વાડામાં રહ્યે રહ્યે
એમને થાય
કે
વધી રહ્યું છે જ્ઞાન
પણ
હકીકતમાં તો વધતું હોય છે ઊન.
જ્યારે
ઊન ઉતારીને
એમનાં શરીરને
બીજા પાક માટે તૈયાર થયેલાં ખેતર જેવાં
બનાવી દેવાય છે
ત્યારે પણ એમને એવું લાગે છે
કે
પોતે નિ:સ્પૃહ બની મોક્ષ તરફ ગતિ કરી રહ્યાં છે.
સાંકડા વાડાઓમાં પુરાયેલાં જથ્થાબંધ ઘેટાં
માથાં ઊંચકીને
સતત એકબીજાને ઈજા પહોંચાડતાં રહે છે.
એમના માલિકો
એમની ઓળખાણ સરળતાથી થઈ શકે એ માટે
એમનાં શરીર પર
ગળી-મટોડી
કે લાલ-લીલા રંગ સતત ચોપડતા રહે છે
જેને ઘેટાં પોતાની ચેતના પર ધારણ કરી
શ્રદ્ધાપૂર્વક નિભાવ્યે રાખે છે.
સૂર્યોદય થતાં જ
તેઓ શિસ્તબદ્ધ સંયમી
મૂલ્યબોધની સભાનતાવાળાં
આંદોલનકારીઓની આગવી છટાથી
નીકળતા હોય છે
અને
ત્યારે
જાણે સમગ્ર સૃષ્ટિ ઊંધુ ઘાલીને એમની સાથે ચાલી રહી છે
એવો ભ્રમ સર્જી જતાં હોય છે ઘેટાં.
એ ખુલ્લામાં ચરતાં હોય છે ત્યારે
હવા એમનાં કાનમાં કશુક કહેતી હોય છે
ખળખળ વહેતી નદી એમની નજરે ચડવા ઉત્સુક હોય છે
ઉન્નત પર્વતમાળાઓ
એમનાં ઝૂકેલાં માથાંઓને પ્રેરવા તૈયાર હોય છે
સૂર્ય આથમવા સુધી પ્રયત્નશીલ હોય છે
એમની દૃષ્ટિનો વ્યાપ વધારવા
પણ ઘેટાં!!!
એ મરતાં નથી
પણ
વધેરાય છે
માલિકોની જરૂરિયાત માટે
અને
ગુણાંકમાં વધારતાં રહે છે પોતાની સંખ્યા.
ક્યારેક
સપનામાં પણ
આખેઆખા પૃથ્વીના ગોળા પર
ઘેટાં જ દેખાય છે
અને
મને લાગે છે
કે
ઘેટાંથી ડરવા અને ચેતવા જેવું તો છે જ!
waDaman rahye rahye
emne thay
ke
wadhi rahyun chhe gyan
pan
hakikatman to wadhatun hoy chhe un
jyare
un utarine
emnan sharirne
bija pak mate taiyar thayelan khetar jewan
banawi deway chhe
tyare pan emne ewun lage chhe
ke
pote nihasprih bani moksh taraph gati kari rahyan chhe
sankDa waDaoman purayelan jaththabandh ghetan
mathan unchkine
satat ekbijane ija pahonchaDtan rahe chhe
emna maliko
emni olkhan saraltathi thai shake e mate
emnan sharir par
gali matoDi
ke lal lila rang satat chopaDta rahe chhe
jene ghetan potani chetna par dharan kari
shraddhapurwak nibhawye rakhe chhe
suryoday thatan ja
teo shistbaddh sanymi
mulybodhni sabhantawalan
andolankarioni aagwi chhatathi
nikalta hoy chhe
ane
tyare
jane samagr srishti undhu ghaline emni sathe chali rahi chhe
ewo bhram sarji jatan hoy chhe ghetan
e khullaman chartan hoy chhe tyare
hawa emnan kanman kashuk kaheti hoy chhe
khalkhal waheti nadi emni najre chaDwa utsuk hoy chhe
unnat parwatmalao
emnan jhukelan mathanone prerwa taiyar hoy chhe
surya athamwa sudhi prayatnashil hoy chhe
emni drishtino wyap wadharwa
pan ghetan!!!
e martan nathi
pan
wadheray chhe
malikoni jaruriyat mate
ane
gunankman wadhartan rahe chhe potani sankhya
kyarek
sapnaman pan
akheakha prithwina gola par
ghetan ja dekhay chhe
ane
mane lage chhe
ke
ghetanthi Darwa ane chetwa jewun to chhe ja!
waDaman rahye rahye
emne thay
ke
wadhi rahyun chhe gyan
pan
hakikatman to wadhatun hoy chhe un
jyare
un utarine
emnan sharirne
bija pak mate taiyar thayelan khetar jewan
banawi deway chhe
tyare pan emne ewun lage chhe
ke
pote nihasprih bani moksh taraph gati kari rahyan chhe
sankDa waDaoman purayelan jaththabandh ghetan
mathan unchkine
satat ekbijane ija pahonchaDtan rahe chhe
emna maliko
emni olkhan saraltathi thai shake e mate
emnan sharir par
gali matoDi
ke lal lila rang satat chopaDta rahe chhe
jene ghetan potani chetna par dharan kari
shraddhapurwak nibhawye rakhe chhe
suryoday thatan ja
teo shistbaddh sanymi
mulybodhni sabhantawalan
andolankarioni aagwi chhatathi
nikalta hoy chhe
ane
tyare
jane samagr srishti undhu ghaline emni sathe chali rahi chhe
ewo bhram sarji jatan hoy chhe ghetan
e khullaman chartan hoy chhe tyare
hawa emnan kanman kashuk kaheti hoy chhe
khalkhal waheti nadi emni najre chaDwa utsuk hoy chhe
unnat parwatmalao
emnan jhukelan mathanone prerwa taiyar hoy chhe
surya athamwa sudhi prayatnashil hoy chhe
emni drishtino wyap wadharwa
pan ghetan!!!
e martan nathi
pan
wadheray chhe
malikoni jaruriyat mate
ane
gunankman wadhartan rahe chhe potani sankhya
kyarek
sapnaman pan
akheakha prithwina gola par
ghetan ja dekhay chhe
ane
mane lage chhe
ke
ghetanthi Darwa ane chetwa jewun to chhe ja!
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી કવિતાચયન 2000 (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 54)
- સંપાદક : ધીરેન્દ્ર મહેતા
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2003