કરુણા તો અમદાવાદના ઊંટની આંખોમાં છે. માણસને તો આંખો જ
નથી. ઊકળતા ડામરની સડકો પર ચાલતાં ચાલતાં એમની બુદ્ધિ પર હવે
મોતિયો બાઝી ગયો છે. તે હું પણ અમદાવાદમાં રહું છું, અમદાવાદમાં
રહું છું, મારી આસપાસ પણ એક ઝાંખું પડ બાઝવા માંડયું છે.
નિરોઝ–ક્વૉલિટીનું ઍરકંડિશનર ભઠિયાર ગલીનો શ્વાસ લેવાનો
પ્રયત્ન કરે છે. અને ભઠિયાર ગલી તો મણિનગરની વેશ્યાઓના પડછાયા
પાડે છે. સાબરમતીની રેતી અહીંના રસ્તે રસ્તે પથરાઈ ચૂકી છે. અને
રસ્તા રાહ જોઈને બેઠા છે ગાંડા ઘોડાપૂરની, સાબરમતીનો આશ્રમ ગાંધીએ
માછલાં પકડવા નહોતો બનાવ્યો. કે ઘાટ પર નાહવા આવતી અમદાવાદણો
સાથે કનૈયાગીરી પણ નહોતી કરવી, એને તો સાઇકલરિક્ષા ચલાવનાર
અહમદશાહને ઑટોરિક્ષા અપાવવી હતી. પણ આ અમદાવાદ બળવંતરાય
મહેતાની મોટરના પાટા પર થૂંકવામાંથી, અને ઇન્દુલાલ યાજ્ઞિકની ટોપીમાં
માથું મૂકવામાંથી જ ઉપર નથી આવતું. કાલે – સરખેજની કબરમાં
અહમદશાહનો ઘોડો હણહણ્યો હતો. આવતી કાલે – આદમ મારે બારણે
ટકોરો મારી પૂછશે કે 'મેં આપેલી પેલી લાગણીએનું શું?' ત્યારે હું,
લાલ દરવાજે એક પૈસામાં 'બૂટપૉલિશ' કરી આપવા તૈયાર થયેલા
છોકરાની આંગળી પકડી, અમદાવાદમાંથી નાસી છૂટીશ.
karuna to amdawadna untni ankhoman chhe manasne to ankho ja
nathi ukalta Damarni saDko par chaltan chaltan emni buddhi par hwe
motiyo bajhi gayo chhe te hun pan amdawadman rahun chhun, amdawadman
rahun chhun, mari asapas pan ek jhankhun paD bajhwa manDayun chhe
nirojh–kwaulitinun erkanDishnar bhathiyar galino shwas lewano
prayatn kare chhe ane bhathiyar gali to maninagarni weshyaona paDchhaya
paDe chhe sabaramtini reti ahinna raste raste pathrai chuki chhe ane
rasta rah joine betha chhe ganDa ghoDapurni, sabaramtino ashram gandhiye
machhlan pakaDwa nahoto banawyo ke ghat par nahwa awati amdawadno
sathe kanaiyagiri pan nahoti karwi, ene to saikalriksha chalawnar
ahamadshahne autoriksha apawwi hati pan aa amdawad balwantray
mahetani motarna pata par thunkwamanthi, ane indulal yagyikni topiman
mathun mukwamanthi ja upar nathi awatun kale – sarkhejni kabarman
ahamadshahno ghoDo hanhanyo hato awati kale – aadam mare barne
takoro mari puchhshe ke mein apeli peli lagniyenun shun? tyare hun,
lal darwaje ek paisaman butapaulish kari aapwa taiyar thayela
chhokrani angli pakDi, amdawadmanthi nasi chhutish
karuna to amdawadna untni ankhoman chhe manasne to ankho ja
nathi ukalta Damarni saDko par chaltan chaltan emni buddhi par hwe
motiyo bajhi gayo chhe te hun pan amdawadman rahun chhun, amdawadman
rahun chhun, mari asapas pan ek jhankhun paD bajhwa manDayun chhe
nirojh–kwaulitinun erkanDishnar bhathiyar galino shwas lewano
prayatn kare chhe ane bhathiyar gali to maninagarni weshyaona paDchhaya
paDe chhe sabaramtini reti ahinna raste raste pathrai chuki chhe ane
rasta rah joine betha chhe ganDa ghoDapurni, sabaramtino ashram gandhiye
machhlan pakaDwa nahoto banawyo ke ghat par nahwa awati amdawadno
sathe kanaiyagiri pan nahoti karwi, ene to saikalriksha chalawnar
ahamadshahne autoriksha apawwi hati pan aa amdawad balwantray
mahetani motarna pata par thunkwamanthi, ane indulal yagyikni topiman
mathun mukwamanthi ja upar nathi awatun kale – sarkhejni kabarman
ahamadshahno ghoDo hanhanyo hato awati kale – aadam mare barne
takoro mari puchhshe ke mein apeli peli lagniyenun shun? tyare hun,
lal darwaje ek paisaman butapaulish kari aapwa taiyar thayela
chhokrani angli pakDi, amdawadmanthi nasi chhutish
સ્રોત
- પુસ્તક : આધુનિક ગુજરાતી કવિતા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 106)
- સંપાદક : સુરેશ દલાલ, જયા મહેતા
- પ્રકાશક : સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 1989