ક્યાં છો ચંદ્રકાન્ત? તમે ક્યાં છો? ક્યાં છો?
તમારા આ બોલાયેલા — લખાયેલા શબ્દો,
- એમાં તમે નથી, તમારી છે છાયા;
- જેને તમારુ ના સ્હેજે અભિજ્ઞાન.
ચંદ્રકાન્ત!
તમોને ભુલાવી દેતા તમારા અરીસા
- એને તોડીફોડી કેમ નથી દેતા?
તમારી જ આરતીને સહી લો છો શાને?
કેમ ફૂંક મારી હોલવી ના દેતા?
તેજના તમિસ્રમાંથી નીકળો રે બ્હાર,
તમારું જે રૂપ, જુઓ તમારીયે પાર!
શ્વાસથી ઉચ્છવાસના ઝૂલાએ રોજ ઝૂલો,
કદી અંતરાલે માંડી ખરી મીટ?
કોનો લય, કોની ગતિ, કોનું રૂપ
—જેનો આમ નિષ્પદં શો છંદ ઊંડો નસે નસે ચાલે?
ફૂલ જેમ હસો છો ને કરો છો કિલ્લોલ!
તમે જાણેા છે?
—અનતમાં જે અંતે તમે ઝૂલો
એ કાળના તરુની કોણ ડાળ?
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામની ધજાએ જ્યાં ચઢાવી
એ જ મંદિરે ના જાણે કોઈ ‘ચંદ્રકાન્ત’ કોણ!
ચદ્રકાન્ત તમોએ જે ઉછેર્યું છે ઘર
એ જ જાણે નહિ ‘ચદ્રકાન્ત’ કોણ!
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામના જે રાજપથે ચાલે
એને તમારાં ના પગલાંની જાણ.
ઢગઢગ ફૂલોએ જે પામ્યા તમે માન,
એમાં તમારા જ સ્મિતની ના શાન.
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામની દીવાલો ઓઢી ઓઢી
તમે શ્વાસે શ્વાસે મમી થતા ચાલ્યા!
‘ચંદ્રકાન્ત’ — એ જ તમે એમ માની – ચાલી,
ભલા ખુદનેય દૂર ઠીક રાખ્યા!
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામ પઢ્યા પોપટની જેમ
તોય,
મરચાના જેટલીયે,
ચાંચને તમારી પૂછો,
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામની પિછાન છે કે કેમ?
‘ચંદ્રકાન્ત’ નામ માટે
શબ્દોના મિનારા ચણ્યા,
સંબંધોનાં જાળ વણ્યાં,
પરઘેર પાણી ભર્યાં,
રંગલાના વેશ કર્યાં,
સાત સાત પૂછડાં ઉગાડ્યાંને કપાવ્યા કર્યાં!
કેટલાયે કૅમેરાની આંખો પ્હેરી,
અધકારો આંજી આંજી,
પ્રકાશોથી રંગી રંગી,
પ્લેટોમાં ઠાંસી ઠાંસીને,
ચંદ્રકાન્તો ચારે કોર મૂકી મૂકી જોયા,
ચદ્રકાન્ત પાના જેવા સાવ કોરા!
ચારેકોર ચંદ્રકાન્ત
ખીચોખીચ
કીડિયારાં રચી રચી જીવે,
-એમાં હું જ હોઉં એવો સાચો
એક તો બતાવો મને
ચંદ્રકાન્ત ક્યાં છે?
કયાં છે?
કયાં છે?
kyan chho chandrkant? tame kyan chho? kyan chho?
tamara aa bolayela — lakhayela shabdo,
eman tame nathi, tamari chhe chhaya;
jene tamaru na sheje abhigyan
chandrkant!
tamone bhulawi deta tamara arisa
ene toDiphoDi kem nathi deta?
tamari ja artine sahi lo chho shane?
kem phoonk mari holwi na deta?
tejna tamisrmanthi niklo re bhaar,
tamarun je roop, juo tamariye par!
shwasthi uchchhwasna jhulaye roj jhulo,
kadi antrale manDi khari meet?
kono lay, koni gati, konun roop
—jeno aam nishpadan sho chhand unDo nase nase chale?
phool jem haso chho ne karo chho killol!
tame janea chhe?
