(ગરબી)
ચાલી મારી ઝુફતી જુવાની રે,
પચીસે જ વળતાં પાણી રે; – ચાલી. (ટેક)
કજોડાંનાં દુઃખનો ન આરો રે, વાંક નથી એનો કે મારો રે;
સમજુ હું છું, એ પણ શાણી રે; – ચાલી મારીo ૧
સ્વભાવમાં ફેર ઘણો મ્હોટો, બન્નેનો તેથી જન્મ જ ખોટો;
સુણો એ કજોડાંની કહાણી રે; – ચાલી મારીo ર
પરણ્યાં અમે રાજીખુશી થઈને, એકેકની સમ્મતિ લઈને;
જરીયે ન આનાકાની રે; – ચાલી મારીo ૩
પણ એ ધીરી, હું ઉતાવળો ભારે; હું સાઠે ગણું એ ગણે બારે;
એ નબળી, હું જબરો ગુમાની રે; – ચાલી મારીo ૪
હું લટખટ, ઉત્સાહી ને પ્રેમી; એ ઢીલી ને વ્હીલી, વળી વ્હેમી;
જાણે સિંહગળે બકરી બંધાણી રે; – ચાલી મારીo પ
ભુલકણી એ ભોળી પડી માથે, ન સેંકડે દસ પગલાં લે સાથે;
સામો લે મને પાછળ તાણી રે; – ચાલી મારીo ૬
ન ઘરનું, ન બ્હારનું સુખ બેને, મને બહુ હોંસ, ન જરી એને;
બળી મરિયે ધણીધણિયાણી રે; – ચાલી મારીo ૭
આ ઘર હું તો ઘોરસમું માનું, બ્હાર ન્હાસું કંઈક કરી બ્હાનું;
બળી બેમુખી જિંદગાની રે; – ચાલી મારીo ૮
હશે, હવે બોલવે શું સુધરે? લખ્યા લેખ છઠ્ઠીના ન ફરે;
હૈડું જાણે વાત હૈડાની રે; – ચાલી મારીo ૯
પેલા ભવના પાપ હશે નડતાં, વેઠું દુઃખ આવાં હડહડતાં;
જીવું ખાતર બચ્ચાંની રે; – ચાલી મારીo ૧૦
દુઃખી હું તુજ દુઃખથી ઝાઝો, મારા પછી, પ્રિયા! સુખી થાજો;
રાંક મારી ઘરરાજરાણી રે! – ચાલી મારીo ૧૧
નથી કોઈ સાસુ નણંદ તારે, રહે પડી તેને આધારે;
નથી જેઠ કે જેઠાણી રે; – ચાલી મારીo ૧ર
રખે કોઈ મુજ મોતે મરતું, સ્વભાવ પિછાણ્યા વિના વરતું;
આયુષ્યકેરી કરશે હાનિ રે; – ચાલી મારીo ૧૩
શીખી ભણી પરણે લોક ઘણા, જાતિ અનુભવની હોય મણા,
શીખ્યું ભણ્યું સહુ ધૂળધાણી રે; – ચાલી મારીo ૧૪
જાતિ અનુભવની જરૂર ભારે, સ્વદેશીઓ એ સમજે ક્યારે?
વિશેષ હિંદુ-હિંદુવાણી રે; – ચાલી મારીo ૧પ
સ્વભાવ, વિચાર ને જ્ઞાન કસી, રહો પ્રિયા પ્રીતમશું રે વસી;
ચિંતા અનાચારની શાની રે? –ચાલી મારીo ૧૬
થનારાં કર્મ તે તો થાશે, ભલે રહે જઈ દૂર આકાશે. –
પરસ્પર રહી અજ્ઞાની રે; – ચાલી મારીo ૧૭
પ્રથમથી સમજી લ્યો ત્યારે, પરણ્યા પછી પસ્તાવું ભારે;
પીડા મોટી એ બે માની રે; – ચાલી મારીo ૧૮
છતાં હાલ મારો જો કોનો થાય, સમજી પરણ્યા પછી પણ સપડાય;
સમજ શિક્ષા ભવ પ્હેલાની રે; – ચાલી મારીo ૧૯
લગ્ન પણ જન્મ મરણ જેનું, પરસ્પરનું લેહેણું દેવું;
બાજી એ પણ છે પાસાની રે! – ચાલી મારીo ર૦
(garbi)
chali mari jhuphti juwani re,
pachise ja waltan pani re; – chali (tek)
kajoDannan dukhano na aaro re, wank nathi eno ke maro re;
samaju hun chhun, e pan shani re; – chali mario 1
swbhawman pher ghano mhoto, banneno tethi janm ja khoto;
suno e kajoDanni kahani re; – chali mario ra
paranyan ame rajikhushi thaine, ekekni sammati laine;
jariye na anakani re; – chali mario 3
pan e dhiri, hun utawlo bhare; hun sathe ganun e gane bare;
e nabli, hun jabro gumani re; – chali mario 4
hun latkhat, utsahi ne premi; e Dhili ne whili, wali whemi;
jane sinhagle bakri bandhani re; – chali mario pa
bhulakni e bholi paDi mathe, na senkDe das paglan le sathe;
samo le mane pachhal tani re; – chali mario 6
na gharanun, na bharanun sukh bene, mane bahu hons, na jari ene;
bali mariye dhanidhaniyani re; – chali mario 7
a ghar hun to ghorasamun manun, bhaar nhasun kanik kari bhanun;
bali bemukhi jindgani re; – chali mario 8
hashe, hwe bolwe shun sudhre? lakhya lekh chhaththina na phare;
haiDun jane wat haiDani re; – chali mario 9
pela bhawna pap hashe naDtan, wethun dukha awan haDahaDtan;
jiwun khatar bachchanni re; – chali mario 10
dukhi hun tuj dukhathi jhajho, mara pachhi, priya! sukhi thajo;
rank mari gharrajrani re! – chali mario 11
nathi koi sasu nanand tare, rahe paDi tene adhare;
nathi jeth ke jethani re; – chali mario 1ra
rakhe koi muj mote maratun, swbhaw pichhanya wina wartun;
ayushykeri karshe hani re; – chali mario 13
shikhi bhani parne lok ghana, jati anubhawni hoy mana,
shikhyun bhanyun sahu dhuldhani re; – chali mario 14
jati anubhawni jarur bhare, swdeshio e samje kyare?
