(ઢાળ : ‘ઓ વાંસલડી, વેરણ થઈ લાગીરે વ્રજની નારને’-)

શહેર સુરતમાં, બંગાલી તોલ સારૂં રે હરતાલ પારી :

ગામે ગામના લોક, મલી કરીને શંફ કીધો છે ભાહારી.— ટેક.

પહેલે શહેર સુરત ઊતી મુગલાઈ, કેવી સુરત શહેર ઊતી શવાઈ :

પછી મુગલાઈની આખરી થાઈ.—શહેર સુરતમાં 01

સંવત અડારસોને વલી સાલ છપ્પનનાં, તાહારે અંગરેજ લોકઆએઆ સૂરતમાં :

નશરૂદ્દીન નવાબના રાજમાં.—શહેર સુરતમાં 02

નવાબે આવીને સઉને જપતી કીધી, તેણે દગાથી સુરત શહેર લીધી :

બધી વશતી લોકની ઉજર કીધી—શહેર સુરતમાં 03

તેને કેટલાંએક વરસો થાઈ ગીઆં, પેલા નવાબ શરીખા શઉ ઉરી ગીયા :

નહીં સૂબાઓ સરખા કોઈ રહેઆ.—શહેર સુરતમાં 04

હેવું અંગરેજ લોકે જ્યારે દીઠું ત્યારે, નવાબના બીજા કાયદા કારે :

તેથી રઈઅત લોકો ઘણી ડરે.—શહેર સુરતમાં 05

એમ કરતાં લોકોનો શંફ બહુરે થયો, હિંદી સંવત ઓગણીસોનો આખેર આવ્યો :

તેટલે અગન માસ શઉ આવી રહ્યો.—શહેર સુરતમાં 06

વરી બંગાલ શેહેરથી હોકંમ આયો, તે તો ગવરનર કાઉન્સીલમાં વંચાયો :

ત્યારે સુરત શેહેરમાં મોકલાયો.—શહેર સુરતમાં 07

ઈશટોબર જાંગલો વાંચી વિચાર કરે, તે તો બંગાલી કાતલાંનો તોલ કાહારે :

તેહેની જાહેરનામામેં ખબર પાહારે.—શહેર સુરતમાં 08

ત્યારે ફાગણ સુદ દિવસ હતો તીજનો, રઈએત લોકો શંફ ત્યારે કીધો ઘણો :

બધી રઈએતે હરતાલ પારી તેમાં. —શહેર સુરતમાં 09

પહેલે પીંડારા લોકોની કઈં લૂંટ ચાલી, રાતનાં બજાર બારેઉ તેને ઘણું ભારી :

એનું નામ લીમડા ચોક કઈ ચાલી.—શહેર સુરતમાં 0 10

તાંહાં ઘણાંએક લોકની ખરાબી થાઈ, તેથી હરતાલ લોકોએ અહીં પાડી :

બીજી જાહેરનામાની ખબર થાઈ.—શહેર સુરતમાં 0 11

ત્યારે અંગ્રેજ લોકે નિશ્ચે વાત જાણી, તેણે બીજાં જાહેરનામાં માર્યાં ફરી :

તે કાગળ વાંચે ખલખત સારી.—શહેર સુરતમાં 0 12

તેમાં પહેલી કલમ લોકે એમ વાંચી, ગજ સૂથારીને તોલ કરે બંગાલી :

વદ બારશની તેને મુદત આલી.—શહેર સુરતમાં 0 13

વરી ફાગણ વદ બારશ શનિવારે, મહાજન લોક ફરી હરતાલ પારે :

ત્યારે ટોપીવાળા લોકને બીહીક પરે.—શહેર સુરતમાં 0 14

ટોપીવાળા સઉ લોક નીકળી જાયે, જઈ ડુમસ ગામની માંહાંએ રીએ :

તેટલે દીવાસાનો તહેવાર જાહેર થાયે.—શહેર સુરતમાં 0 15

શહેર સુરતનાં સઉ લોકે મળી કરી, સઉને ઘેર વાત પોળે ચાલી ખરી :

બધી રઈએત લોકે જશ બોલી ઘણી.—શહેર સુરતમાં 0 16

શહેરે સુરતમાં હાલાકી થાયે છે, એક તો આગના બરેલા ખુવાર થાયે છે :

તેટલે નવાનવા કાએદા કાઢે છે.—શહેર સુરતમાં 0 17

લોકે દાળ ચોખા જુવારને ગાડે ભરી, તે તો ધરમ કરે છ લોક મહાજન ભારી :

આલે અફીણ તમાકુ ને તરકારી.—શહેર સુરતમાં 0 18

કોઈ કીકાલાલે લીધી ઘી ને તરકારી, તેને ચોકસી ભીખુભાઈની જોડી :

તેની પાછળ લોકોએ બૂમ તાલી પાડી.—શહેર સુરતમાં 0 19

લઈ તરકારી લોક સહુ ઘેર ગીઆ, બીજા રસ્તામાં લોક સઉ ઊંભા રહેઆ :

