પનિહારીનું ગીત
paniharinun geet
કૂવે પાણીડા કીં વિંઝાં? પવન તો લગે,
પવન તો લગે રે, નજર તી લગે—કૂવે.
[કૂવા પર પાણી ભરવા કેમ જાઉં? ત્યાં તો પવન લાગે છે. પવન લાગે છે અને નજર પણ લાગે છે. પાણી
ભરવા કેમ જાઉં?]
મુંજી વેણી વીંખાજે, પવન તો લગે,
મુંજા ફૂલડાં કરમાજે, નજર તી લગે—કૂવે.
[મારી માથાની વેણી વીંખાઈ જાય અને પવન લાગે છે. મારાં ફૂલડાં પણ કરમાઈ જાય છે. મને નજર લાગે
છે. કૂવે પાણી ભરવા કેમ જાઉં?]
મુંજી મેંદી ઝંખાજે, પવન તો લગે,
રતો રંગ રજોટાજે નજર તી લગે—કૂવે.
[મારી મેંદીનો રંગ ઝાંખો પડી જાય છે. પવન બહુ લાગે છે. રતાશ પર રજ ચડી જાય છે. નજર લાગે છે.
કૂવે પાણી ભરવા કેમ જાઉં?]
મુંજી ચેલ લચકાજે પવન તો લગે,
મુંજી હેલ કીં ભરાજે નજર તી લગે—કૂવે.
[મારી કમ્મર લચકાઈ જાય છે. પવન લાગે છે. હવે મારી હેલ શી રીતે ભરાય? મને તો નજર લાગે છે; હું
કૂવા પર પાણી ભરવા કેમ જાઉં?]
kuwe paniDa keen winjhan? pawan to lage,
pawan to lage re, najar ti lage—kuwe
[kuwa par pani bharwa kem jaun? tyan to pawan lage chhe pawan lage chhe ane najar pan lage chhe pani
bharwa kem jaun?]
munji weni winkhaje, pawan to lage,
munja phulDan karmaje, najar ti lage—kuwe
[mari mathani weni winkhai jay ane pawan lage chhe maran phulDan pan karmai jay chhe mane najar lage
chhe kuwe pani bharwa kem jaun?]
munji meindi jhankhaje, pawan to lage,
rato rang rajotaje najar ti lage—kuwe
[mari meindino rang jhankho paDi jay chhe pawan bahu lage chhe ratash par raj chaDi jay chhe najar lage chhe
kuwe pani bharwa kem jaun?]
munji chel lachkaje pawan to lage,
munji hel keen bharaje najar ti lage—kuwe
[mari kammar lachkai jay chhe pawan lage chhe hwe mari hel shi rite bharay? mane to najar lage chhe; hun
kuwa par pani bharwa kem jaun?]
kuwe paniDa keen winjhan? pawan to lage,
pawan to lage re, najar ti lage—kuwe
[kuwa par pani bharwa kem jaun? tyan to pawan lage chhe pawan lage chhe ane najar pan lage chhe pani
bharwa kem jaun?]
munji weni winkhaje, pawan to lage,
munja phulDan karmaje, najar ti lage—kuwe
[mari mathani weni winkhai jay ane pawan lage chhe maran phulDan pan karmai jay chhe mane najar lage
chhe kuwe pani bharwa kem jaun?]
munji meindi jhankhaje, pawan to lage,
rato rang rajotaje najar ti lage—kuwe
[mari meindino rang jhankho paDi jay chhe pawan bahu lage chhe ratash par raj chaDi jay chhe najar lage chhe
kuwe pani bharwa kem jaun?]
munji chel lachkaje pawan to lage,
munji hel keen bharaje najar ti lage—kuwe
[mari kammar lachkai jay chhe pawan lage chhe hwe mari hel shi rite bharay? mane to najar lage chhe; hun
kuwa par pani bharwa kem jaun?]



સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી લોકસાહિત્યમાળા – મણકો–1 (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 296)
- સંપાદક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ (ઉમાશંકર જોશી, પુષ્કર ચંદરવાકર, સુધા દેસાઇ, મંજુલાલ ર. મજમૂદાર, મધુભાઈ પટેલ, લાલચંદ ધૂળાભાઈ નીનામા, દુલેરાય કારાણી
- પ્રકાશક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ, અમદાવાદ
- વર્ષ : 1957