ઘણીય વેળા
જાગી જતાં માઝમ રાતના મેં
જોયા કર્યો સ્ફટિકનિર્મલ અંધકાર.
ઘણા ઘણા તારક-ઓગળેલો,
કો સત્ત્વ શો ચેતન વિસ્ફુરંત,
પૃથ્વી તણી પીઠ પરે ઊભા રહી;
ભૂપૃષ્ઠ ને વ્યોમ વચાળ
કો વસ્ત્ર શો ફરતો વિશાળ
અડ્યા કરે ઝાપટ જેની રેશમી,
અંધાર મેં અનુભવ્યો કંઈ વેળ પૃથ્વીપે
રોમાંચના સઘન-કાનન-અંતરાલમાં
વાયુ તણી લહરી શો મૃદુ મર્મરંત.
આકાશના તારકતાંતણા ને
ધરાની તીણી તૃણપત્તીઓથી
વણાયલું વસ્ત્ર જ અંધકાર આ;
મેં જોયું છે ઘણીય વાર અસૂરી રાતે
કે તારકો ઝૂકત છેક નીચે ધરા પે,
રે કેટલાય પડતા ખરી, ઝંપલાવતા
આ તૃણની ટોચ વડે વીંધાઈ જૈ
પ્રોવાઈ
મોતી થવા, સૂરજ-તેજનું પીણું
પીવા;
જેને તમે ઝાકળ કહો પ્રભાતે-
–ને જોઈ છે મેં તૃણપત્તીઓને
ઊંચે ઊંચે વધતી આભ-પીઠે વવાઈ
(આકાશમાંયે ધરતી તણું ધરું! -)
તારા તણું ખેતર થૈ ફ્ળી જવા.
તારા તણાં કણસલાં કંઈ મેં દીઠાં છે;
-ને જોયું છે મેં મુજમાં રચાતું
માટી અને તેજનું ચક્રવાલ કો
લીલી અને ઉજ્જવલ ઝાંયવાળું!
મેં અંધકારે મુજને દીઠો છે
કાયાહીણો કેવળ પારદર્શક
કો, સૂક્ષ્મ સંવેદનશીલ માધ્યમ,
કો સ્તંભ ટ્રાન્સમીટરનો સીમમાં ઊભેલ?
ત્યારે મને કશુંક ભાન ઊંડું ઊંડું થતું:
જાણે હું કોઈ ગ્રહ છું તૃણ-તારકોનો
આ આભ ને અવનીની અધવચ્ચ ક્યાંક,
જાણે
હું તારકો ને તૃણની બિચોબિચ,
છું તારકો ને તૃણથી ખીચોખીચ!
ghaniy wela
jagi jatan majham ratna mein
joya karyo sphatiknirmal andhkar
ghana ghana tarak oglelo,
ko sattw sho chetan wisphurant,
prithwi tani peeth pare ubha rahi;
bhuprishth ne wyom wachal
ko wastra sho pharto wishal
aDya kare jhapat jeni reshmi,
andhar mein anubhawyo kani wel prithwipe
romanchna saghan kanan antralman
wayu tani lahri sho mridu marmrant
akashna taraktantna ne
dharani tini trinpattiothi
wanayalun wastra ja andhkar aa;
mein joyun chhe ghaniy war asuri rate
ke tarko jhukat chhek niche dhara pe,
re ketlay paDta khari, jhamplawta
a trinni toch waDe windhai jai
prowai
moti thawa, suraj tejanun pinun
piwa;
jene tame jhakal kaho prbhate
–ne joi chhe mein trinpattione
unche unche wadhti aabh pithe wawai
(akashmanye dharti tanun dharun! )
tara tanun khetar thai phli jawa
tara tanan kanaslan kani mein dithan chhe;
ne joyun chhe mein mujman rachatun
mati ane tejanun chakrawal ko
lili ane ujjwal jhanywalun!
mein andhkare mujne ditho chhe
kayahino kewal paradarshak
ko, sookshm sanwedanshil madhyam,
ko stambh transmitarno simman ubhel?
tyare mane kashunk bhan unDun unDun thatunh
jane hun koi grah chhun trin tarkono
a aabh ne awnini adhwachch kyank,
jane
hun tarko ne trinni bichobich,
chhun tarko ne trinthi khichokhich!
ghaniy wela
jagi jatan majham ratna mein
joya karyo sphatiknirmal andhkar
ghana ghana tarak oglelo,
ko sattw sho chetan wisphurant,
prithwi tani peeth pare ubha rahi;
bhuprishth ne wyom wachal
ko wastra sho pharto wishal
aDya kare jhapat jeni reshmi,
andhar mein anubhawyo kani wel prithwipe
romanchna saghan kanan antralman
wayu tani lahri sho mridu marmrant
akashna taraktantna ne
dharani tini trinpattiothi
wanayalun wastra ja andhkar aa;
mein joyun chhe ghaniy war asuri rate
ke tarko jhukat chhek niche dhara pe,
re ketlay paDta khari, jhamplawta
a trinni toch waDe windhai jai
prowai
moti thawa, suraj tejanun pinun
piwa;
jene tame jhakal kaho prbhate
–ne joi chhe mein trinpattione
unche unche wadhti aabh pithe wawai
(akashmanye dharti tanun dharun! )
tara tanun khetar thai phli jawa
tara tanan kanaslan kani mein dithan chhe;
ne joyun chhe mein mujman rachatun
mati ane tejanun chakrawal ko
lili ane ujjwal jhanywalun!
mein andhkare mujne ditho chhe
kayahino kewal paradarshak
ko, sookshm sanwedanshil madhyam,
ko stambh transmitarno simman ubhel?
tyare mane kashunk bhan unDun unDun thatunh
jane hun koi grah chhun trin tarkono
a aabh ne awnini adhwachch kyank,
jane
hun tarko ne trinni bichobich,
chhun tarko ne trinthi khichokhich!
સ્રોત
- પુસ્તક : આપણી કવિતાસમૃદ્ધિ (ઉત્તરાર્ધ) (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 127)
- સંપાદક : ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2004