ધરતરાશટર કે’સે
ધરમ ખેતરમાં ને કરૂ ખેતરમાં,
(જી) ઘડીકમાં બાધી મરે
(એવા) મારા સોકરા ને મારા ભાઈના સોકરા
ભેગા થઈને હું કરે?
હંજયડા, ભેગા.
☸ ☸ ☸
અરજણિયો કે’સેઃ—
નાનાં ય મારવાં ને મોટાં ય મારવાં
ને મારવાનો નૉ મળે આરો,
એવું રાજ કેદીક ને નૉ કર્યું
તો કિયો ગગો રઈ ગ્યો કુંવારો?
કરહણિયા, હું તો નથી લડવાનો.
☸ ☸ ☸
કરહણિયો કે’સેઃ—
આ અજરામર મનખ્યાનો આતમ્યો,
(ઇ) માર્યો નૉ મરાય,
એવું હમજીને, એલા, દીધે રાખ્યની,
એમાં તારા બાપનું હું જાય રે?
અરજણિયા, મેલ્યની મૂરખવેડા.
☸ ☸ ☸
જગત બધી આ તારી ઠેકડી કરે
ને હુંયે કઈ કઈને થાકયો;
ખતરીના કુળમાં ક્યાંથી આવો તું
ઊંધા પાનિયાનો પાકયેા? અરજણિયા.
☸ ☸ ☸
જૂધમાં જીતીશ તો રાજ કરીશને
મરીશ તો જાશ હરગે;
એલા, તારા દિ જો ઘરે હોય, તો તું
આવો લાગ શીદને મૂકે? અરજણિયા.
☸ ☸ ☸
મોડા મોટા માતમ્યા પુરૂષ જેણે
વાસનામાં મેલ્યો પૂળો,
એવા ય તે જગત હારૂ કરમ ઢહરડે,
તુ તે કઇ વાડીનો મૂળો? અરજણિયા.
☸ ☸ ☸
કરમની વાત બધી આપણા હાથમાં
ને ફળની નહિ એક કણી;
એમ નો'ત તો તો બધાય થઈ બેહત,
દલ્લી શે'રના ધણી, અરજણિયા.
☸ ☸ ☸
ઊંધું ઘાલીને કરમ ઢહરડયે જા,
ને ફાળની કર્ય માં ફ્કર,
ફળનો દેનારો ઓલ્યો પરભૂડિયો ઇ
નથી તારા બાપનો નોકર, અરજણિયા.
☸ ☸ ☸
અરજણિયો કેસેઃ—
ભરમ ભાંગ્યો ને સંશે ટળ્યો,
ને ગન્યાન લાધ્યું હાસું,
તુ મારો મદારી ને હું તારૂં માંકડુ,
નચાવ્ય તેમ હું નાચું,
કરહણિયા, હાલ્ય હું હવે લડવાનો.
☸ ☸ ☸
હંજયડો કંસેઃ—
જોગી કરણિયા ને ભડ અરજણિયો
થાય જી ઠેકાણે ભેળા,
મારૂં દલડું એમ સાખશી પૂરેઃ-
ન્યાં દાડી ઉડે ઘી કેળાં,
ધરતડાં, દાડી ઉડે ઘી કેળાં.
dharatrashtar ke’se
dharam khetarman ne karu khetarman,
(jee) ghaDikman badhi mare
(ewa) mara sokra ne mara bhaina sokra
bhega thaine hun kare?
hanjayDa, bhega
☸ ☸ ☸
arajaniyo ke’se—
nanan ya marwan ne motan ya marwan
ne marwano nau male aaro,
ewun raj kedik ne nau karyun
to kiyo gago rai gyo kunwaro?
karahaniya, hun to nathi laDwano
☸ ☸ ☸
karahaniyo ke’se—
a ajramar manakhyano atamyo,
(i) maryo nau maray,
ewun hamjine, ela, didhe rakhyni,
eman tara bapanun hun jay re?
