રેખ્તા
હિન્દવી
સૂફીનામા
રાજસ્થાની
સાંભળ સહીયર વાતડી, નૌતમ આસો માસ;
શરદ પુનમની રાતડી, ચંદ્ર ચડ્યો આકાશ.
એવામાં હરિ આવીયા, વૃંદાવનને ચોક;
મોરલીમાં વેદ વજાડીયા, તે સુણીયા ત્રિલોક.
અષ્ટકુળ પર્વત ડોલીયા, ડોલીયા નવકુળ નાગ;
મોર બપૈયા બોલીયા સાંભળતાં તે રાગ.
જાતાં વળતાં થંભીયાં, નદીઓ કેરાં નીર;
વછ ને બાળ વલભીયાં, પીતાં પીતાં ખીર,
ખગ મૃગ શ્રવણ ધરી રહ્યા, તરણ નવ દે ગાય;
ઠર્યો ઠાર ઠરી રહ્યાં, મુખ ચારો મુખમાંય,
પવન રહ્યો મુરઝાઈને, મુનિવર મૂક્યાં ધ્યાન;
વળી રહ્યાં વલભાઈને, વહેલાં ગગન વિમાન.
વા નવ લે વન વેલડી, પ્રગટ થયાં ફલફૂલ;
વેંધાઈ નીકળી વણ બેલડી, અબળા સૌ કુળ શૂળ.
મોહી મોરલીના તાનમાં, વ્યાકુળ થઈ વ્રિજનાર;
એકે એકે નિશાનમાં; હિંડે હારોહાર.
નાકે ઓગનીઆ આણીઆ, નેપુર પહેર્યાં હાથ;
મોર શ્રવણમાં સમાણીઆ, કાંકણીઓ પગ સાથ.
સંથે કાજળ સારીયાં, નયણે સારીયાં સિંદૂર,
સગાં કુટુંબ વિસારિયાં, સાગર સલિતા પૂર.
અવળાં આભરણ પહેરીયાં, અવળા ઓઢ્યાં ચીર;
અવળાંયાં ઓઢ્યાં લહેરીયાં, ભૂલી શુદ્ધ શરીર.
એક એક આંજી આંખડી, એક એક છેક નગન;
ધરી હરિ ઉપર ધાંખડી, ફરી ફરી મળવા મન.
મહેલ્યાં પિયુ સૂત ભ્રાતને; મહેલમાં માત તે તાત;
મહેલ્યાં નાત ને જાતને, જોતાં ઉત્પાત વાત.
મહેલ્યાં મંદિર મોહોલ માળીયાં,મેહેલ્યાં રાજ ને પાટ;
મહેલ્યાં ઝરુખા જાળિયાં, લીધી વ્રજની વાટ.
વન આવી વિનતા મળી, નમીયાં હરિને પાય
‘જાઓ જાઓ પાછાં વળી,’ એમ બોલ્યા જદુરાય.
‘પુરુષ સેવો, પોતાતણો, જેને દીધાં જળધાર.
તે તમને સોહામણો, હો પતિવ્રતા નાર.
પતિવ્રતા પ્રીછે નહિ, અવર પુરૂષની આશ;
અર્ધ રાત્રિ નીકળે નહિ, ઘર મેલી વનવાસ.
* * *
વળતે અબળા બોલીયાં, કાંહાં જઈએ કિરતાર;
નહીં ઘર નહીં ઘંઘોલીઆં, નહિ ઠરવાનો ઠાર.
તમ સારુ તજ્યાં અમો, સગાં કુટુમ્બ પરિવાર;
તો તરછોડો કાં તમો, હરિ, છો હૈયાના હાર.
રંગ રમાડો રાસમાં નહિં તો તજશું પ્રાણ;
વિધ્ન થાશે વિલાસમાં, માતપિતાની આણ.
વળતી વહાલો શું કરે, અંગ થયાં ઉલ્લાસ;
વસ્તારીને જે વરે, એટલે રચીઓ રાસ.
જણ જણ સાથે જૂજવા, વાહાલે ધરીયા વેશ;
ઝી ઝી રાતે ઝાંખવા, ઊઠ્યા અજબે અનેક.
વેગે પલવટ વાળીયો, રાખી બાલી તાંહાં;
તન ઉપર લે નોળીયો, બળવંત ઝાલી બાંહ્ય.
બેહુ કર બેહુ કર કામિની, વચમાં વૈંકુઠનાથ;
બ્રજ-વરસાણાં ગામની, એકએકને ઝાલે હાથ.
ફરતાં ફરતાં ફેર ફરે, જાણે કનકના કોઢ;
મોર મુગટ મસ્તક ધરે, લટકે લોટને પોટ.
વાજીંત્ર વાજાં વાજીયાં, સ્વરના ઉઠ્યા સોર;
તાલ પખાજ રે વાજીયાં, જંત્રતણા ઘનઘોર.
કડલાં કાંબી ઠણઠણકે; ઘુઘરીનો ઘમકાર;
પાયે તે વીંછીયા રણકે, ઝાંઝરનો ઝમકાર.
ધરતીનું પેટ ધ્રમ ધ્રમકે, હેઠળ સળકે શેષ;
ભૈરવનું અંગ મચમચકે; નાચે નાચ નરેશ.
દુંદુભિ વાજ્યાં દેવનાં, પુષ્પતણો વરસાદ;
પય સાકર દ્યૃત સેવનાં, રમે જમે છે નાથ.
ફરી ફરી લે ફૂદડી, ગોપી ને ગોવિદ;
ચુંબનની મુખ ચુંદડી, એક એક હસે આનંદ.
રમતમાં રમાવીયાં, પૂરણ થયા પ્રસન્ન;
જ્યમ આવ્યા ત્યમ ફાવીયાં, દરસ થયાં દરશન.
રજની કરી ખટમાસની; સહુની પૂરી આશ;
કહે મીઠો એ રાસની; વાત વદીયા શ્રીવ્યાસ.
સ્રોત
- પુસ્તક : કાવ્યસંચય-૧ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 173)
- સંપાદક : અનંતરાય મ. રાવળ, હીરા રામનારાયણ પાઠક
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 1981