જાન જનાવરની મળી, મેઘાડંબર ગાજે;
બકરીબાઈનો બેટડો, પરણે છે આજે. ૧
ઢોલ, નગારાં, ભેરી ને સૂર સરણાઈ તીણાં;
સો સાંબેલા શોભીતા બેટાબેટી ઘેટીનાં. ર
ઠીક મળી ઠઠ લોકની, જરા ઠામ ન ઠાલો;
દોડે વરનો બાપ ત્યાં દડબડ દાઢીવાળો. ૩
સાજનનું શું પૂછવું, બકરે કરી જોરો;
ભેગા કર્યાં છે ભાવથી, મોટાં મોટાં ઢોરો. ૪
રાતા માતા આખલા, રાખી શિંગડાં સીધાં,
આગળ માર્ગ મુકાવતા, પદ પોલીસ સીધાં. પ
સાજને શ્રેષ્ઠ જ ઊટંડા, હીંડે ઊંચી ઓડે;
એનાં અઢારે વાંકડાં, કામદારોની ગોડે. ૬
હારમાં એકબે હાથી છે, મોટા દાંતજ્વાળા,
નીચું ન્યાળી ડોલતા, હીંડે શેઠ સૂંઢાળા. ૭
હાથી ઘોડા તો છે ઘણા; હાર રોકતા પાડા;
કાળા કઢંગા ને થયા, ખડ ખાઈ જ જાડા. ૮
આંખ ફાટી છાતી નીસરી, કરતા ખૂબ ખુંખારા;
હીંડે ઊછળતા ઘોડલા, સાજન થઈ સારા. ૯
ટટ્ટુઓ ટગુમગુ ચાલતાં, પૂંઠે ગરીબ ગધેડા;
હા જી, હા જી, કરી હીંડતા, ડીફાં વિના અતેડા. ૧૦
હારોહાર હજારો આ, માંહોમાંહે લપાતા;
કોણ આવે કામળ ઓઢીને, એ તો ગાડરમાતા. ૧૧
પિતરાઈઓ વેવાઈના, એને અક્કલ ન કોડી;
આડાઅવળા એકેકની પૂંઠે જાય જો દોડી. ૧ર
બકરા તો વરના બાપ છે, હોય એનું શું લેખું!
શું સાગર શિંગડાંતણો, હું તે આજે આ દેખું! ૧૩
વરનો તે ઘોડો આવિયો, વાજે વાજાં વિલાતી;
ભેરી ભૂંગળ ને ઝાંઝરી, ભેગું ભરડતી જાતી. ૧૪
વરરાજા બે માસનું, બાળ બેં બેં કરતું;
ઝડપાયું ઝટ ઝોળીમાં, મન માડીનું ઠરતું. ૧પ
‘મંગળ’ બકરીબાઈ તો ગાય હરખી હરખી;
જોડે જાંદરણી ઘણી, કોડે જોવા જ સરખી. ૧૬
બકરીબાઈ એ નાતની, ને બીજી ઘણીઓ;
આણી આડોશપાડોશણો, બાઈપણી બેનપણીઓ. ૧૭
ભેંસ, ભૂંડણ ને ઊંટડી, ઘેટી, ઘોડી, ગધેડી;
ગાય, બિલાડી, ઊંદરડી ને એક કૂતરીયે તેડી. ૧૮
વાંદરીઓ નથી વીસર્યાં; દસ વીસ આ કૂદે;
સાથે સામટાં થઈ સૌ, સાત સૂરને છૂંદે. ૧૯
કોઈ બેં બેં, કોઈ ભેં ભેં કરે, કોઈ ભૂંકતી ભૂંડું;
કોઈ ચૂં ચૂં, મ્યાઉં મ્યાઉં કરે, વેર વાળે કોઈ કૂડું. ર૦
હૂક હૂક કરતી વાંદરી, જો જો! નાચે છે કેવી!
ધન ધન બકરી! ન કોઈની, જાન તારા તે જેવી! ર૧
ચારપગાંની જાન આ, જોડી બેપગા સારુ;
સમજે તો સાર નવલ બહુ, નહીં તો હસવું જ વારુ! રર
jaan janawarni mali, meghaDambar gaje;
bakribaino betDo, parne chhe aaje 1
Dhol, nagaran, bheri ne soor sarnai tinan;
so sambela shobhita betabeti ghetinan ra
theek mali thath lokani, jara tham na thalo;
doDe warno bap tyan daDbaD daDhiwalo 3
sajananun shun puchhawun, bakre kari joro;
bhega karyan chhe bhawthi, motan motan Dhoro 4
rata mata akhla, rakhi shingDan sidhan,
agal marg mukawta, pad polis sidhan pa
sajne shreshth ja utanDa, hinDe unchi oDe;
enan aDhare wankDan, kamdaroni goDe 6
harman ekbe hathi chhe, mota dantajwala,
nichun nyali Dolta, hinDe sheth sunDhala 7
hathi ghoDa to chhe ghana; haar rokta paDa;
kala kaDhanga ne thaya, khaD khai ja jaDa 8
ankh phati chhati nisri, karta khoob khunkhara;
hinDe uchhalta ghoDla, sajan thai sara 9
tattuo tagumagu chaltan, punthe garib gadheDa;
ha ji, ha ji, kari hinDta, Diphan wina ateDa 10
harohar hajaro aa, manhomanhe lapata;
kon aawe kamal oDhine, e to gaDarmata 11
pitraio wewaina, ene akkal na koDi;
aDawla ekekni punthe jay jo doDi 1ra
bakra to warna bap chhe, hoy enun shun lekhun!
