હું કવિતા લખી શકું છું, એનું કારણ એ કે મારી પત્ની સ્વેટર ગૂંથે છે અને બીજું કારણ કે મારી બાલ્કનીમાં એક આખાબોલું સૂરજમુખી છે.

જરા ફોડ પાડીને સમજાવું. હવે થયું એવું કે સવારે હું બાલ્કનીમાં દાતણ કરતો હતો. એવામાં કૂંડામાંથી એક સૂરજમુખી ઊઘડવા લાગ્યું. પહેલાં તો એ સૂનમૂન બેસી રહ્યું. પછી સૂરજ જોઈને હેરત પામ્યું. રોમાંચ થતો હોય એમ એણે નેત્રો ઢાળ્યાં. વળી પાછું તીરછી, શરમાળ આંખે સુરજને જોવા લાગ્યું. એની આ બધી ચેષ્ટાઓ અટકાવીને હું બોલ્યો, “બહેન, હવે બસ કર. આ ઘરડો સૂર્ય દશ કોટિ વર્ષથી આમ જ ઊગે છે ને આથમે છે. લાખો સૂરજમુખી એને રોજેરોજ જુએ છે. માટે પ્લીઝ, પ્રેમઘેલી ન થા. પ્રમાણભાન જાળવ. આમ વ્યાકુળ થવું, એને તાકયા કરવું, આ બધું હાસ્યાસ્પદ છે.” સૂરજમુખી મને ઠપકાભર્યાં અવાજથી કહેવા લાગ્યું, “વડીલ, મને નાદાન વયની જાણીને મારો નાજાયિઝ ફાયદો ન ઉઠાવો. સૂરજ તો આજે જ, મારી આંખ સામે જ, જન્મ્યો છે.” આટલું કહીને એણે સૂરજ સામે મરમીલું હસી લીધું.

બાજુમાં બેઠેલી પત્નીએ, સૂરજમુખી સાથેનો મારો વાર્તાલાપ સાંભળ્યો નહીં. આજકાલ એ ખૂબ વ્યસ્ત રહે છે, હું બોલ્યો, “હજી તો સૂરજ ઊગ્યો ન ઊગ્યો, ને તારી ગૂંથવાની ડયુટી ચાલુ થઈ ગઈ....કેટલો ઢસરડો કરે છે તું! દરરોજ છ-છ કલાક ગૂંથીને તારાં આંગળાં અંગૂઠા જેવાં થઈ જશે! અને હે ભગવાન, આનો કંઈ અર્થ ખરો? જોઈએ તેટલાં ખૂબસૂરત ઊની સ્વેટરો બજારમાં મળે છે. કિફાયત ભાવ અને ગૅરંટી મળે તે તો નફામાં.” તેણે આંગળીઓ સ્થિર કરી અને હળવેથી પોતાની ચમકદાર આંખો ઊંચી કરી. સ્વેટર બતાવતાં ખોલી, “જો તો....આ કેટલું સુંવાળું અને વહાલું લાગે છે. અને હા, થોડું ઊન વધ્યું પણ છે. હવે હું પગમોજાં પણ ગૂંથી શકીશ-ટચૂકડાં, ટચૂકડાં.”

દશ કોટિ કવિતાઓ ઊગી ચૂકી છે અને આથમી ચૂકી છે. કહેવા જેવી સર્વ વસ્તુઓ કહેવાઈ ચૂકી છે. પણ એ મારા વડે કહેવાઈ નથી.

સુંદરમાં સુંદર કવિતાઓ બજારમાં ઉપલબ્ધ છે. પણ એને મેં ગૂંથી નથી.

હું કવિતા લખું એનાથી કોઈ ને રતિભર ફરક નથી પડવાનો; પણ મને પડે છે. મારી કવિતાથી કોઈ માણસ વધારે સારો નથી બનવાનો; સિવાય કે હું. માટે હજી એક વધારે કવિતા, સામાન્ય અને બિનજરૂરી કવિતા, લખાશે.

We will do our own thing. અમે તો અમારી ચીજ કરવાના. આ કાવતરું ઘડયું છે મેં, મારી પત્નીએ, અને એક જિદ્દી નાના સૂરજમુખીએ.

