સફ્ળતા જિંદગીની, હસ્તરેખામાં નથી હોતી,
ચણાયેલી ઇમારત એના નકશામાં નથી હોતી.
સુભાગી છે સિતારા કે ગણતરી થાય છે એની,
પ્રણયમાં નહિ તો કોઈ ચીજ ગણનામાં નથી હોતી.
મને દીવાનગી મંજૂર છે આ એક બાબત પર,
મહોબ્બતની મજા તમને સમજવામાં નથી હોતી.
તમે મારાં થયાં નહિ તોય મારાં માનવાનો છું,
કમી સચ્ચાઈમાં હોય છે, ભ્રમણામાં નથી હોતી.
વધુ હસવાથી આંસુ આવતાં જોઈને પૂછું છું,
અસર એનાથી ઊલટી કેમ રોવામાં નથી હોતી?
હવે આથી વધુ શું ખાલી હાથે દિન વિતાવું હું?
કે મારી જિંદગી પણ મારા કબજામાં નથી હોતી.
ન શંકા રાખ કે મારી ગરીબી બહુ નિખાલસ છે,
છે એ એવી દશા જે કોઈ પરદામાં નથી હોતી.
ધરાવે છે બધા મારા જ પ્રત્યે સંકુચિત માનસ,
જગા મારે જ માટે જાણે દુનિયામાં નથી હોતી.
કોઈ આ વાતને સંજોગનો સ્વીકાર ના માને,
જગતની સૌ ખુશી મારી તમન્નામાં નથી હોતી.
મને છે આટલો સંતોષ દુનિયાની બૂરાઈનો,
વિકસવાની તો શક્તિ કોઈ કાંટામાં નથી હોતી.
બધે મારાં કદમની છાપ ના જોયા કરે લોકો,
કે મંજિલ મારી મારા સર્વ રસ્તામાં નથી હોતી.
મળ્યો છે સૌને જીવનમાં સમય થોડોક તો સારો,
ફિકર પોતાની કોઈનેય નિદ્રામાં નથી હોતી.
બીજા તો શું મને અંધકારમાં રાખીને છેતરશે ?
કે મારી જાત ખુદ મારીય છાયામાં નથી હોતી.
ગઝલમાં એ જ કારણથી હું મૌલિક હોઉં છું ‘બેફામ’,
પીડા મારાં દુઃખોની કોઈ બીજામાં નથી હોતી.
saphlta jindgini, hastrekhaman nathi hoti,
chanayeli imarat ena nakshaman nathi hoti
subhagi chhe sitara ke ganatri thay chhe eni,
pranayman nahi to koi cheej gannaman nathi hoti
mane diwangi manjur chhe aa ek babat par,
mahobbatni maja tamne samajwaman nathi hoti
tame maran thayan nahi toy maran manwano chhun,
kami sachchaiman hoy chhe, bhramnaman nathi hoti
wadhu haswathi aansu awtan joine puchhun chhun,
asar enathi ulti kem rowaman nathi hoti?
hwe aathi wadhu shun khali hathe din witawun hun?
ke mari jindgi pan mara kabjaman nathi hoti
na shanka rakh ke mari garibi bahu nikhalas chhe,
chhe e ewi dasha je koi pardaman nathi hoti
dharawe chhe badha mara ja pratye sankuchit manas,
jaga mare ja mate jane duniyaman nathi hoti
koi aa watne sanjogno swikar na mane,
jagatni sau khushi mari tamannaman nathi hoti
mane chhe aatlo santosh duniyani buraino,
wikaswani to shakti koi kantaman nathi hoti
badhe maran kadamni chhap na joya kare loko,
ke manjil mari mara sarw rastaman nathi hoti
malyo chhe saune jiwanman samay thoDok to saro,
phikar potani koiney nidraman nathi hoti
bija to shun mane andhkarman rakhine chhetarshe ?
ke mari jat khud mariy chhayaman nathi hoti
gajhalman e ja karanthi hun maulik houn chhun ‘bepham’,
piDa maran dukhoni koi bijaman nathi hoti
saphlta jindgini, hastrekhaman nathi hoti,
chanayeli imarat ena nakshaman nathi hoti
subhagi chhe sitara ke ganatri thay chhe eni,
pranayman nahi to koi cheej gannaman nathi hoti
mane diwangi manjur chhe aa ek babat par,
mahobbatni maja tamne samajwaman nathi hoti
tame maran thayan nahi toy maran manwano chhun,
kami sachchaiman hoy chhe, bhramnaman nathi hoti
wadhu haswathi aansu awtan joine puchhun chhun,
asar enathi ulti kem rowaman nathi hoti?
hwe aathi wadhu shun khali hathe din witawun hun?
ke mari jindgi pan mara kabjaman nathi hoti
na shanka rakh ke mari garibi bahu nikhalas chhe,
chhe e ewi dasha je koi pardaman nathi hoti
dharawe chhe badha mara ja pratye sankuchit manas,
jaga mare ja mate jane duniyaman nathi hoti
koi aa watne sanjogno swikar na mane,
jagatni sau khushi mari tamannaman nathi hoti
mane chhe aatlo santosh duniyani buraino,
wikaswani to shakti koi kantaman nathi hoti
badhe maran kadamni chhap na joya kare loko,
ke manjil mari mara sarw rastaman nathi hoti
malyo chhe saune jiwanman samay thoDok to saro,
phikar potani koiney nidraman nathi hoti
bija to shun mane andhkarman rakhine chhetarshe ?
ke mari jat khud mariy chhayaman nathi hoti
gajhalman e ja karanthi hun maulik houn chhun ‘bepham’,
piDa maran dukhoni koi bijaman nathi hoti
સ્રોત
- પુસ્તક : વીસમી સદીની ગુજરાતી કાવ્યમુદ્રા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 407)
- સંપાદક : ચન્દ્રકાન્ત શેઠ, યોગેશ જોષી, હર્ષ બ્રહ્મભટ્ટ, ઊર્મિલા ઠાકર
- પ્રકાશક : ગૂર્જર ગ્રંથરત્ન કાર્યાલય
- વર્ષ : 2007