ચૈત્રે રામ-રઘુપતિ અવનિને અંકે પધાર્યા હતા,

જેણે માનવતા જગે મુલવતાં સર્વસ્વ ત્યાગ્યાં હતાં;

ત્યાગ્યાં જાનકીને છતાં સહુ સ્તવે, ના નારી-દ્રોહી ગણ્યા,

દેખી અંતર-ઐક્ય ત્યાગ કરતાં એકત્વ માણી રહ્યાં.

રામને સ્મરતાં સાથે,

મંથરા યાદ આવતી;

ધૂળ શી પૂજ્યના પાયે,

તે યે મંગલકારિણી.

સમુદ્રનું મંથન જેમ કીધું,

ને સત્ત્વ શું માખણ કાઢી લીધું;

તે ચૌદ રત્નો વખણાય વિશ્વે,

પ્રત્યેકમાં સ્વત્વનું સત્ત્વદીસે.

અમૃત કાજ સુરો અસુરે મથે,

નવ હળાહળ કો જીરવી શકે;

ગરલ શંકર માત્ર ગ્રહી શકે,

અવરના નહિ હાથ અડી શકે.

વિષ જો હોત ના આવ્યું, અમીની હોત ના તૃષા,

અમી ને વિષ જાતાં શું રહે જીવનની સ્પૃહા?

ઝેર શી મંથરા વાણી કૈકેયી કંઠ ના ભરે;

તો શું રામ અયોધ્યાથી જઈને વનમાં વસે?

રઘુકુળ શિરોમણિ કદિ નહીં અરણ્યે જતે,

નહીં જનકની સુતા પદ–કુંળા વને માંડતે,

નહીં વિકટ—વાટ લક્ષ્મણ સજાગ સાથે હતે,

નહીં ભરત-ભક્તિની કશી કસોટી વિશ્વે થતે.

સીતા સતી ના વનમાં હરાત જો,

ન રાવણાદિ રિપુઓ હણાત તો;

ન હોત કે મારુતિની વિશિષ્ટતા,

વાલ્મીકિની યે ન હતે વરિષ્ટતા;

મંથરા હોત ના જો તો, રામાયણ રચાત ના,

શ્રેષ્ઠતા, ઇષ્ટતા, શ્રદ્ધા કોની કયાંયે જણાત ના.

chaitre ram raghupati awanine anke padharya hata,

jene manawta jage mulawtan sarwasw tyagyan hatan;

tyagyan jankine chhatan sahu stwe, na nari drohi ganya,

dekhi antar aikya tyag kartan ekatw mani rahyan

ramne smartan sathe,

manthra yaad awati;

dhool shi pujyna paye,

te ye mangalkarini

samudranun manthan jem kidhun,

ne sattw shun makhan kaDhi lidhun;

te chaud ratno wakhnay wishwe,

pratyekman swatwanun sattwdise

amrit kaj suro asure mathe,

naw halahal ko jirwi shake;

garal shankar matr grhi shake,

awarna nahi hath aDi shake

wish jo hot na awyun, amini hot na trisha,

ami ne wish jatan shun rahe jiwanni spriha?

jher shi manthra wani kaikeyi kanth na bhare;

to shun ram ayodhyathi jaine wanman wase?

raghukul shiromani kadi nahin aranye jate,

nahin janakni suta pad–kunla wane manDte,

nahin wikat—wat lakshman sajag sathe hate,

nahin bharat bhaktini kashi kasoti wishwe thate

sita sati na wanman harat jo,

na rawnadi ripuo hanat to;

na hot ke marutini wishishtata,

walmikini ye na hate warishtta;

manthra hot na jo to, ramayan rachat na,

shreshthta, ishtta, shraddha koni kayanye janat na

chaitre ram raghupati awanine anke padharya hata,

jene manawta jage mulawtan sarwasw tyagyan hatan;

tyagyan jankine chhatan sahu stwe, na nari drohi ganya,

dekhi antar aikya tyag kartan ekatw mani rahyan

ramne smartan sathe,

manthra yaad awati;

dhool shi pujyna paye,

te ye mangalkarini

samudranun manthan jem kidhun,

ne sattw shun makhan kaDhi lidhun;

te chaud ratno wakhnay wishwe,

pratyekman swatwanun sattwdise

amrit kaj suro asure mathe,

naw halahal ko jirwi shake;

garal shankar matr grhi shake,

awarna nahi hath aDi shake

wish jo hot na awyun, amini hot na trisha,

ami ne wish jatan shun rahe jiwanni spriha?

jher shi manthra wani kaikeyi kanth na bhare;

to shun ram ayodhyathi jaine wanman wase?

raghukul shiromani kadi nahin aranye jate,

nahin janakni suta pad–kunla wane manDte,

nahin wikat—wat lakshman sajag sathe hate,

nahin bharat bhaktini kashi kasoti wishwe thate

sita sati na wanman harat jo,

na rawnadi ripuo hanat to;

na hot ke marutini wishishtata,

walmikini ye na hate warishtta;

manthra hot na jo to, ramayan rachat na,

shreshthta, ishtta, shraddha koni kayanye janat na