એ કોઈને મળતો નથી ને એને કોઈ મળતું નથી.
ન મળવાના ઈરાદાથી મળવા આવતો હોય તે રીતે એ દરરોજ આવે છે
ઉતાવળે ઉતાવળે. સાઈકલ પર. એટલી ઉતાવળમાં કે
આપણે ખબરઅંતર પૂછીએ ને એ ય સામે નવાજૂની પૂછે
એ રીતે એને ક્યારેય મળી શકાતું નથી.
કૉલેજના છેલ્લા વરસમાં હશે આ છાપાવાળો છોકરો? કે ઊઠી ગયો હશે?
દારૂડિયો હશે એનો બાપ? કે કોકે પતાવી દીધો હશે? બને કે વિધવા ફોઈ ભેગો
રહેતો હોય, વખાનો માર્યો. ઉસકે ચચાજાનકી ફેમ્લી, હો સકતા હૈ,
કરાંચીમેં સેટિલ હુઈ હો, - આમ તો સારા ઘરનો દેખાય છે, વલહાડના દેહઈ?
મોટી હત્યાવી? શિયા કે સુન્ની? –
આ બધા ગ્રે એરિયા છે છાપાળવી ઉદાસીના
ને માણસાઈના એવા ઇલાકાઓમાં કોઈ કોઈને મળી શકતું નથી.
ઘણી વાર એ સાઈકલ પરથી પડી જાય છે.
કેમ આજે છાપું આટલું બધું ગંદું થયું છે? બધા પૂછે છે.
એની કોણી છોલાયેલી છે. પેડલ પર જમણા પગનું જૂતિયું દબાવતાં
એ ચીલાચાલુ જવાબ આપે છે: આખી થપ્પી પડી ગઈ'તી કાદવમાં.
પણ માટીને બદલે છાપાનાં પાનિયાં પર આ લાલ ડાઘા શાના છે?
ને પાને પાને આરડીએક્સના ઉલ્લેખો કેમ કરેલા છે?
એ ગલ્લાંતલ્લાં કરે છે: આવા લોકોનો તો કેમનો ભરોસો કરી શકાય?
જિંદગીમાં કેવા કેવા દહેશતનાક લોકો મળી જાય છે?
ઘણીવાર લાગલગાટ એકબે મહિના સુધી એનો કોઈ સમાચાર નથી હોતા
જાણે ક્યાંક આડે હાથ મુકાઇ ગયો ન હોય, આપણા જ ઘરના માળિયે, -
કબાડીની રાહ જોતો. પછી અચાનક દેખા દે છે ત્યારે એ હોય છે ચોળાઇ ગયેલો,
ધૂળિયો ને સાવ પીળો પડી ગયેલો, - પૂછીએ કે કેમ ‘લ્યા?
તો કહેશે, કમળો થયો'તો સાહેબ,
એનો શેઠ પાછો પૂરો શઠ છે. ચેપી રોગવાળાને તો કોણ નોકરીએ રાખે?
છેલ્લે એના જેવું કોક પસ્તીવાળાને ત્યાં જોવા મળેલું...
પણ આવું જોવા મળવું એને મળવું તો કેમ કહી શકાય?
આજે પણ
એ હમણાં જ છાપું નાખીને ગયો છે.
નવોનક્કોર અથવા રદ્દી. સર્વનામ જેટલો સંદિગ્ધ, એના ચહેરાને મ્હોંકળા નથી.
હું પહેલા પાના પર નજર ફેરવું છું: હેડલાઈન આજે પણ એની એ જ?
હવે તો એના શેઠને ફરિયાદ કરવી જ પડશેઃ
આમ દરરોજ વાસી છાપું નાખી જાય
ચાલતી સાઇકલે, તે તો કેમ ચાલે?
ને બૂમ પાડીએ તો પાછો ઊભોય નથી રહેતો, મળવા...
હું એના ચાલ્યા જવાની દિશામાં જોઉં છું
નોર્થ અથવા ઇસ્ટ અથવા વેસ્ટ અથવા સાઉથ
એક ધડાકો થાય છેઃ નક્કી બિચારાની સાઈકલનું ટાયર ફાટ્યું લાગે છે
અથવા...
એ જે હોય તે, એને મળી શકાતું નથી.
e koine malto nathi ne ene koi malatun nathi
na malwana iradathi malwa aawto hoy te rite e darroj aawe chhe
utawle utawle saikal par etli utawalman ke
apne khabarantar puchhiye ne e ya same nawajuni puchhe
e rite ene kyarey mali shakatun nathi
kaulejna chhella warasman hashe aa chhapawalo chhokro? ke uthi gayo hashe?
daruDiyo hashe eno bap? ke koke patawi didho hashe? bane ke widhwa phoi bhego
raheto hoy, wakhano maryo uske chachajanki phemli, ho sakta hai,
karanchimen setil hui ho, aam to sara gharno dekhay chhe, walhaDna dehi?