તેની આબરૂનાં રશતામેં કાંકરા થીઆ.—શહેર સુરતમાં 0 20

તેની પછવાડે લોકોનું ટોળું ગીઉં, તેના ઘેર આગલ મોહોલ્લામાં હુલડ થયું :

તેને નિઆત બહાર મેલવાને લોકે કહ્યું.—શહેર સુરતમાં 0 21

ત્યારે કીકાલાલ શેઠે સહુને એમ કહ્યું, જોઈએ તેટલા પૈસા મારી પાસે લેવું :

તેને નીઆત બહાર મેલવાને નારે કહેવું.—શહેર સુરતમાં 0 22

ફરી ગાડીએ ગાડીએ લોકે જુવાર ભરી, તેને પાંજરાપોળમાં મોકલાવી :

એમ રઈએત લોકને ખવરાવી.—શહેર સુરતમાં 0 23

તેની આગળ બીજી બીના શું રે બની, પહેલે થાઈ ફજેતી એક ઘાંચીની :

તેણે ઘીઈ વેચીને દોની નહીં માંની.—શહેર સુરતમાં 0 24

ઘાંચી રહેવાસી બરાનપુરી ભાગળનો, તે તો ચોર થયો છ સઉ મહાજનનો :

બીજો હુકમ તોડ્યો છે તેણે સરકારનો.—શહેર સુરતમાં 0 25

તેની ખબર થાઈછે કોઈ શીપાઈને, આવી પકડીને લઈ જાય છે પેલા ઘાંચીને :

વરી લઈ ગીઓ તેને કોટવાલ કને.—શહેર સુરતમાં 0 26

ત્યાંથી વદાય કીધો પેલા ઘાંચીને, સઉએ આવતો દીઠો છ પેલા ઘાંચીને :

લીધો સઉ લોકે રસ્તામાં ઘેરીને.—શહેર સુરતમાં 0 27

તેને માર મારીને સઉએ કાઢ્યો, તેના માથાનો શેલો પાઘડી હોજમેં પડ્યો :

તેને હોજમેંથી સઉ લોકે બાહેર કાઢ્યો.—શહેર સુરતમાં 0 28

વરી નીઆતબહાર સઉએ તેને મેલાવી, તેની ખબર સાંભળીને કોટવાલ આવી :

પચાસ પચાસ સાથે શીપાઈ લાવી.—શહેર સુરતમાં 0 29

સઉ રઈએત લોક તેને જોએ છે, તેની સાથ કોટવાલ ફેરા ખાયે છે :

કોટવાલ રેઈએતને એમ બોલે છે.—શહેર સુરતમાં 0 30

“તોફાન કરશો તો મારીશ ગોળી ભરી,” એટલું કહીને કોટવાલ ગીયા ફરી :

ત્યારે અંગરેજ લોકોએ દુકાન માંડી.—શહેર સુરતમાં 0 31

રઈએત ભૂખી મરે છે ઘણી તે માટે, પાપડી જુવાર બાજરી ને ખજર વેચે :

તેને બંગાલી તોલ કાટલે જોખે છે.—શહેર સુરતમાં 0 32

તાંહાં લેવાને સઉ કોઈ આવે છે, તેને બંગાલી તોલે તોલીને આપે છે :

આલે પાપડી જુવાર પઈશા લઈને.—શહેર સુરતમાં 0 33

એક દિવસે અંગરેજ તાંહાં દુકાન માંડી, રઈએત લોકે દુકાન કાઢી મેલી :

જેણે લીધી તેની પાછલ લોકે ફજેતી કરી.—શહેર સુરતમાં 0 34

બધી શહેરમાં કીધું છે લોકે તોફાન, હવે કહું છું બધું ત્યાંહાંનું મંડાણ :

બધી ઉચકી નાંખી છ લોકે દુકાન.—શહેર સુરતમાં 0 35

તાંહાં નાગર દેસાઈ છે કતાર ગામનો, તે તો માનીતો થયો છ મોટી સરકારનો :

તેને લાલચ છે શરપાવ લેવાનો.—શહેર સુરતમાં 0 36

તે તો ઘાંચી ભાઠેલાને પકડાવે છે, તેને પકડી કેદખાને નખાવે છે :

તેને અંગરેજ લોક સમજાવે છે.—શહેર સુરતમાં 0 37

‘તમે બંગાળી કાટલાંને તોલ લઈ જાવો, તમે કતારગામમાં તેને ચાલાવો :

નહીં તો કેદખાને જનમભર પડી રહેવો’—શહેર સુરતમાં 0 38

ત્યારે લોકોએ તે કહ્યું નહીં માન્યું, એટલે અંગરેજ લોકે એવું જાણ્યું :

‘તેના દિલમાં કપટ બહું ફેલાયું.’—શહેર સુરતમાં 0 39

કતારગામના તે લોક ફેરા ખાયે છે, કહ્યું હાકેમનું લોક નહીં માને છે :

