(સવૈયા)

બાળપણે હઠ ધારિ બહુ બહુવાર રડી સ્તનનું પય પીધું,

જીવિ જહાંલગી ત્યાં લગિ તેં મમતા ધરિ પાલણ પોષણ કીધું;

જાળવિ જન્મથકી જુગતે જનની દુઃખ લેશ થવા નવ દીધું!

મોકલિ મુંબાઈ બા મુજને, જઈ એકલિ તેં સુરધામ શું લીધું! ૧

જે દિવસે નિસર્યો હું જવા, મુજ મિત્રનિ સાથ પ્રવાસ મુંબાઈ,

ગાડિ અગાડિ ઉભી રહિ માડિ, વળાવિ કહ્યું વળજે ઝટ ભાઈ;

એમ વળી ઉચરી મુજ આગળ, કાગળમાં લખજે કુશળાઈ!

ને મળવૂં ન હતૂં ફરિ તો શિદ રાખિ દગો મુખ ભાખિ ભલાઈ. ૨

જે દિનથી જનની તજિ તૂં ગઈ તે દિનથીં દુઃખમાં રહુ ડૂલી,

ભોજન ઊપર ભાવ નહી, પકવાન પરંતુ જમૂ ગણિ થૂલી;

ખાઈ કહું સમ તૂજ વિના સમજાઈ સગાંનિ સગાઈજ લૂલી,

કેહે રણછોડ નિકેત થકી સહુ, હેત સમેત ગયું સુખ ઊલી. ૩

ઓષડિયાં ગડગૂમડનાં કરિ નાનપણે મળમૂતર ધોતી,

દેખિ સુખી મુજને સુખ ઘારતિ ના રતિ સુખ દુઃખેમુજ રોતિ;

ના મળું તો મુજ માટ ઉચાટ, ખડી ખડિ વાટ ઘડીઘડિ જોતી,

રોઈ પડૂં કદિ કોઈ દિને દિન જોઈ બચી કરિ લોચન લોતી. ૪

એક દિને જળ કાઢતિ તૂં હતિ બાળક હૂં કુપ ઉપર આવ્યો,

બેડું પડ્યૂં કુપમાંય જવાદઈ, બાંય ગ્રહી તહિં તેંજ બચાવ્યો;

ગાભરિ થૈ ઘર આગળ લૈગઈ, ધાઈ ઘરી મુજને ધવરાવ્યો,

ધન્ય તને જનની તન ઉપર પ્રાણથિ પ્યાર અપાર જણાવ્યો. ૫

તૂં ઉપકાર અપાર કરી ગઈ, વાળિ શક્યો ન હું તેતણું સાટૂ,

તૂજ કરેલ ટક્યો ગુણ ના રજ, છે મુજ મૂરખનું મન ફાટૂ;

મૂજસમો અવિવેકિ ન કો જગ, કે ફળ સર્ખું ગણ્યું ગળ્યું ખાટૂં,

માત વિમૂખ વધ્યા મુજ દુર્ગુણ, ડુંગર તુલ્ય થયા કહિં દાટૂં. ૬

મિત્ર પવિત્ર મળ્યા મુજને વળિ, નેહ વધારણિ છે છતિ નારી,

તાત સમા મુજ, છે તુજ તાત કમાઈનિ વાત શુણ્યે સુખકારી;

માનનું દાન મળે વિદવાનથિ છે મળિ કાવ્યનિ ગમ્મત સારી,

મોંજઘણી ઘણિ છે પણ મા ક્ષણ તૂં નથિ વીસરતીજ વિસારી. ૭

એક ઘડી અળગો કરતી નહિં કેમ હવે અળગી હઠિ માડિ,

સૂત વિના સુખ માણતિ ના પળ, કેમ તહાં તું નિભાવિશ દાડી;

ટેવ અધીરિ હતી પણ ત્યાં જઈ, ટેવ શું ધીર ધર્યા તણિ પાડી,

સ્વર્ગ વિષે સુરવર્ગ મહીં વસિ, પુત્ર વિસારિ દિધો શું પછાડી. ૮

(દુઓ)

કાકા મામા નેં ફૂઆ, ભગિની નેં વળિ ભ્રાત;

દુનિયાંમાં દૂજાં મળે, વિના માત નેં તાત. ૯

(sawaiya)

balapne hath dhari bahu bahuwar raDi stananun pay pidhun,

jiwi jahanlgi tyan lagi ten mamta dhari palan poshan kidhun;

jalawi janmathki jugte janani dukha lesh thawa naw didhun!

mokali mumbai ba mujne, jai ekali ten surdham shun lidhun! 1

je diwse nisaryo hun jawa, muj mitrani sath prawas mumbai,

gaDi agaDi ubhi rahi maDi, walawi kahyun walje jhat bhai;

em wali uchri muj aagal, kagalman lakhje kushlai!

