sharadpunam - Khandkavya | RekhtaGujarati

પડયો હતો તે તટ વિશ્વનો વડો,

અગાધ એકાન્ત હતો ઊંડો ઊંડો;

પ્રશાન્ત ઝૂકી હતી આભની ઘટા,

માઝાવતી સાગરની હતી છટા.

શાન્તિ શાન્તિ હતી ગાઢ હૈયામાં અંતરિક્ષમાં;

ત્યાં સંધ્યાના મહાઆરે દીઠી ઊગન્તી પૂર્ણિમા,

લજ્જા-નમેલુ નિજ મન્દ પેાપચું,

કો મુગ્ધ બાલા શરમાતી આવરે;

ને શોભી રે' નિર્મલ નેનની લીલા;

એવી ઊગી ચન્દ્રકલા ધીરે ધીરે.

અંતરે ઊઘડ્યાં, સિન્ધુ સળક્યો, જાગી ચેતના;

અને ગુંજી રહી મિઠ્ઠી ગોષ્ઠિની મંદ મૂર્છના.

ઝીલી પ્રિયા-નયનનાં શર, ને વીંધાઈ,

પોઢ્યો હતાશ પ્રિય મૂર્છિત રૂપદર્શે,

તે વ્હાલી-સ્પર્શથી સચેતન થાય, તેમ

જાગ્યો નૃલોક નવચેતન ચંદીસ્પર્શે.

મીઠા મ્હેરામણે કયાંક વાદળી કોક વર્ષશે,

અને કો છીપમાં આજે મેઘનાં મોતીડાં થશે.

વદન પૂનમચંદ શું વિહાસે,

જલધરનું ધરી ઓઢણું વિલાસે ;

પરિમલ પ્રગટાવતી ઉમંગે,

શરદ સુહાય રસીલી અંગઅંગે.

હૈયાના મ્હેલમાં જેવી કવિતા ચમકી રહે,

એવી ગેબી પ્રભાવન્તી ચંદ્રીની ચંદ્રીકા વહે.

મદે ભરેલી ઝીણી ટીલડી કરી,

સોહાગી રહે રસપામરી ધરી;

શોભે ઊભી સુંદરી જેમ બારીએ:

ચંદ્રી ચડે છે નભની અટારીએ.

હસે છે સ્નેહની લ્હેરે જેવું તું, સુધામુખી!

હસે છે એવું અત્યારે ચારુ ચન્દ્રકલા, સખી!

સરવરજલ જેવું વ્યોમનીર

અતલ પડ્યું પથરાઈ નીલઘેરું:

પરિમલ પમરી સુધાપ્રભાના

કમલ ખીલ્યું મહી એક ચન્દ્રી કેરું.

નમી આંખડી મારી ભાળી દેવબાલિકા;

નમ્યાં સૌ જગનાં લોકો, નમી સૌ ઝાંખી તારિકા.

જેવું ઝૂલે સાગરઉર નાવડું,

કે મેઘને અંક કપોતિની રૂડું;

એવી સખિ! ચંદ્રકલા સુઝુલતી,

જ્યોત્સના-સરે એકલ ભીંજતી જતી.

ગાજે છે મુખ્ય રાત્રિ, ને ગાજે છે તેજનિર્ઝરી;

ગાજે છે ખોખરા શબ્દે દૂર સાગરખંજરી,

કો સ્નેહી કેરા સ્નેહના કુંજ-આરે,

અખંડ જ્યોત્સના સ્નેહરાણી પધારે,

ને એકલી સ્નેહકુંજે ઝઝૂમે:

મધ્યાકાશે ત્યમ સુતનુ તે ચન્દ્રી એકાકી ઘૂમે.

એકલાં ઊગવું, રહેવું, એકલાં આથમી જવું:

સ્નેહથી છલકાતા સંસારે એમ શે થવું?

દેવી! અમારા ઉરમાં પધારજો!

દ્વારે દીપો એમ દિલે સદા હજો!

આત્મા વિશે રંક, ગરીબ બારણે,

પાટ માંડયા સહુ આપ કારણે.

સાગરે ભરતી જામી, ને જામી ભરતી ઉરે

ઘેરા ઘેરા અનેરા ત્યાં જાગ્યા સંગીતના સૂરે.

કરી સ્તુતિ તે વિધુકન્યકા તણી,

ઉચ્ચારી કીર્તિ પ્રભુની ઘણી ઘણી;

ને સ્નેહમન્ત્રોય અનેક ભાખિયાઃ

સ્તોત્રના સૌ ધ્વનિ વ્યોમ વ્યાપિયા.

અમીથી આંખડી આંજી, મન્ત્ર સૌભાગ્યના લખી,

વિશ્વના ચોકમાં રાસ ખેલે ચન્દ્રકલા, સખી!

સ્નેહી હતાં દૂર, સમક્ષ તે થયાં.

આઘે હતાં, તે ઉરમાં રમી રહ્યાં;

ને મૃત્યુશાયી પણ પ્રાણમાં ઊભાં:

એવી બધે સાત્વિક વિસ્તરી પ્રભા.

તપે છે, સૃષ્ટિને માથે પુણ્યજ્યોત મહાપ્રભુ:

તપી તેવી ઘડી તો તે પુણ્યની પૂર્ણિમા વિભુ.

સ્રોત

  • પુસ્તક : બૃહદ ગુજરાતી કાવ્યપરિચય - 2 (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 96)
  • સંપાદક : મોહનભાઈ પટેલ, ચન્દ્રકાન્ત શેઠ
  • પ્રકાશક : ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
  • વર્ષ : 1973