આવી નદી નવ્વાણું

Roman

(ચાલ બીજી)

આવી નદી નવ્વાણું, લાગી કે’વા રે;

‘અમને આપોની, એક ઠામ રે’વા’ રે.

તમો આગતા, અમારી પાસે માગો રે;

કાઢો એંગરેજને, આંઈથી આઘો રે.

પેલી પારમાંથી, નદીઓ તોડાવી રે;

સમરતામાં સરવ કોઈ આવી રે.

ઊંચી એરણા, ને ઓર આવી રે;

બીજી નદીઓની, જોડ સાથે લાવી રે.

ચરોતરથી તે, આવ્યાં મહી માત રે;

વિશ્વામિત્રીને, તેડી લાવ્યા સાથ રે.

આવ્યાં ગોકુળથી, જમુના ધાઈ રે;

વાટે મળ્યાં રે, ક્ષિપ્રા બાઈ રે.

ત્યાંથી, સાથ સંગાથ તેને કીધો રે;

બીજી નદીઓનો જોડ, સાથે લીધો રે.

સુરત પ્રગણેથી, આવ્યાં તાપી રે;

તેને કાઢવો છે, અંગરેજ પાપી રે.

વાટે આવતાં, રતનાવરી દીઠી રે;

સાથે ચાલ, આવ મારી મીઠી રે.

ઢાઢર, જાંબુઆ, ને રંગાવ વરણી રે;

એમ ઉમટ્યું, સરવનું પાણી રે.

નવસે નવ્વાણું, ટોળે કીધી રે;

સરવે રુદ્ર-દેહાની, દેહ લીધી રે.

તેત્રીસે ક્રોડ આવ્યા સ્વર્ગવાસથી રે;

ભાગીરથી આવ્યાં પૂરવ દેશથી રે.

ગંગા ગોદાવરી, ને ગોમતી રે;

એવે રૂપે આવ્યાં ચોસઠ જોગણી રે.

નિર્મળ નર્મદાની આજ્ઞા જાણી રે;

એવે આકાશે ઊછળ્યું પાણી રે.

ધ્રુજી ધરા ને શેષ સળક્યા રે;

બારે મેઘ આવ્યા જળ રેડતા રે.

એવે હાક વૈકુંઠમાં વાગી રે;

ચંદ્રમા ને સુરજ ઊઠ્યા જાગી રે.

બ્રહ્મા વિષ્ણુએ જાણી વાત રે;

સાચે કોપીઆં છે નર્મદામાત રે.

ચાલો પૃથ્વી ઉપર જોવા જઈએ રે;

સાચી દેવીઓનાં દર્શન કરીએ રે.

ત્રણે દેવ આવ્યા પુરણ પ્રીતથી રે;

પૂજી રુદ્ર-દેહા રૂડી રીતથી રે.

જાઓ, રત્નાકર સાગરમાં ભળજો રે;

દિવસ પાંચમે તે પાછાં ફરજો રે.

સર્વ નદીઓ તે સાવધાન થઈ છે રે;

માહેશ્વર નગરીમાં ગઈ છે રે.

તે ગામનો રાજા તાણીઓ રે;

તેને ભાડભૂતેશર આણીઓ રે.

આવ્યા આદિતેશર ને શૂલપાણિ રે;

તેની દયા દેવીએ જાણી રે.

ગરુડેશરનો કોટ તાણી નાખીઓ રે;

વાટે વાહાણ, ના મેવાસી રાખીઓ રે.

કુબેરદેવને રાખીઆ રૂડી રીતશું રે;

પછે આગળ ચાલી પુરણ પ્રીતશું રે.

મોટા માંઘરોળમાં પડે પાણી રે;

બાંધ્યા ખાટલા તે ઝાડ ઉપર તાણી રે.

એવી રીતે તે પાણી ફરીઉં રે;

જન ઝાડે ચઢીને ઠરીઉં રે.

