રેખ્તા ગુજરાતી ઉત્સવ - 5 જાન્યુઆરી: વડોદરા | 11 જાન્યુઆરી: મુંબઈ | 19 જાન્યુઆરી: ભાવનગર - ફ્રી રજિસ્ટ્રેશન કરો
રજિસ્ટ્રેશન કરોચડતી રાતે ચન્દ્રે વાંકા વળીને જોયું
તો એના બન્ને પગ પીલુડીની જાળમાં ફસાઈ ગયા હતા.
એણે કહ્યું કે ખેતર વચાળે બેફામ પડેલી પીલુડી સાથે
મારે કશી નિસ્બત નથી.
પણ પીલુડી નીચે પાકા પીળા રંગના બે માણસા ઊભા હતા
(એમના શરીરમાં લીલા રંગનું લોહી વહેતું હતું)
એમણે ચન્દ્રને વિનવણી કરી
ના, આજની રાત રોકાઈ જાવ,
આ લીલપ બહુ બાળે છે
તમે રોકાશો તો એ ઓલવાશે.
પાણી તો ત્યાં હતું નહિ
પણ ખાલી છીપમાં
નાસી ગયેલી માછલીનો આકાર તરફડતો હતો
એની ઓથે સૂતેલા લાલ મંકોડાએ કહ્યું:
હા, રોકાઈ જાવ,
ધૂળ બહુ ઊડે છે, વંટોળ પર વંટોળ આવ્યા કરે છે
તમે રહેશો તો એ ઠરીને ઠામ બેસશે.
પરંતુ થોડે દૂર
અડધા અંધારે, હવાના અથડાવાથી હસતી
આકડાના ફૂલની જાંબલી, ઘેરી આંખ
ચન્દ્રને ઇશારા કરવા લાગી:
ઊતરો, ઊતરોને
પછી હું તમને જોઉં છું.
ઊતરો, ઊતરો, તમારી એક વાત છાની નહિ રહેવા દઉં.
તે રાત્રે પશ્ચિમનો ચન્દ્ર હસી શકયો નહિ.
મોડેથી એના પેટમાં કાણું પાડી પવન પસાર થયો.
એણે પોતાની જાતને સળી જેટલી ઝીણી થઈ ત્યાં સુધી
છોલાવા દીધી.
સવારે એના હાડપિંજરને કવિઓની આંખોએ ચૂંથી ખાધું.
chaDti rate chandre wanka waline joyun
to ena banne pag piluDini jalman phasai gaya hata
ene kahyun ke khetar wachale bepham paDeli piluDi sathe
mare kashi nisbat nathi
pan piluDi niche paka pila rangna be mansa ubha hata
(emna sharirman lila ranganun lohi wahetun hatun)
emne chandrne winawni kari
na, aajni raat rokai jaw,
a lilap bahu bale chhe
tame rokasho to e olwashe
pani to tyan hatun nahi
pan khali chhipman
nasi gayeli machhlino akar taraphaDto hato
eni othe sutela lal mankoDaye kahyunh
ha, rokai jaw,
dhool bahu uDe chhe, wantol par wantol aawya kare chhe
tame rahesho to e tharine tham besshe
parantu thoDe door
aDdha andhare, hawana athDawathi hasti
akDana phulni jambli, gheri aankh
chandrne ishara karwa lagih
utro, utrone
pachhi hun tamne joun chhun
utro, utro, tamari ek wat chhani nahi rahewa daun
te ratre pashchimno chandr hasi shakyo nahi
moDethi ena petman kanun paDi pawan pasar thayo
ene potani jatne sali jetli jhini thai tyan sudhi
chholawa didhi
saware ena haDpinjarne kawioni ankhoe chunthi khadhun
chaDti rate chandre wanka waline joyun
to ena banne pag piluDini jalman phasai gaya hata
ene kahyun ke khetar wachale bepham paDeli piluDi sathe
mare kashi nisbat nathi
pan piluDi niche paka pila rangna be mansa ubha hata
(emna sharirman lila ranganun lohi wahetun hatun)
emne chandrne winawni kari
na, aajni raat rokai jaw,
a lilap bahu bale chhe
tame rokasho to e olwashe
pani to tyan hatun nahi
pan khali chhipman
nasi gayeli machhlino akar taraphaDto hato
eni othe sutela lal mankoDaye kahyunh
ha, rokai jaw,
dhool bahu uDe chhe, wantol par wantol aawya kare chhe
tame rahesho to e tharine tham besshe
parantu thoDe door
aDdha andhare, hawana athDawathi hasti
akDana phulni jambli, gheri aankh
chandrne ishara karwa lagih
utro, utrone
pachhi hun tamne joun chhun
utro, utro, tamari ek wat chhani nahi rahewa daun
te ratre pashchimno chandr hasi shakyo nahi
moDethi ena petman kanun paDi pawan pasar thayo
ene potani jatne sali jetli jhini thai tyan sudhi
chholawa didhi
saware ena haDpinjarne kawioni ankhoe chunthi khadhun
સ્રોત
- પુસ્તક : આધુનિક ગુજરાતી કવિતા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 78)
- સંપાદક : સુરેશ દલાલ, જયા મહેતા
- પ્રકાશક : સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 1989