moti hatyawi? shiya ke sunni? –
a badha gre eriya chhe chhapalwi udasina
ne mansaina ewa ilakaoman koi koine mali shakatun nathi
ghani war e saikal parthi paDi jay chhe
kem aaje chhapun atalun badhun gandun thayun chhe? badha puchhe chhe
eni koni chholayeli chhe peDal par jamna paganun jutiyun dabawtan
e chilachalu jawab aape chheh aakhi thappi paDi gaiti kadawman
pan matine badle chhapanan paniyan par aa lal Dagha shana chhe?
ne pane pane arDiyeksna ullekho kem karela chhe?
e gallantallan kare chheh aawa lokono to kemno bharoso kari shakay?
jindgiman kewa kewa daheshatnak loko mali jay chhe?
ghaniwar lagalgat ekbe mahina sudhi eno koi samachar nathi hota
jane kyank aaDe hath mukai gayo na hoy, aapna ja gharna maliye,
kabaDini rah joto pachhi achanak dekha de chhe tyare e hoy chhe cholai gayelo,
dhuliyo ne saw pilo paDi gayelo, puchhiye ke kem ‘lya?
to kaheshe, kamlo thayoto saheb,
eno sheth pachho puro shath chhe chepi rogwalane to kon nokriye rakhe?
chhelle ena jewun kok pastiwalane tyan jowa malelun
pan awun jowa malawun ene malawun to kem kahi shakay?
aje pan
e hamnan ja chhapun nakhine gayo chhe
nawonakkor athwa raddi sarwanam jetlo sandigdh, ena chaherane mhonkla nathi
hun pahela pana par najar pherawun chhunh heDlain aaje pan eni e ja?
hwe to ena shethne phariyad karwi ja paDshe
am darroj wasi chhapun nakhi jay
chalti saikle, te to kem chale?
ne boom paDiye to pachho ubhoy nathi raheto, malwa
hun ena chalya jawani dishaman joun chhun
north athwa ist athwa west athwa sauth
ek dhaDako thay chhe nakki bicharani saikalanun tayar phatyun lage chhe
athwa
e je hoy te, ene mali shakatun nathi
e koine malto nathi ne ene koi malatun nathi
na malwana iradathi malwa aawto hoy te rite e darroj aawe chhe
utawle utawle saikal par etli utawalman ke
apne khabarantar puchhiye ne e ya same nawajuni puchhe
e rite ene kyarey mali shakatun nathi
kaulejna chhella warasman hashe aa chhapawalo chhokro? ke uthi gayo hashe?
daruDiyo hashe eno bap? ke koke patawi didho hashe? bane ke widhwa phoi bhego
raheto hoy, wakhano maryo uske chachajanki phemli, ho sakta hai,
karanchimen setil hui ho, aam to sara gharno dekhay chhe, walhaDna dehi?
moti hatyawi? shiya ke sunni? –
a badha gre eriya chhe chhapalwi udasina
ne mansaina ewa ilakaoman koi koine mali shakatun nathi
ghani war e saikal parthi paDi jay chhe
kem aaje chhapun atalun badhun gandun thayun chhe? badha puchhe chhe
eni koni chholayeli chhe peDal par jamna paganun jutiyun dabawtan
e chilachalu jawab aape chheh aakhi thappi paDi gaiti kadawman
pan matine badle chhapanan paniyan par aa lal Dagha shana chhe?
ne pane pane arDiyeksna ullekho kem karela chhe?
e gallantallan kare chheh aawa lokono to kemno bharoso kari shakay?
jindgiman kewa kewa daheshatnak loko mali jay chhe?
ghaniwar lagalgat ekbe mahina sudhi eno koi samachar nathi hota
jane kyank aaDe hath mukai gayo na hoy, aapna ja gharna maliye,
kabaDini rah joto pachhi achanak dekha de chhe tyare e hoy chhe cholai gayelo,
dhuliyo ne saw pilo paDi gayelo, puchhiye ke kem ‘lya?
to kaheshe, kamlo thayoto saheb,
eno sheth pachho puro shath chhe chepi rogwalane to kon nokriye rakhe?
chhelle ena jewun kok pastiwalane tyan jowa malelun
pan awun jowa malawun ene malawun to kem kahi shakay?
aje pan
e hamnan ja chhapun nakhine gayo chhe
nawonakkor athwa raddi sarwanam jetlo sandigdh, ena chaherane mhonkla nathi
hun pahela pana par najar pherawun chhunh heDlain aaje pan eni e ja?
hwe to ena shethne phariyad karwi ja paDshe
am darroj wasi chhapun nakhi jay
chalti saikle, te to kem chale?
ne boom paDiye to pachho ubhoy nathi raheto, malwa
hun ena chalya jawani dishaman joun chhun
north athwa ist athwa west athwa sauth
ek dhaDako thay chhe nakki bicharani saikalanun tayar phatyun lage chhe
athwa
e je hoy te, ene mali shakatun nathi
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી કવિતાચયન 2009 (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 89)
- સંપાદક : રાજેશ પંડ્યા
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2012