arajaniya, melyni murakhweDa
☸ ☸ ☸
jagat badhi aa tari thekDi kare
ne hunye kai kaine thakyo;
khatrina kulman kyanthi aawo tun
undha paniyano pakyea? arajaniya
☸ ☸ ☸
judhman jitish to raj karishne
marish to jash harge;
ela, tara di jo ghare hoy, to tun
awo lag shidne muke? arajaniya
☸ ☸ ☸
moDa mota matamya purush jene
wasnaman melyo pulo,
ewa ya te jagat haru karam DhaharDe,
tu te kai waDino mulo? arajaniya
☸ ☸ ☸
karamni wat badhi aapna hathman
ne phalni nahi ek kani;
em nota to to badhay thai behat,
dalli sherana dhani, arajaniya
☸ ☸ ☸
undhun ghaline karam DhaharaDye ja,
ne phalni karya man phkar,
phalno denaro olyo parbhuDiyo i
nathi tara bapno nokar, arajaniya
☸ ☸ ☸
arajaniyo kese—
bharam bhangyo ne sanshe talyo,
ne ganyan ladhyun hasun,
tu maro madari ne hun tarun mankaDu,
nachawya tem hun nachun,
karahaniya, halya hun hwe laDwano
☸ ☸ ☸
hanjayDo kanse—
jogi karaniya ne bhaD arajaniyo
thay ji thekane bhela,
marun dalaDun em sakhshi pure
nyan daDi uDe ghi kelan,
dharatDan, daDi uDe ghi kelan
dharatrashtar ke’se
dharam khetarman ne karu khetarman,
(jee) ghaDikman badhi mare
(ewa) mara sokra ne mara bhaina sokra
bhega thaine hun kare?
hanjayDa, bhega
☸ ☸ ☸
arajaniyo ke’se—
nanan ya marwan ne motan ya marwan
ne marwano nau male aaro,
ewun raj kedik ne nau karyun
to kiyo gago rai gyo kunwaro?
karahaniya, hun to nathi laDwano
☸ ☸ ☸
karahaniyo ke’se—
a ajramar manakhyano atamyo,
(i) maryo nau maray,
ewun hamjine, ela, didhe rakhyni,
eman tara bapanun hun jay re?
arajaniya, melyni murakhweDa
☸ ☸ ☸
jagat badhi aa tari thekDi kare
ne hunye kai kaine thakyo;
khatrina kulman kyanthi aawo tun
undha paniyano pakyea? arajaniya
☸ ☸ ☸
judhman jitish to raj karishne
marish to jash harge;
ela, tara di jo ghare hoy, to tun
awo lag shidne muke? arajaniya
☸ ☸ ☸
moDa mota matamya purush jene
wasnaman melyo pulo,
ewa ya te jagat haru karam DhaharDe,
tu te kai waDino mulo? arajaniya
☸ ☸ ☸
karamni wat badhi aapna hathman
ne phalni nahi ek kani;
em nota to to badhay thai behat,
dalli sherana dhani, arajaniya
☸ ☸ ☸
undhun ghaline karam DhaharaDye ja,
ne phalni karya man phkar,
phalno denaro olyo parbhuDiyo i
nathi tara bapno nokar, arajaniya
☸ ☸ ☸
arajaniyo kese—
bharam bhangyo ne sanshe talyo,
ne ganyan ladhyun hasun,
tu maro madari ne hun tarun mankaDu,
nachawya tem hun nachun,
karahaniya, halya hun hwe laDwano
☸ ☸ ☸
hanjayDo kanse—
jogi karaniya ne bhaD arajaniyo
thay ji thekane bhela,
marun dalaDun em sakhshi pure
nyan daDi uDe ghi kelan,
dharatDan, daDi uDe ghi kelan
સ્રોત
- પુસ્તક : હૃદયરંગ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 36)
- સર્જક : હરીહર ભટ્ટ
- પ્રકાશક : પોતે
- વર્ષ : 1934