shun sagar shingDantno, hun te aaje aa dekhun! 13
warno te ghoDo awiyo, waje wajan wilati;
bheri bhungal ne jhanjhri, bhegun bharaDti jati 14
warraja be masanun, baal ben ben kartun;
jhaDpayun jhat jholiman, man maDinun tharatun 1pa
‘mangal’ bakribai to gay harkhi harkhi;
joDe jandarni ghani, koDe jowa ja sarkhi 16
bakribai e natni, ne biji ghanio;
ani aDoshpaDoshno, baipni benapnio 17
bhens, bhunDan ne untDi, gheti, ghoDi, gadheDi;
gay, bilaDi, undarDi ne ek kutriye teDi 18
wandrio nathi wisaryan; das wees aa kude;
sathe samtan thai sau, sat surne chhunde 19
koi ben ben, koi bhen bhen kare, koi bhunkti bhunDun;
koi choon choon, myaun myaun kare, wer wale koi kuDun ra0
hook hook karti wandri, jo jo! nache chhe kewi!
dhan dhan bakri! na koini, jaan tara te jewi! ra1
charapganni jaan aa, joDi bepga saru;
samje to sar nawal bahu, nahin to hasawun ja waru! rar
jaan janawarni mali, meghaDambar gaje;
bakribaino betDo, parne chhe aaje 1
Dhol, nagaran, bheri ne soor sarnai tinan;
so sambela shobhita betabeti ghetinan ra
theek mali thath lokani, jara tham na thalo;
doDe warno bap tyan daDbaD daDhiwalo 3
sajananun shun puchhawun, bakre kari joro;
bhega karyan chhe bhawthi, motan motan Dhoro 4
rata mata akhla, rakhi shingDan sidhan,
agal marg mukawta, pad polis sidhan pa
sajne shreshth ja utanDa, hinDe unchi oDe;
enan aDhare wankDan, kamdaroni goDe 6
harman ekbe hathi chhe, mota dantajwala,
nichun nyali Dolta, hinDe sheth sunDhala 7
hathi ghoDa to chhe ghana; haar rokta paDa;
kala kaDhanga ne thaya, khaD khai ja jaDa 8
ankh phati chhati nisri, karta khoob khunkhara;
hinDe uchhalta ghoDla, sajan thai sara 9
tattuo tagumagu chaltan, punthe garib gadheDa;
ha ji, ha ji, kari hinDta, Diphan wina ateDa 10
harohar hajaro aa, manhomanhe lapata;
kon aawe kamal oDhine, e to gaDarmata 11
pitraio wewaina, ene akkal na koDi;
aDawla ekekni punthe jay jo doDi 1ra
bakra to warna bap chhe, hoy enun shun lekhun!
shun sagar shingDantno, hun te aaje aa dekhun! 13
warno te ghoDo awiyo, waje wajan wilati;
bheri bhungal ne jhanjhri, bhegun bharaDti jati 14
warraja be masanun, baal ben ben kartun;
jhaDpayun jhat jholiman, man maDinun tharatun 1pa
‘mangal’ bakribai to gay harkhi harkhi;
joDe jandarni ghani, koDe jowa ja sarkhi 16
bakribai e natni, ne biji ghanio;
ani aDoshpaDoshno, baipni benapnio 17
bhens, bhunDan ne untDi, gheti, ghoDi, gadheDi;
gay, bilaDi, undarDi ne ek kutriye teDi 18
wandrio nathi wisaryan; das wees aa kude;
sathe samtan thai sau, sat surne chhunde 19
koi ben ben, koi bhen bhen kare, koi bhunkti bhunDun;
koi choon choon, myaun myaun kare, wer wale koi kuDun ra0
hook hook karti wandri, jo jo! nache chhe kewi!
dhan dhan bakri! na koini, jaan tara te jewi! ra1
charapganni jaan aa, joDi bepga saru;
samje to sar nawal bahu, nahin to hasawun ja waru! rar
સ્રોત
- પુસ્તક : બાળ ગરબાવલી (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 14)
- સર્જક : નવલરામ લક્ષ્મીરામ પંડ્યા
- પ્રકાશક : વસુમતિ ધીમતરામ નવલરામ
- વર્ષ : 1941
- આવૃત્તિ : 39