wishesh hindu hinduwani re; – chali mario 1pa
swbhaw, wichar ne gyan kasi, raho priya pritamashun re wasi;
chinta anacharni shani re? –chali mario 16
thanaran karm te to thashe, bhale rahe jai door akashe –
paraspar rahi agyani re; – chali mario 17
prathamthi samji lyo tyare, paranya pachhi pastawun bhare;
piDa moti e be mani re; – chali mario 18
chhatan haal maro jo kono thay, samji paranya pachhi pan sapDay;
samaj shiksha bhaw phelani re; – chali mario 19
lagn pan janm maran jenun, parasparanun lehenun dewun;
baji e pan chhe pasani re! – chali mario ra0
(garbi)
chali mari jhuphti juwani re,
pachise ja waltan pani re; – chali (tek)
kajoDannan dukhano na aaro re, wank nathi eno ke maro re;
samaju hun chhun, e pan shani re; – chali mario 1
swbhawman pher ghano mhoto, banneno tethi janm ja khoto;
suno e kajoDanni kahani re; – chali mario ra
paranyan ame rajikhushi thaine, ekekni sammati laine;
jariye na anakani re; – chali mario 3
pan e dhiri, hun utawlo bhare; hun sathe ganun e gane bare;
e nabli, hun jabro gumani re; – chali mario 4
hun latkhat, utsahi ne premi; e Dhili ne whili, wali whemi;
jane sinhagle bakri bandhani re; – chali mario pa
bhulakni e bholi paDi mathe, na senkDe das paglan le sathe;
samo le mane pachhal tani re; – chali mario 6
na gharanun, na bharanun sukh bene, mane bahu hons, na jari ene;
bali mariye dhanidhaniyani re; – chali mario 7
a ghar hun to ghorasamun manun, bhaar nhasun kanik kari bhanun;
bali bemukhi jindgani re; – chali mario 8
hashe, hwe bolwe shun sudhre? lakhya lekh chhaththina na phare;
haiDun jane wat haiDani re; – chali mario 9
pela bhawna pap hashe naDtan, wethun dukha awan haDahaDtan;
jiwun khatar bachchanni re; – chali mario 10
dukhi hun tuj dukhathi jhajho, mara pachhi, priya! sukhi thajo;
rank mari gharrajrani re! – chali mario 11
nathi koi sasu nanand tare, rahe paDi tene adhare;
nathi jeth ke jethani re; – chali mario 1ra
rakhe koi muj mote maratun, swbhaw pichhanya wina wartun;
ayushykeri karshe hani re; – chali mario 13
shikhi bhani parne lok ghana, jati anubhawni hoy mana,
shikhyun bhanyun sahu dhuldhani re; – chali mario 14
jati anubhawni jarur bhare, swdeshio e samje kyare?
wishesh hindu hinduwani re; – chali mario 1pa
swbhaw, wichar ne gyan kasi, raho priya pritamashun re wasi;
chinta anacharni shani re? –chali mario 16
thanaran karm te to thashe, bhale rahe jai door akashe –
paraspar rahi agyani re; – chali mario 17
prathamthi samji lyo tyare, paranya pachhi pastawun bhare;
piDa moti e be mani re; – chali mario 18
chhatan haal maro jo kono thay, samji paranya pachhi pan sapDay;
samaj shiksha bhaw phelani re; – chali mario 19
lagn pan janm maran jenun, parasparanun lehenun dewun;
baji e pan chhe pasani re! – chali mario ra0
કવિની નોંધ : એક જૂવાન રજપૂતની સાંસારિક સ્થિતિ ઉપરથી.
સ્રોત
- પુસ્તક : મલબારીનાં કાવ્યરત્નો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 112)
- સંપાદક : ફિરોઝ બેહેરામજી મેહેરવાનજી મલબારી
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2000