ne malwun na hatun phari to shid rakhi dago mukh bhakhi bhalai 2

je dinthi janani taji toon gai te dinthin dukhaman rahu Duli,

bhojan upar bhaw nahi, pakwan parantu jamu gani thuli;

khai kahun sam tooj wina samjai saganni sagaij luli,

kehe ranchhoD niket thaki sahu, het samet gayun sukh uli 3

oshaDiyan gaDgumaDnan kari nanapne malmutar dhoti,

dekhi sukhi mujne sukh gharati na rati sukh dukhemuj roti;

na malun to muj mat uchat, khaDi khaDi wat ghaDighaDi joti,

roi paDun kadi koi dine din joi bachi kari lochan loti 4

ek dine jal kaDhati toon hati balak hoon kup upar aawyo,

beDun paDyun kupmanya jawadi, banya grhi tahin tenj bachawyo;

gabhari thai ghar aagal laigi, dhai ghari mujne dhawrawyo,

dhanya tane janani tan upar pranathi pyar apar janawyo 5

toon upkar apar kari gai, wali shakyo na hun tetanun satu,

tooj karel takyo gun na raj, chhe muj murakhanun man phatu;

mujasmo awiweki na ko jag, ke phal sarkhun ganyun galyun khatun,

mat wimukh wadhya muj durgun, Dungar tulya thaya kahin datun 6

mitr pawitra malya mujne wali, neh wadharani chhe chhati nari,

tat sama muj, chhe tuj tat kamaini wat shunye sukhkari;

mananun dan male widwanathi chhe mali kawyani gammat sari,

monjaghni ghani chhe pan ma kshan toon nathi wisartij wisari 7

ek ghaDi algo karti nahin kem hwe algi hathi maDi,

soot wina sukh manati na pal, kem tahan tun nibhawish daDi;

tew adhiri hati pan tyan jai, tew shun dheer dharya tani paDi,

swarg wishe surwarg mahin wasi, putr wisari didho shun pachhaDi 8

(duo)

kaka mama nen phua, bhagini nen wali bhraat;

duniyanman dujan male, wina mat nen tat 9

(sawaiya)

balapne hath dhari bahu bahuwar raDi stananun pay pidhun,

jiwi jahanlgi tyan lagi ten mamta dhari palan poshan kidhun;

jalawi janmathki jugte janani dukha lesh thawa naw didhun!

mokali mumbai ba mujne, jai ekali ten surdham shun lidhun! 1

je diwse nisaryo hun jawa, muj mitrani sath prawas mumbai,

gaDi agaDi ubhi rahi maDi, walawi kahyun walje jhat bhai;

em wali uchri muj aagal, kagalman lakhje kushlai!

ne malwun na hatun phari to shid rakhi dago mukh bhakhi bhalai 2

je dinthi janani taji toon gai te dinthin dukhaman rahu Duli,

bhojan upar bhaw nahi, pakwan parantu jamu gani thuli;

khai kahun sam tooj wina samjai saganni sagaij luli,

kehe ranchhoD niket thaki sahu, het samet gayun sukh uli 3

oshaDiyan gaDgumaDnan kari nanapne malmutar dhoti,

dekhi sukhi mujne sukh gharati na rati sukh dukhemuj roti;

na malun to muj mat uchat, khaDi khaDi wat ghaDighaDi joti,

roi paDun kadi koi dine din joi bachi kari lochan loti 4

ek dine jal kaDhati toon hati balak hoon kup upar aawyo,

beDun paDyun kupmanya jawadi, banya grhi tahin tenj bachawyo;

gabhari thai ghar aagal laigi, dhai ghari mujne dhawrawyo,

dhanya tane janani tan upar pranathi pyar apar janawyo 5

toon upkar apar kari gai, wali shakyo na hun tetanun satu,

tooj karel takyo gun na raj, chhe muj murakhanun man phatu;

mujasmo awiweki na ko jag, ke phal sarkhun ganyun galyun khatun,

mat wimukh wadhya muj durgun, Dungar tulya thaya kahin datun 6

mitr pawitra malya mujne wali, neh wadharani chhe chhati nari,

tat sama muj, chhe tuj tat kamaini wat shunye sukhkari;

mananun dan male widwanathi chhe mali kawyani gammat sari,

monjaghni ghani chhe pan ma kshan toon nathi wisartij wisari 7

ek ghaDi algo karti nahin kem hwe algi hathi maDi,

soot wina sukh manati na pal, kem tahan tun nibhawish daDi;

tew adhiri hati pan tyan jai, tew shun dheer dharya tani paDi,

swarg wishe surwarg mahin wasi, putr wisari didho shun pachhaDi 8

(duo)

kaka mama nen phua, bhagini nen wali bhraat;

duniyanman dujan male, wina mat nen tat 9