રેખ્તા ગુજરાતી ઉત્સવ - 5 જાન્યુઆરી: વડોદરા | 11 જાન્યુઆરી: મુંબઈ | 19 જાન્યુઆરી: ભાવનગર - ફ્રી રજિસ્ટ્રેશન કરો
રજિસ્ટ્રેશન કરોકેવડિયાનો કાંટો અમને અધવચ મારગ વાગ્યો જી!
કોનું છે, ને કોણ ભોગવે પ્રશ્ન પછી તો જાગ્યો જી!
શરમ-શેરડા પડતા હૈયે
કોણ જશે સળ ગણવાજી?!
ભણ્યું ભૂલીને આજ નવેસર,
કક્કા નવતર ભણવા જી!
બામણિયા ગળથૂથી ઑકી, જનમ જૂનો એ ત્યાગ્યો જી – કેવડિયા.
નથી ત્રાજવે સમતુલા કંઈ!
નથી અટકતી દાંજી જી!
– અટલુંક અંધારે સૂઝયું ને
ભપ્ ચંપાતી કાંડી જી!
તળિયેથી તે ટોચ લગી બસ! ધગધગતો દવ લાગ્યો જી! –કેવડિયા.
સૌને માથે સૂરજ ચમકે,
સૌને માટે પામી જી!
પણ સોનેરી શોષણ-નળીઓ
સઘળું લે છે તાણી જી!
ધરતીમાંતા સૌની માતા–ભ્રમ ભોળોભટ ભાંગ્યો જી! –કેવડિયા.
આડું ઊભું વધતું, એને
વિકાસ કહે એ લોકો જી!
પાયામાં ઘરબાયાં માથાં;
ઘરપત નામે ઘોખો જી!
આપ્યાં વચનો અષ્ટમપષ્ટમ અધિકાર જો માગ્યો જી! –કેવડિયા.
હવે હાથ આ થાય અધીરો-દઉ ભડાકે?!
હવે નથી કો રસ્તો બીજો-દઉ ભડાકે
ગશે દિશા લથપથ જામગરી, ચકમક તણખો દાગ્યો જી! –કેવડિયા.
(પણ ત્યાં તો....)
હાં-હાં-કહેતો, હાથ પકડતો
–કો’ક માંહ્યલો
‘એકલહાથે લડત અધૂરી’
–ક્હે છ્ માંહ્યલો;
હાથ એકથી થાય હજારો – એ જ મનોરથ જાગ્યો જી!
કેવડિયાનો કાંટો અમને અધવચ મારગ વાગ્યો જી!
kewaDiyano kanto amne adhwach marag wagyo jee!
konun chhe, ne kon bhogwe parashn pachhi to jagyo jee!
sharam sherDa paDta haiye
kon jashe sal ganwaji?!
bhanyun bhuline aaj nawesar,
kakka nawtar bhanwa jee!
bamaniya galthuthi auki, janam juno e tyagyo ji – kewaDiya
nathi trajwe samatula kani!
nathi atakti danji jee!
– atlunk andhare sujhayun ne
bhap champati kanDi jee!
taliyethi te toch lagi bas! dhagadhagto daw lagyo jee! –kewaDiya
saune mathe suraj chamke,
saune mate pami jee!
pan soneri shoshan nalio
saghalun le chhe tani jee!
dhartimanta sauni mata–bhram bholobhat bhangyo jee! –kewaDiya
aDun ubhun wadhatun, ene
wikas kahe e loko jee!
payaman gharbayan mathan;
gharpat name ghokho jee!
apyan wachno ashtampashtam adhikar jo magyo jee! –kewaDiya
hwe hath aa thay adhiro dau bhaDake?!
hwe nathi ko rasto bijo dau bhaDake
gashe disha lathpath jamagri, chakmak tankho dagyo jee! –kewaDiya
(pan tyan to )
han han kaheto, hath pakaDto
–ko’ka manhylo
‘ekalhathe laDat adhuri’
–khe a manhylo;
hath ekthi thay hajaro – e ja manorath jagyo jee!
kewaDiyano kanto amne adhwach marag wagyo jee!
kewaDiyano kanto amne adhwach marag wagyo jee!
konun chhe, ne kon bhogwe parashn pachhi to jagyo jee!
sharam sherDa paDta haiye
kon jashe sal ganwaji?!
bhanyun bhuline aaj nawesar,
kakka nawtar bhanwa jee!
bamaniya galthuthi auki, janam juno e tyagyo ji – kewaDiya
nathi trajwe samatula kani!
nathi atakti danji jee!
– atlunk andhare sujhayun ne
bhap champati kanDi jee!
taliyethi te toch lagi bas! dhagadhagto daw lagyo jee! –kewaDiya
saune mathe suraj chamke,
saune mate pami jee!
pan soneri shoshan nalio
saghalun le chhe tani jee!
dhartimanta sauni mata–bhram bholobhat bhangyo jee! –kewaDiya
aDun ubhun wadhatun, ene
wikas kahe e loko jee!
payaman gharbayan mathan;
gharpat name ghokho jee!
apyan wachno ashtampashtam adhikar jo magyo jee! –kewaDiya
hwe hath aa thay adhiro dau bhaDake?!
hwe nathi ko rasto bijo dau bhaDake
gashe disha lathpath jamagri, chakmak tankho dagyo jee! –kewaDiya
(pan tyan to )
han han kaheto, hath pakaDto
–ko’ka manhylo
‘ekalhathe laDat adhuri’
–khe a manhylo;
hath ekthi thay hajaro – e ja manorath jagyo jee!
kewaDiyano kanto amne adhwach marag wagyo jee!
રચના સંદર્ભ અમારા પૂર્વજ કવિ શ્રી રાજેન્દ્ર શાહે આ જ શીર્ષક હેઠળ, વર્ષો પહેલાં એક રંગીલું-રસીલું ગીત લખેલું પણ સ્વાભાવિક રીતે, આજે નવમા દાયકાને આરે ઊભેલાં આપણે માટે-કેવડિયાય કંઈ બીજું છે ને આપણને ખટકતો કાંટોય કંઇક બીજો જ છે એવી સ્પષ્ટતાની જરૂર ખરી?!
સ્રોત
- પુસ્તક : સળગતી હવાઓ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 60)
- સર્જક : સરૂપ ધ્રુવ
- પ્રકાશક : સંવેદન સાંસ્કૃતિક મંચ
- વર્ષ : 1995