નાનું મોટું તે વાટે ગામ રે;

તે સર્વેનો ફેડ્યો ઠામ રે.

તીલકવાડું તે નાખ્યું તોડી રે;

જઈ વાટમાંની આમલી ખોડી રે.

એવું કે’તાં ઝાંઝરીઉં જોયું રે;

તેનું ઠોર ઠાકોર સુધ્ધે ખોયું રે;

પાપ ફન્યાળીનાં પ્રગટ્યાં રે;

ઘર ઘર તણાઈને તૂટ્યાં રે.

ચંદ્રાવતીના ચૉક, અડધા ધોયા રે,

વેપારીના દાણા દુણી સૌ ખોયાં રે,

સર્વે માંડવાને મારગ પરવરીઆં રે;

શેષશાયીનાં દર્શન કરીઆં રે.

દાસ ઉમીઓ વિવેકથી કહે છે રે,

પાણી પુરણ જોરથી વહે છે રે.

(chaal biji)

awi nadi nawwanun, lagi ke’wa re;

‘amne aponi, ek tham re’wa’ re

tamo aagta, amari pase mago re;

kaDho engrejne, anithi aagho re

peli parmanthi, nadio toDawi re;

samartaman saraw koi aawi re

unchi erna, ne or aawi re;

biji nadioni, joD sathe lawi re

charotarthi te, awyan mahi mat re;

wishwamitrine, teDi lawya sath re

awyan gokulthi, jamuna dhai re;

wate malyan re, kshipra bai re

tyanthi, sath sangath tene kidho re;

biji nadiono joD, sathe lidho re

surat pragnethi, awyan tapi re;

tene kaDhwo chhe, angrej papi re

wate awtan, ratnawri dithi re;

sathe chaal, aaw mari mithi re

DhaDhar, jambua, ne rangaw warni re;

em umatyun, sarawanun pani re

nawse nawwanun, tole kidhi re;

sarwe rudr dehani, deh lidhi re

tetrise kroD aawya swargwasthi re;

bhagirathi awyan puraw deshthi re

ganga godawari, ne gomti re;

ewe rupe awyan chosath jogni re

nirmal narmdani aagya jani re;

ewe akashe uchhalyun pani re

dhruji dhara ne shesh salakya re;

bare megh aawya jal reDta re

ewe hak waikunthman wagi re;

chandrma ne suraj uthya jagi re

brahma wishnue jani wat re;

sache kopian chhe narmdamat re

chalo prithwi upar jowa jaiye re;

sachi dewionan darshan kariye re

trne dew aawya puran pritthi re;

puji rudr deha ruDi ritthi re

jao, ratnakar sagarman bhaljo re;

diwas panchme te pachhan pharjo re

sarw nadio te sawdhan thai chhe re;

maheshwar nagriman gai chhe re

te gamno raja tanio re;

tene bhaDbhuteshar anio re

awya aditeshar ne shulpani re;

teni daya dewiye jani re

garuDesharno kot tani nakhio re;

wate wahan, na mewasi rakhio re

kuberdewne rakhia ruDi ritashun re;

pachhe aagal chali puran pritashun re

mota manghrolman paDe pani re;

bandhya khatla te jhaD upar tani re

ewi rite te pani phariun re;

jan jhaDe chaDhine thariun re

nanun motun te wate gam re;

te sarweno pheDyo tham re

tilakwaDun te nakhyun toDi re;

jai watmanni aamli khoDi re

ewun ke’tan jhanjhriun joyun re;

tenun thor thakor sudhdhe khoyun re;

pap phanyalinan prgatyan re;

ghar ghar tanaine tutyan re

chandrawtina chauk, aDdha dhoya re,

weparina dana duni sau khoyan re,

sarwe manDwane marag parawrian re;

sheshshayinan darshan karian re

das umio wiwekthi kahe chhe re,

pani puran jorthi wahe chhe re