hun kawita lakhi shakun chhun, enun karan e ke mari patni swetar gunthe chhe ane bijun karan ke mari balkniman ek akhabolun surajmukhi chhe

jara phoD paDine samjawun hwe thayun ewun ke saware hun balkniman datan karto hato ewaman kunDamanthi ek surajmukhi ughaDwa lagyun pahelan to e sunmun besi rahyun pachhi suraj joine herat pamyun romanch thato hoy em ene netro Dhalyan wali pachhun tirchhi, sharmal ankhe surajne jowa lagyun eni aa badhi cheshtao atkawine hun bolyo, “bahen, hwe bas kar aa gharDo surya dash koti warshthi aam ja uge chhe ne athme chhe lakho surajmukhi ene rojeroj jue chhe mate pleejh, premgheli na tha prmanbhan jalaw aam wyakul thawun, ene takya karawun, aa badhun hasyaspad chhe ” surajmukhi mane thapkabharyan awajthi kahewa lagyun, “waDil, mane nadan wayni janine maro najayijh phaydo na uthawo suraj to aaje ja, mari aankh same ja, janmyo chhe ” atalun kahine ene suraj same marmilun hasi lidhun

bajuman betheli patniye, surajmukhi satheno maro wartalap sambhalyo nahin ajkal e khoob wyast rahe chhe, hun bolyo, “haji to suraj ugyo na ugyo, ne tari gunthwani Dayuti chalu thai gai ketlo DhasarDo kare chhe tun! darroj chh chh kalak gunthine taran anglan angutha jewan thai jashe! ane he bhagwan, aano kani arth kharo? joie tetlan khubasurat uni swetro bajarman male chhe kiphayat bhaw ane geranti male te to naphaman ” tene anglio sthir kari ane halwethi potani chamakdar ankho unchi kari swetar batawtan kholi, “jo to aa ketalun sunwalun ane wahalun lage chhe ane ha, thoDun un wadhyun pan chhe hwe hun pagmojan pan gunthi shakish tachukDan, tachukDan ”

dash koti kawitao ugi chuki chhe ane athmi chuki chhe kahewa jewi sarw wastuo kahewai chuki chhe pan e mara waDe kahewai nathi

sundarman sundar kawitao bajarman uplabdh chhe pan ene mein gunthi nathi

hun kawita lakhun enathi koi ne ritbhar pharak nathi paDwano; pan mane paDe chhe mari kawitathi koi manas wadhare saro nathi banwano; siway ke hun mate haji ek wadhare kawita, samanya ane binajruri kawita, lakhashe

we will do our own thing ame to amari cheej karwana aa kawatarun ghaDayun chhe mein, mari patniye, ane ek jiddi nana surajamukhiye

hun kawita lakhi shakun chhun, enun karan e ke mari patni swetar gunthe chhe ane bijun karan ke mari balkniman ek akhabolun surajmukhi chhe

jara phoD paDine samjawun hwe thayun ewun ke saware hun balkniman datan karto hato ewaman kunDamanthi ek surajmukhi ughaDwa lagyun pahelan to e sunmun besi rahyun pachhi suraj joine herat pamyun romanch thato hoy em ene netro Dhalyan wali pachhun tirchhi, sharmal ankhe surajne jowa lagyun eni aa badhi cheshtao atkawine hun bolyo, “bahen, hwe bas kar aa gharDo surya dash koti warshthi aam ja uge chhe ne athme chhe lakho surajmukhi ene rojeroj jue chhe mate pleejh, premgheli na tha prmanbhan jalaw aam wyakul thawun, ene takya karawun, aa badhun hasyaspad chhe ” surajmukhi mane thapkabharyan awajthi kahewa lagyun, “waDil, mane nadan wayni janine maro najayijh phaydo na uthawo suraj to aaje ja, mari aankh same ja, janmyo chhe ” atalun kahine ene suraj same marmilun hasi lidhun

bajuman betheli patniye, surajmukhi satheno maro wartalap sambhalyo nahin ajkal e khoob wyast rahe chhe, hun bolyo, “haji to suraj ugyo na ugyo, ne tari gunthwani Dayuti chalu thai gai ketlo DhasarDo kare chhe tun! darroj chh chh kalak gunthine taran anglan angutha jewan thai jashe! ane he bhagwan, aano kani arth kharo? joie tetlan khubasurat uni swetro bajarman male chhe kiphayat bhaw ane geranti male te to naphaman ” tene anglio sthir kari ane halwethi potani chamakdar ankho unchi kari swetar batawtan kholi, “jo to aa ketalun sunwalun ane wahalun lage chhe ane ha, thoDun un wadhyun pan chhe hwe hun pagmojan pan gunthi shakish tachukDan, tachukDan ”

dash koti kawitao ugi chuki chhe ane athmi chuki chhe kahewa jewi sarw wastuo kahewai chuki chhe pan e mara waDe kahewai nathi

sundarman sundar kawitao bajarman uplabdh chhe pan ene mein gunthi nathi

hun kawita lakhun enathi koi ne ritbhar pharak nathi paDwano; pan mane paDe chhe mari kawitathi koi manas wadhare saro nathi banwano; siway ke hun mate haji ek wadhare kawita, samanya ane binajruri kawita, lakhashe

we will do our own thing ame to amari cheej karwana aa kawatarun ghaDayun chhe mein, mari patniye, ane ek jiddi nana surajamukhiye