સમર્પી શું તારી ક્ષણક્ષણ બધી આ જગતને
રગે જેના લોહી મહીં અણુઅણુ મૃત્યુ જીવન.
કહે, દુઃખાનંદે પુલકિત થઈને કવનમાં
પીધો ને પાયો તેં જીવનરસ એનો જ સહુને?
જુવાની શી વર્ષા પ્રથમ વરસે, ને ઝરણ જે
વહે છે તે સૌયે સતત નહિ ક્યારેય વહતા
કુમારા સ્રોતોને રણ-શિલામાં અટકવું
પડે, વ્હે તોડી એ પુનરપિ ’થવા લુપ્ત જ થતા.
અને જ્યારે તારું ઉરઝરણ સૂક્યું તુજ વ્યથા
હશે કેવી જાણું-મુજ હૃદયની એ જ કથની.
ઉનાં આંસુ અંતસ્તલ ઊકળતો અગ્નિરસ એ
સમાવે તે જાણે ધરતી અથવા કો કવિ-ઉર.
રવિ રશ્મિ ફૂલે; ફ્ળ રસ મહીં આ ધરતીના
અનંતાબ્દોની તેં કિરણ-રસ-સમૃદ્ધિ નીરખી.
મનુષ્યોના હાથે નીરખી વળી શક્તિ, ધરતીની
ભરે માટીમાં જે રસકસની સિદ્ધિ અણખૂટી.
‘અજંપે જાગું હું સતત, પ્રભુ! તારે જરૂર જો
પડે તો આવું હું, તુજ તરસ તો હું જ છીપવું'
કહી એવું અર્પે હૃદય શકું એવું જ અરપી
અ-નામીને કિંતુ, શરણ ઉર-દૌર્બલ્ય ગણતો.
ગુલાબી રાતાં વા ધવલ ગુલ પીળાં ગુલ બધાં
ગુલોના પ્રેમી ઓ! સુમન-સુરભિએ મન ભર્યું
અને પિવાડી એ મઘમઘતી ખુશ્બો જગતને
અરે! એનો કાંટો તુજ મરણનું કારણ થયો.
‘વર્ષે વર્ષે જ્યાં ગુલો ખીલતાં ત્યાં
થાયે છોને મૃત્યુ-લેખો કવિના’ –
તારા એ શબ્દ થાઓ જીવન-મરણ આલેખ મારા સદાના.
samarpi shun tari kshnakshan badhi aa jagatne
rage jena lohi mahin anuanu mrityu jiwan
kahe, dukhanande pulkit thaine kawanman
pidho ne payo ten jiwanras eno ja sahune?
juwani shi warsha pratham warse, ne jharan je
wahe chhe te sauye satat nahi kyarey wahta
kumara srotone ran shilaman atakawun
paDe, whe toDi e punarpi ’thawa lupt ja thata
ane jyare tarun urajhran sukyun tuj wyatha
hashe kewi janun muj hridayni e ja kathni
unan aansu antastal ukalto agniras e
samawe te jane dharti athwa ko kawi ur
rawi rashmi phule; phl ras mahin aa dhartina
anantabdoni ten kiran ras samriddhi nirkhi
manushyona hathe nirkhi wali shakti, dhartini
bhare matiman je rasakasni siddhi ankhuti
‘ajampe jagun hun satat, prabhu! tare jarur jo
paDe to awun hun, tuj taras to hun ja chhipwun
kahi ewun arpe hriday shakun ewun ja arpi
a namine kintu, sharan ur daurbalya ganto
gulabi ratan wa dhawal gul pilan gul badhan
gulona premi o! suman surabhiye man bharyun
ane piwaDi e maghamaghti khushbo jagatne
are! eno kanto tuj marananun karan thayo
‘warshe warshe jyan gulo khiltan tyan
thaye chhone mrityu lekho kawina’ –
tara e shabd thao jiwan maran alekh mara sadana
samarpi shun tari kshnakshan badhi aa jagatne
rage jena lohi mahin anuanu mrityu jiwan
kahe, dukhanande pulkit thaine kawanman
pidho ne payo ten jiwanras eno ja sahune?
juwani shi warsha pratham warse, ne jharan je
wahe chhe te sauye satat nahi kyarey wahta
kumara srotone ran shilaman atakawun
paDe, whe toDi e punarpi ’thawa lupt ja thata
ane jyare tarun urajhran sukyun tuj wyatha
hashe kewi janun muj hridayni e ja kathni
unan aansu antastal ukalto agniras e
samawe te jane dharti athwa ko kawi ur
rawi rashmi phule; phl ras mahin aa dhartina
anantabdoni ten kiran ras samriddhi nirkhi
manushyona hathe nirkhi wali shakti, dhartini
bhare matiman je rasakasni siddhi ankhuti
‘ajampe jagun hun satat, prabhu! tare jarur jo
paDe to awun hun, tuj taras to hun ja chhipwun
kahi ewun arpe hriday shakun ewun ja arpi
a namine kintu, sharan ur daurbalya ganto
gulabi ratan wa dhawal gul pilan gul badhan
gulona premi o! suman surabhiye man bharyun
ane piwaDi e maghamaghti khushbo jagatne
are! eno kanto tuj marananun karan thayo
‘warshe warshe jyan gulo khiltan tyan
thaye chhone mrityu lekho kawina’ –
tara e shabd thao jiwan maran alekh mara sadana
સ્રોત
- પુસ્તક : આપણી કવિતાસમૃદ્ધિ (ઉત્તરાર્ધ) (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 116)
- સંપાદક : ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા
- પ્રકાશક : ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
- વર્ષ : 2004