કોઈએ પોતાના અંતરાત્માનો અવાજ ભારપૂર્વક સંભળાવ્યો.
અંતરાત્મા શબ્દનો છેલ્લો અક્ષર ‘મા’
મને સ્પષ્ટ સંભળાયો એટલે મને થયું કે બધાંને મા હોય છે
એટલે અંતરાત્માનેય કોઈ મા હશે જ.
માએ પ્રસૂતિની પીડા વેઠ્યા વિના તો
અંતરાત્મા પેદા નહીં જ કર્યો હોય!
-શું કહેવું છે તમારે?
પણ મને કોઈએ એમ પણ કહ્યું કે
અંતરાત્મા તો કઠપૂતળી છે, કાઠની પૂતળી,
કોઈ નચાવે ને નાચતી કઠપૂતળી!
કાઠનાં માવતર તો ઝાડ, મૂળિયાં, ડાળી ને પાંદડાં!
પણ ઝાડ કંઈ કોઈ નચાવે એમ નાચે એવી પૂતળી પેદા કરે કે?
જુઓ, પેલું ઝૂલતું કડવા લીમડાનું ઝાડ જુઓ,
ઝાડની ડાળીએ ઝાડ નીચે ઘોડિયામાં હસતું બાળ
ને પેલા ખેતરમાં પરસેવે રેબઝેબ એની મા.
ઝાડ તો છાંયો આપે, કેરી આપે, કેળાં આપે,
બંધ થતી ને ખૂલતી બારી આપે,
અજવાળાં તરફ દોડી જવા બારણાં આપે!
કોઈ દોરી બાંધી નચાવે એમ નાચે એવી કઠપૂતળી આપે કે?
-શું કહેવું છે તમારે?
પણ અંતરાત્મા કઠપૂતળી હોય ખરો કે?
koie potana antratmano awaj bharpurwak sambhlawyo
antratma shabdno chhello akshar ‘ma’
mane aspasht sambhlayo etle mane thayun ke badhanne ma hoy chhe
etle antratmaney koi ma hashe ja
maye prsutini piDa wethya wina to
antratma peda nahin ja karyo hoy!
shun kahewun chhe tamare?
pan mane koie em pan kahyun ke
antratma to kathputli chhe, kathni putli,
koi nachawe ne nachti kathputli!
kathnan mawtar to jhaD, muliyan, Dali ne pandDan!
pan jhaD kani koi nachawe em nache ewi putli peda kare ke?
juo, pelun jhulatun kaDwa limDanun jhaD juo,
jhaDni Daliye jhaD niche ghoDiyaman hasatun baal
ne pela khetarman parsewe rebjheb eni ma
jhaD to chhanyo aape, keri aape, kelan aape,
bandh thati ne khulti bari aape,
ajwalan taraph doDi jawa barnan aape!
koi dori bandhi nachawe em nache ewi kathputli aape ke?
shun kahewun chhe tamare?
pan antratma kathputli hoy kharo ke?
koie potana antratmano awaj bharpurwak sambhlawyo
antratma shabdno chhello akshar ‘ma’
mane aspasht sambhlayo etle mane thayun ke badhanne ma hoy chhe
etle antratmaney koi ma hashe ja
maye prsutini piDa wethya wina to
antratma peda nahin ja karyo hoy!
shun kahewun chhe tamare?
pan mane koie em pan kahyun ke
antratma to kathputli chhe, kathni putli,
koi nachawe ne nachti kathputli!
kathnan mawtar to jhaD, muliyan, Dali ne pandDan!
pan jhaD kani koi nachawe em nache ewi putli peda kare ke?
juo, pelun jhulatun kaDwa limDanun jhaD juo,
jhaDni Daliye jhaD niche ghoDiyaman hasatun baal
ne pela khetarman parsewe rebjheb eni ma
jhaD to chhanyo aape, keri aape, kelan aape,
bandh thati ne khulti bari aape,
ajwalan taraph doDi jawa barnan aape!
koi dori bandhi nachawe em nache ewi kathputli aape ke?
shun kahewun chhe tamare?
pan antratma kathputli hoy kharo ke?
સ્રોત
- પુસ્તક : મને અંધારાં બોલાવે (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 89)
- સર્જક : મનીષી જાની
- પ્રકાશક : પોતે
- વર્ષ : 2021