રામ વનવાસ
ram wanwas
ઉતરખંડમાં અજોઘા એક નગરી રે,
તિંયા રાજા દશરથ કરે રાજ રે;
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
રાજા દશરથને ત્રણ છે રાણિયું રે,
કેગે, કૌશલ્યા, ને સુમિત્રા છે નામ રે;
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
રાજા દશરથને ચાર ચાર બેટડા રે,
ભરત, શતરૂઘન, લખમણ, ને રામ રે;
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
રાજા દશરથનો અંગુઠો પાકિયો રે,
એના અંગુઠામાં અતિ ઘણાં દુઃખ રે;
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
રાણીને મુખે અંગુઠો, રાજા પોઢિયા રે,
અંગુઠો ફૂટ્યો છે અધમધ રાત રે;
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
રાણી કૌશલ્યા કોગરો કરવા નીસર્યાં રે,
કેગેયેં લીધો અંગુઠો મુખમાંય રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
અંગુઠો ફૂટ્યો, ને દશરથ જાગિયા રે,
માગો માગો રાણીજી વચન રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
માગું માગું વચન રાજા, એટલું રે,
ભરતને રાજ, રામ જાય વનવાસ રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
લાવો કાગર, ને કરીએ ચીઠડી રે,
ચીઠી ચોડિયે ડેલી ને દરબાર રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
એના હાટે રૂવે છે હાટ-વાણિયા રે,
એના ચોરે રૂવે છે ચારણ-ભાટ રે,
ગરબી ગાયેં તો રૂડા રામની રે.
એનાં ઘોડાં રૂવે છે ઘોડારમાં રે,
એના હાથી રૂવે દરબાર રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
એની રાણી રૂવે રંગમો’લમાં રે,
એની દાસી રૂવે દરબાર રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
એની માતા રૂવે છે ખોબે પાણિયે રે,
એનો દાદો રૂવે છે દરબાર રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
રામે કાળો તી પોસાંગ પે’રિયો રે,
રામે લીધી છે વનની વાટ રે;
ગરબી ગાયેં તો રાજા રામની રે.
utarkhanDman ajogha ek nagri re,
tinya raja dashrath kare raj re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathne tran chhe raniyun re,
kege, kaushalya, ne sumitra chhe nam re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathne chaar chaar betDa re,
bharat, shatrughan, lakhman, ne ram re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathno angutho pakiyo re,
ena anguthaman ati ghanan dukha re;
garbi gayen to ruDa ramni re
ranine mukhe angutho, raja poDhiya re,
angutho phutyo chhe adhmadh raat re;
garbi gayen to ruDa ramni re
rani kaushalya kogro karwa nisaryan re,
kegeyen lidho angutho mukhmanya re;
garbi gayen to raja ramni re
angutho phutyo, ne dashrath jagiya re,
mago mago raniji wachan re;
garbi gayen to raja ramni re
magun magun wachan raja, etalun re,
bharatne raj, ram jay wanwas re;
garbi gayen to raja ramni re
lawo kagar, ne kariye chithDi re,
chithi choDiye Deli ne darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
ena hate ruwe chhe hat waniya re,
ena chore ruwe chhe charan bhat re,
garbi gayen to ruDa ramni re
enan ghoDan ruwe chhe ghoDarman re,
ena hathi ruwe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
eni rani ruwe rangmo’laman re,
eni dasi ruwe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
eni mata ruwe chhe khobe paniye re,
eno dado ruwe chhe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
rame kalo ti posang pe’riyo re,
rame lidhi chhe wanni wat re;
garbi gayen to raja ramni re
utarkhanDman ajogha ek nagri re,
tinya raja dashrath kare raj re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathne tran chhe raniyun re,
kege, kaushalya, ne sumitra chhe nam re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathne chaar chaar betDa re,
bharat, shatrughan, lakhman, ne ram re;
garbi gayen to ruDa ramni re
raja dasharathno angutho pakiyo re,
ena anguthaman ati ghanan dukha re;
garbi gayen to ruDa ramni re
ranine mukhe angutho, raja poDhiya re,
angutho phutyo chhe adhmadh raat re;
garbi gayen to ruDa ramni re
rani kaushalya kogro karwa nisaryan re,
kegeyen lidho angutho mukhmanya re;
garbi gayen to raja ramni re
angutho phutyo, ne dashrath jagiya re,
mago mago raniji wachan re;
garbi gayen to raja ramni re
magun magun wachan raja, etalun re,
bharatne raj, ram jay wanwas re;
garbi gayen to raja ramni re
lawo kagar, ne kariye chithDi re,
chithi choDiye Deli ne darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
ena hate ruwe chhe hat waniya re,
ena chore ruwe chhe charan bhat re,
garbi gayen to ruDa ramni re
enan ghoDan ruwe chhe ghoDarman re,
ena hathi ruwe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
eni rani ruwe rangmo’laman re,
eni dasi ruwe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
eni mata ruwe chhe khobe paniye re,
eno dado ruwe chhe darbar re;
garbi gayen to raja ramni re
rame kalo ti posang pe’riyo re,
rame lidhi chhe wanni wat re;
garbi gayen to raja ramni re



સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી લોકસાહિત્યમાળા – મણકો– ૯ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 39)
- સંપાદક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ (મંજુલાલ ર. મજમુદાર, પદ્મશ્રી દુલાભાઈ કાગ, બચુભાઈ રાવત, મનુભાઈ જોધાણી, હરિવલ્લભ ભાયાણી, પુષ્કર ચંદરવાકર, દુલેરાય કારણી, ચીમનલાલ ભટ્ટ, સુધાબહેન ર. દેસાઈ, પી. સી. પરીખ. હરિલાલ કાળીદાસ મોઢા.
- પ્રકાશક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ, અમદાવાદ
- વર્ષ : 1968