ત્રેવીશ વર્ષ મહીં સ્વપ્ર અનેક વીત્યાં,

વીતી અનેક દુઃખનીય પરમ્પરા ત્યાં;

શું એટલો જ ઇતિહાસ હશે અમારો?

શું લ્હાણ કાળની મળી બસ એટલી જ? ૧

યોગો બધા મુજ બહુ પણ જીર્ણ ભાસે,

ને આ હવે હૃદય વૃદ્ધ થતું દિસે છે;

બેચાર જન્મદિવસો વહી કાળ જાશે;

ને મૃત્યુની જલદ પાંખ સમીપ થાશે. ર

મેં પ્રેમમાં તડફતાં મમ શાન્તિ ખોઈ,

આનન્દની મધુર પાંખ ન ક્યાંય જોઈ!

હૈયું કહે, ‘જીવિત એમ જશે જ રોઈ,’

શું લ્હાણ કાળ ધરશે બસ એટલી જ? ૩

ક્યાંયે ન શું અનુભવો મુજ સંકળાશે

શું મૃત્યુ પાછળ નહીં ગતિ કાંઈ થાશે?

મૃત્યુ જ કાજ ઉર શું દુઃખ આ સહે છે?

તો ઝિન્દગી ન જીવવા સરખી દિસે છે! ૪

આજે જ ઝેર મધુરું કરી કાં ન પીવું ?

સાચું જ હો મરણ તો ક્યમ આમ રોવું?

શું જે પછી અનુભવો કડવા સહીને?

આ ઝિન્દીગી ન જીવવા સરખી, અરેરે પ

આ ઝિન્દીગી દુઃખભરી મુજને મળી કાં?-

માગી હતી નવ, અને નવ રાખવી છે!

શ્રદ્ધા રહી રસ મહીંય કશી મને ના,

અન્ધાર-મૃત્યુ મધુરું મધુરું દિસે છે! ૬

અન્ધાર-મૃત્યુ મધુ, તો કડવો ઉજાસ,

ને સ્વપ્ર ના જીવિત, તો નકી સ્વપ્ન મૃત્યુ;

છે રાત્રિનો દિવસ કે દિનની નિશા છે?

શું હું હઈશ બસ એક જ સ્વલ્પ સ્વપ્નું? ૭

કે હું અનન્ત યુગનો તરનાર યોગી,

જાનાર જે હજુ અનન્ત યુગો તરીને,

તે આમ આજ દુઃખ ને દિનને ગણન્તો,

આંહી પડ્યો, અરર! ચેતનહીન છેક? ૮

હું સ્વપ્રનો અનુભવી નવ જાણતો કૈં,

શંકા પરંતુ મુજને મુજ સ્વપ્રમાં કૈં;

જીવી શકું ન સુખથી, મરીયે શકું ના;

જાણી શકું જગત છે અથવા નહીં આ. ૯

યોગ્ય ના નિરખવું નિરખે છે,

યોગ્યના નિરખવું નિરખે શેં?

ઝિન્દગી સમજ તો જીવજે, ને

મૃત્યુનો અનુભવે સુખથી લે! ૧૦

trewish warsh mahin swapr anek wityan,

witi anek dukhaniy parampara tyan;

shun etlo ja itihas hashe amaro?

shun lhan kalni mali bas etli ja? 1

yogo badha muj bahu pan jeern bhase,

ne aa hwe hriday wriddh thatun dise chhe;

bechar janmadiwso wahi kal jashe;

ne mrityuni jalad pankh samip thashe ra

mein premman taDaphtan mam shanti khoi,

anandni madhur pankh na kyanya joi!

haiyun kahe, ‘jiwit em jashe ja roi,’

shun lhan kal dharshe bas etli ja? 3

kyanye na shun anubhwo muj sanklashe

shun mrityu pachhal nahin gati kani thashe?

mrityu ja kaj ur shun dukha aa sahe chhe?

to jhindgi na jiwwa sarkhi dise chhe! 4

aje ja jher madhurun kari kan na piwun ?

sachun ja ho maran to kyam aam rowun?

shun je pachhi anubhwo kaDwa sahine?

a jhindigi na jiwwa sarkhi, arere pa

a jhindigi dukhabhri mujne mali kan?

magi hati naw, ane naw rakhwi chhe!

shraddha rahi ras mahinya kashi mane na,

andhar mrityu madhurun madhurun dise chhe! 6

andhar mrityu madhu, to kaDwo ujas,

ne swapr na jiwit, to nki swapn mrityu;

chhe ratrino diwas ke dinni nisha chhe?

shun hun haish bas ek ja swalp swapnun? 7

ke hun anant yugno tarnar yogi,

janar je haju anant yugo tarine,

te aam aaj dukha ne dinne gananto,

anhi paDyo, arar! chetanhin chhek? 8

hun swaprno anubhwi naw janto kain,

shanka parantu mujne muj swaprman kain;

jiwi shakun na sukhthi, mariye shakun na;

jani shakun jagat chhe athwa nahin aa 9

yogya na nirakhawun nirkhe chhe,

yogyna nirakhawun nirkhe shen?

jhindgi samaj to jiwje, ne

mrityuno anubhwe sukhthi le! 10

trewish warsh mahin swapr anek wityan,

witi anek dukhaniy parampara tyan;

shun etlo ja itihas hashe amaro?

shun lhan kalni mali bas etli ja? 1

yogo badha muj bahu pan jeern bhase,

ne aa hwe hriday wriddh thatun dise chhe;

bechar janmadiwso wahi kal jashe;

ne mrityuni jalad pankh samip thashe ra

mein premman taDaphtan mam shanti khoi,

anandni madhur pankh na kyanya joi!

haiyun kahe, ‘jiwit em jashe ja roi,’

shun lhan kal dharshe bas etli ja? 3

kyanye na shun anubhwo muj sanklashe

shun mrityu pachhal nahin gati kani thashe?

mrityu ja kaj ur shun dukha aa sahe chhe?

to jhindgi na jiwwa sarkhi dise chhe! 4

aje ja jher madhurun kari kan na piwun ?

sachun ja ho maran to kyam aam rowun?

shun je pachhi anubhwo kaDwa sahine?

a jhindigi na jiwwa sarkhi, arere pa

a jhindigi dukhabhri mujne mali kan?

magi hati naw, ane naw rakhwi chhe!

shraddha rahi ras mahinya kashi mane na,

andhar mrityu madhurun madhurun dise chhe! 6

andhar mrityu madhu, to kaDwo ujas,

ne swapr na jiwit, to nki swapn mrityu;

chhe ratrino diwas ke dinni nisha chhe?

shun hun haish bas ek ja swalp swapnun? 7

ke hun anant yugno tarnar yogi,

janar je haju anant yugo tarine,

te aam aaj dukha ne dinne gananto,

anhi paDyo, arar! chetanhin chhek? 8

hun swaprno anubhwi naw janto kain,

shanka parantu mujne muj swaprman kain;

jiwi shakun na sukhthi, mariye shakun na;

jani shakun jagat chhe athwa nahin aa 9

yogya na nirakhawun nirkhe chhe,

yogyna nirakhawun nirkhe shen?

jhindgi samaj to jiwje, ne

mrityuno anubhwe sukhthi le! 10