાને બેસો રાજ!
તમને ભાવતાં શીઆક રાંધીઆં.
હાલોને રાજાની રાણી,
ભેળાં બેસી જમીએ રાજ, ભેળાં બેસી જમીએ રાજ!
તમારે સારુ શીઆક આણીઆં.
તમે રે જમો તમારાં,
છોરુડાં જમે રાજ, છોરુડાં જમે રાજ;
અમારે વરત છે એકાદશી.
ઊઠોને રાજાનાં રાણી,
ઓરડીઆ ચણાવું રાજ, ઓરડીઆ ચણાવું રાજ;
ટોડલીએ નગટાવું વનનો મોરલો.
ઘેલુડા રાજાના કુંવર
ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ, ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ;
નગટલ મોરલો તે કેમ કરી બોલશે!
ઊઠોને રાજાની રાણી,
સાળુડા રંગાવું રાજ, સાળુડા રંગાવું રાજ!
પાલવડે મેલાવું વનના મોરલા.
ઘેલૂડા રાજાના કુંવર,
ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ, ઘેલૂડાં શીદ બોલો રાજ!
છાપેલા મોરલા તે કેમ કરી બોલશે.
— કંઠસ્થ : કુંવરબહેન રાહાભાઈ (વળા)
[ubha ubha gawano ek talino rasDo]
sonla inDhoni raj, ruplannu beDun raj,
rajani rani pani sancharya
hathDia na dhoya raj, pagDia na dhoya raj;
awDi warun re sheed, lagiun?
awyan te awyan raj, nagri dhenun raj,
achheran karun ne neer Doli nakhe
ghelan te bhabhi tame!
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj!
wanna morla sathe jale ramtan
uthone rajani rani!
kathuDa ghaun dalo raj, kathuDa ghaun dalo raj!
mare jawun re morlane marwa
sonla kamathDi ne
rupla teer raj, ruplanan teer raj;
ramji halya re morlane marwa
marjo marjo re raja,
haran ne hariyalan raj, haran ne hariyalan raj,
ek ma marjo wanno morlo
nahi re marun hun to,
haran ne hariyalan raj, haran ne hariyalan raj,
ditho nahi melun wanno morlo
wannan morlia tyanthi
uDi uDi jaje raj, uDi uDi jaje raj!
jaine besje re paras piple
pele te ghaye mornan,
pinchhDan kheryan raj, pinchhDan kheryan raj;
bije te ghaye morlane mariyo
sonlani kawaDyun ne
rupla karanD raj, rupla karanD raj;
kawaDyunman nakhi morlane lawiya
uthone rajani rani
barnian ughaDo raj, barnian ughaDo raj;
tamne bhawtan re shiak lawiya
hastan ramtan raniye,
barnian ughaDyan raj, barnian ughaDyan raj;
morlane dekhi moDhDe mash Dhali
uthone rajani rani,
morliane molo raj, morliane molo raj!
telman samkawo wanno morlo
rotan ne rasaktan raniye,
morliane molyo raj, morliane molyo raj;
ansuDe samkawyo wanno morlo
uthone rajana kunwar,
jamwane beso raj, jamwane beso raj!
tamne bhawtan shiak randhian
halone rajani rani,
bhelan besi jamiye raj, bhelan besi jamiye raj!
tamare saru shiak anian
tame re jamo tamaran,
chhoruDan jame raj, chhoruDan jame raj;
amare warat chhe ekadashi
uthone rajanan rani,
orDia chanawun raj, orDia chanawun raj;
toDliye nagtawun wanno morlo
gheluDa rajana kunwar
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj;
nagtal morlo te kem kari bolshe!
uthone rajani rani,
saluDa rangawun raj, saluDa rangawun raj!
palawDe melawun wanna morla
gheluDa rajana kunwar,
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj!
chhapela morla te kem kari bolshe
— kanthasth ha kunwarabhen rahabhai (wala)
[ubha ubha gawano ek talino rasDo]
sonla inDhoni raj, ruplannu beDun raj,
rajani rani pani sancharya
hathDia na dhoya raj, pagDia na dhoya raj;
awDi warun re sheed, lagiun?
awyan te awyan raj, nagri dhenun raj,
achheran karun ne neer Doli nakhe
ghelan te bhabhi tame!
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj!
wanna morla sathe jale ramtan
uthone rajani rani!
kathuDa ghaun dalo raj, kathuDa ghaun dalo raj!
mare jawun re morlane marwa
sonla kamathDi ne
rupla teer raj, ruplanan teer raj;
ramji halya re morlane marwa
marjo marjo re raja,
haran ne hariyalan raj, haran ne hariyalan raj,
ek ma marjo wanno morlo
nahi re marun hun to,
haran ne hariyalan raj, haran ne hariyalan raj,
ditho nahi melun wanno morlo
wannan morlia tyanthi
uDi uDi jaje raj, uDi uDi jaje raj!
jaine besje re paras piple
pele te ghaye mornan,
pinchhDan kheryan raj, pinchhDan kheryan raj;
bije te ghaye morlane mariyo
sonlani kawaDyun ne
rupla karanD raj, rupla karanD raj;
kawaDyunman nakhi morlane lawiya
uthone rajani rani
barnian ughaDo raj, barnian ughaDo raj;
tamne bhawtan re shiak lawiya
hastan ramtan raniye,
barnian ughaDyan raj, barnian ughaDyan raj;
morlane dekhi moDhDe mash Dhali
uthone rajani rani,
morliane molo raj, morliane molo raj!
telman samkawo wanno morlo
rotan ne rasaktan raniye,
morliane molyo raj, morliane molyo raj;
ansuDe samkawyo wanno morlo
uthone rajana kunwar,
jamwane beso raj, jamwane beso raj!
tamne bhawtan shiak randhian
halone rajani rani,
bhelan besi jamiye raj, bhelan besi jamiye raj!
tamare saru shiak anian
tame re jamo tamaran,
chhoruDan jame raj, chhoruDan jame raj;
amare warat chhe ekadashi
uthone rajanan rani,
orDia chanawun raj, orDia chanawun raj;
toDliye nagtawun wanno morlo
gheluDa rajana kunwar
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj;
nagtal morlo te kem kari bolshe!
uthone rajani rani,
saluDa rangawun raj, saluDa rangawun raj!
palawDe melawun wanna morla
gheluDa rajana kunwar,
gheluDan sheed bolo raj, gheluDan sheed bolo raj!
chhapela morla te kem kari bolshe
— kanthasth ha kunwarabhen rahabhai (wala)
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતનાં લોકગીતો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 99)
- સંપાદક : ખોડીદાસ પરમાર
- પ્રકાશક : સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 2018
- આવૃત્તિ : પુનર્મુદ્રણ