—anatman je ante tame jhulo
e kalna taruni kon Dal?
‘chandrkant’ namni dhajaye jyan chaDhawi
e ja mandire na jane koi ‘chandrkant’ kon!
chadrkant tamoe je uchheryun chhe ghar
e ja jane nahi ‘chadrkant’ kon!
‘chandrkant’ namna je rajapthe chale
ene tamaran na paglanni jaan
DhagDhag phuloe je pamya tame man,
eman tamara ja smitni na shan
‘chandrkant’ namni diwalo oDhi oDhi
tame shwase shwase mami thata chalya!
‘chandrkant’ — e ja tame em mani – chali,
bhala khudney door theek rakhya!
‘chandrkant’ nam paDhya popatni jem
toy,
marchana jetliye,
chanchne tamari puchho,
‘chandrkant’ namni pichhan chhe ke kem?
‘chandrkant’ nam mate
shabdona minara chanya,
sambandhonan jal wanyan,
pargher pani bharyan,
ranglana wesh karyan,
sat sat puchhDan ugaDyanne kapawya karyan!
ketlaye kemerani ankho pheri,
adhkaro aanji aanji,
prkashothi rangi rangi,
pletoman thansi thansine,
chandrkanto chare kor muki muki joya,
chadrkant pana jewa saw kora!
charekor chandrkant
khichokhich
kiDiyaran rachi rachi jiwe,
eman hun ja houn ewo sacho
ek to batawo mane
chandrkant kyan chhe?
kayan chhe?
kayan chhe?
kyan chho chandrkant? tame kyan chho? kyan chho?
tamara aa bolayela — lakhayela shabdo,
eman tame nathi, tamari chhe chhaya;
jene tamaru na sheje abhigyan
chandrkant!
tamone bhulawi deta tamara arisa
ene toDiphoDi kem nathi deta?
tamari ja artine sahi lo chho shane?
kem phoonk mari holwi na deta?
tejna tamisrmanthi niklo re bhaar,
tamarun je roop, juo tamariye par!
shwasthi uchchhwasna jhulaye roj jhulo,
kadi antrale manDi khari meet?
kono lay, koni gati, konun roop
—jeno aam nishpadan sho chhand unDo nase nase chale?
phool jem haso chho ne karo chho killol!
tame janea chhe?
—anatman je ante tame jhulo
e kalna taruni kon Dal?
‘chandrkant’ namni dhajaye jyan chaDhawi
e ja mandire na jane koi ‘chandrkant’ kon!
chadrkant tamoe je uchheryun chhe ghar
e ja jane nahi ‘chadrkant’ kon!
‘chandrkant’ namna je rajapthe chale
ene tamaran na paglanni jaan
DhagDhag phuloe je pamya tame man,
eman tamara ja smitni na shan
‘chandrkant’ namni diwalo oDhi oDhi
tame shwase shwase mami thata chalya!
‘chandrkant’ — e ja tame em mani – chali,
bhala khudney door theek rakhya!
‘chandrkant’ nam paDhya popatni jem
toy,
marchana jetliye,
chanchne tamari puchho,
‘chandrkant’ namni pichhan chhe ke kem?
‘chandrkant’ nam mate
shabdona minara chanya,
sambandhonan jal wanyan,
pargher pani bharyan,
ranglana wesh karyan,
sat sat puchhDan ugaDyanne kapawya karyan!
ketlaye kemerani ankho pheri,
adhkaro aanji aanji,
prkashothi rangi rangi,
pletoman thansi thansine,
chandrkanto chare kor muki muki joya,
chadrkant pana jewa saw kora!
charekor chandrkant
khichokhich
kiDiyaran rachi rachi jiwe,
eman hun ja houn ewo sacho
ek to batawo mane
chandrkant kyan chhe?
kayan chhe?
kayan chhe?
સ્રોત
- પુસ્તક : સ્વાતંત્ર્યોત્તર ગુજરાતી સાહિત્ય - કવિતા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 61)
- સંપાદક : મફત ઓઝા
- પ્રકાશક : નવભારત સાહિત્ય મંદિર
- વર્ષ : 1984