કર્દમપલ્લી મધ્યે કુંભિપાક
નિશદિન ફરતો પંક વચાળે ચાક.
ચાક પર કૈંક સમયનાં વ્હાણ નાંગરે,
ઇચ્છાઓના વ્હાણ પાંગરે
ચહુદિશ પ્રસરે ધગધગતો રે લાવા..…
લાવા તિરાડ વાટે ખીણમાં ઊતરે
અને સજીવન થાય ક્ષણમાં કાષ્ઠપૂતળી.
કાષ્ઠપૂતળી પૂછે મારી ર૩ ઑગસ્ટ ક્યાં છે?
કાષ્ઠપૂતળી પૂછે મારી સાલ ૧૯પર ક્યાં છે?
કાષ્ઠપૂતળી પૂછે મારું ગામ શેખડી ક્યાં છે?
કાષ્ટપૂતળી પૂછે મારી ડિમ્ભ રોપતી એ ક્ષણ ક્યાં છે?
કાષ્ઠપૂતળી પૂછે:
ક્યાં છે મારું પૂર્વજની ઓ પાર ઊભેલા
પૂર્વજનું સંધાન? અનુસંધાન?
અનુ ને નાસિકાની વચ્ચે
મારાં બંધ રહ્યાં જે દ્વાર
અવિચળ દુર્ગાવસ્થાનો વેંઢારે ભાર...
તથાગત! પ્રગટપણે હું દુર્ગ કાષ્ઠનો.
અને દુર્ગના કોઈ અજાણ્યા સન્નિવેશે
અવલંબે અવકાશ.…
આ મારો શ્વાસ કે મારો લાવા જઈને
કોઈ અજાણ્યે પ્રાન્ત પખાળે પગનું તળિયું
પગનું તળિયું લગરીક સ્પર્શે
ત્યાં તો
મારો પિણ્ડ સમૂળગો બ્હેરો, ઘેરો.
રે કથ્થાઈ કદમવત્ જનન અંગનો પ્રાણ
સજીવન સ્ખલનકર્મને ઇચ્છે
પણ હું કાષ્ઠ.
કાષ્ઠને હોમું મારા લાવા વચ્ચે,
અણુ અણુ લોપાવા વચ્ચે
અને પ્રગટતી વ્યુત્પત્તિને ભાળું-
૧૯પરની ર૩ ઑગસ્ટ પૂર્વે
ગામ શેખડીની સરહદની પાર હતો હું
ઝબક ઝબક અજવાળું.
કોઈ અનાદિ સ્વર્ગવૃક્ષની છાયાઓમાં
મને સાંધતો મારી સાથે હું વિચરું છું.
મન્વન્તરની ભરી પિયાલી બ્રહ્માંડોના બ્રહ્માંડો ઓગાળી તેમાં
પાન કરું છું મારું
ત્યાં તો
ઘેનિલ આંખે મેં જ મારો અશ્વમેધ પડકાર્યો
ને
હું ઢળી પડ્યો થઈ કાષ્ઠપૂતળી ઑગસ્ટ
ર૩, ૧૯પરને કાંઠે
ચાક ઉપર આ ફરતા કુંભિપાકને માંથે.....
kardampalli madhye kumbhipak
nishdin pharto pank wachale chaak
chaak par kaink samaynan whan nangre,
ichchhaona whan pangre
chahudish prasre dhagadhagto re lawa …
lawa tiraD wate khinman utre
ane sajiwan thay kshanman kashthputli
kashthputli puchhe mari ra3 augast kyan chhe?
kashthputli puchhe mari sal 19par kyan chhe?
kashthputli puchhe marun gam shekhDi kyan chhe?
kashtputli puchhe mari Dimbh ropti e kshan kyan chhe?
kashthputli puchheh
kyan chhe marun purwajni o par ubhela
purwajanun sandhan? anusandhan?
anu ne nasikani wachche
maran bandh rahyan je dwar
awichal durgawasthano wenDhare bhaar
tathagat! pragatapne hun durg kashthno
ane durgna koi ajanya sanniweshe
awlambe awkash …
a maro shwas ke maro lawa jaine
koi ajanye prant pakhale paganun taliyun
paganun taliyun lagrik sparshe
tyan to
maro pinD samulgo bhero, ghero
re kaththai kadamwat janan angno pran
sajiwan skhalankarmne ichchhe
pan hun kashth
kashthne homun mara lawa wachche,
anu anu lopawa wachche
ane pragatti wyutpattine bhalun
19parni ra3 augast purwe
gam shekhDini sarahadni par hato hun
jhabak jhabak ajwalun
koi anadi swargwrikshni chhayaoman
mane sandhto mari sathe hun wicharun chhun
manwantarni bhari piyali brahmanDona brahmanDo ogali teman
pan karun chhun marun
tyan to
ghenil ankhe mein ja maro ashwmedh paDkaryo
ne
hun Dhali paDyo thai kashthputli augast
ra3, 19parne kanthe
chaak upar aa pharta kumbhipakne manthe
kardampalli madhye kumbhipak
nishdin pharto pank wachale chaak
chaak par kaink samaynan whan nangre,
ichchhaona whan pangre
chahudish prasre dhagadhagto re lawa …
lawa tiraD wate khinman utre
ane sajiwan thay kshanman kashthputli
kashthputli puchhe mari ra3 augast kyan chhe?
kashthputli puchhe mari sal 19par kyan chhe?
kashthputli puchhe marun gam shekhDi kyan chhe?
kashtputli puchhe mari Dimbh ropti e kshan kyan chhe?
kashthputli puchheh
kyan chhe marun purwajni o par ubhela
purwajanun sandhan? anusandhan?
anu ne nasikani wachche
maran bandh rahyan je dwar
awichal durgawasthano wenDhare bhaar
tathagat! pragatapne hun durg kashthno
ane durgna koi ajanya sanniweshe
awlambe awkash …
a maro shwas ke maro lawa jaine
koi ajanye prant pakhale paganun taliyun
paganun taliyun lagrik sparshe
tyan to
maro pinD samulgo bhero, ghero
re kaththai kadamwat janan angno pran
sajiwan skhalankarmne ichchhe
pan hun kashth
kashthne homun mara lawa wachche,
anu anu lopawa wachche
ane pragatti wyutpattine bhalun
19parni ra3 augast purwe
gam shekhDini sarahadni par hato hun
jhabak jhabak ajwalun
koi anadi swargwrikshni chhayaoman
mane sandhto mari sathe hun wicharun chhun
manwantarni bhari piyali brahmanDona brahmanDo ogali teman
pan karun chhun marun
tyan to
ghenil ankhe mein ja maro ashwmedh paDkaryo
ne
hun Dhali paDyo thai kashthputli augast
ra3, 19parne kanthe
chaak upar aa pharta kumbhipakne manthe
સ્રોત
- પુસ્તક : ચૂંટેલી કવિતા : જયેન્દ્ર શેખડીવાળા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 86)
- સંપાદક : જયેન્દ્ર શેખડીવાળા
- પ્રકાશક : ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 2020