તેનો વિચાર શેઠ શાહુકારને થાય છે.—શહેર સુરતમાં 0 40

વળી આતમારામનો છે પસૂભાઈ, નગરશેઠની સાથે શાહુકારો લેઈ :

પેલા દુલાચંદ શેઠને ઘેર જઈ.—શહેર સુરતમાં 0 41

હવે શાહુકાર લોક શઉ ભેગા થયા, બધા પીરોજશા શેઠની વાડીએ ગયા :

તેમાં પસૂભાઈ શેઠ સઉની આગલ થયા.—શહેર સુરતમાં 0 42

અરદેશ કોટવાલની સાથે જઈને મળે, બધી વાત કીધી તે પેલા નગરશેઠે :

હેઠે હુલ્લડ કીધું છે તે સઉ લોકે.—શહેર સુરતમાં 0 43

તાંહાં અરદેશર કોટવાલ સઉને સમજાવે છે : ‘કઈ બંગાલી તોલમાં શું નુકસાન છે?’ :

ખાલી હુલ્લડ કર્યામાં શું ફાયદો છે?’—શહેર સુરતમાં 0 44

ત્યારે કોટવાલ બેજનજી બોલે ફરી, પેલો પસૂભાઈ શેઠ સઉની આગલ પડી :

ત્યારે અરદેશર કોટવાલે તકરાર કરી.—શહેર સુરતમાં 0 45

“હોવાં તોલ કઈ અહીંઆ ચાલવાનાં નથી, ખાલી વાત કરો છો શેઠ જુબાનથી” :

એટલું કહીને શાહુકારો ગયા ત્યાંથી.—શહેર સુરતમાં 0 46

બીજી વાત કહું રૂપાળા મેરવાનજીની, તેની નાણાવટે ફજેતીઓ કીધી ઘણી :

તેની પછવાડે લોકે બૂમ તાળી પાડી.—શહેર સુરતમાં 0 47

વળી મહાજન લોકો બૂમ પાડે છે, મેરવાનજી નવા કાયદા કહાઢે છે :

બધી રઈઅત તેનો ઘાટ ઘડે છે.—શહેર સુરતમાં 0 48

તેણે સરકારની ખેરખાઈ કીધી ઘણી, બધા મહારાજ લોકે તેની આબરૂ લીધી :

તેની ચીઠ્ઠી ને પત્રીઓ બંધ કીધી.—શહેર સુરતમાં 0 49

તેની વાડીએ શાહુકાર લોક ગયા, ત્યાં બેજનજીતે કોટવાલ આવી પડ્યા :

વરી મેરવાનજી સરકારના માનીતા થયા.—શહેર સુરતમાં 0 50

ત્યાંથી કોટવાલ લોક પાછા ગયા ફરી, તેને સઉ રઈઅતે બૂમ તાલી પાડી :

ત્યારે તમાશગીર લોકને લીધા ઘેરી—શહેર સુરતમાં 0 51

હવે હુલ્લડને તોફાન ખરં થયું, વળી રણશિંગડું ફરી પાછું ઝુંકાવિયું :

ત્યારે સઉ મહાજન લોક નાઠું ગયું.—શહેર સુરતમાં 0 52

તાલી પાડનાર લોક નાશી જાયે, બીજા તમાશગીરે લોકો પકડાયે :

વગર વાંકે લોકો એમ ખરડાયે.—શહેર સુરતમાં 0 53

મુસાફરખાનામાં તેને કેદ નખાવે છે, વગર તકશીરે લોકો પકડાવે છે :

સઉ રઈઅતના મન ઉદાસ થાયે છે.—શહેર સુરતમાં 0 54

લૂંટ પાડવાની બૂમ સઉ લોકે પાડી, કઈ મુસલમાનો હુલ્લડ કરશે ભારી :

ધન દોલત લેશે સઉની કાઢી.—શહેર સુરતમાં 0 55

ઘેર ઘેર લોકે ખાડા ખોદાવી, મૂકે ધન દોલત પૈસાને દટાવી :

પૈસાદાર લોકે પોળ બંધાવી.—શહેર સુરતમાં 0 56

વળી વાત કહું તે બીજી રાંદેરની, તમે બીના સાંભળો સહુ ફરી ત્યાંની :

ત્યાં કોટવાલીછે દશતુરજીની.—શહેર સુરતમાં 0 57

તાંહાં ગરીબ મુસલમાનો ભૂખે મરે છ, લોક જઈને કોટવાલને પગે પડે છે :

તેમાં કોટવાલ સરખા શું રે કરે છ.—શહેર સુરતમાં 0 58

વળી કોટવાલ લોક સઉ વિચાર કરે, તે તો એકએક કાણિયાની દુકાને ફરે :

ત્યાર કાણિયાઓ કઇંક ફરિયાદ કરે.—શહેર સુરતમાં 0 59

તેનો કજિયો સૂરતમાં આવે, દશતુરજી કોટવાલને બોલાવે છે :

તેને બેવડા પૈસા અપાવે છે.—શહેર સુરતમાં 0 60

સુરત શહેરની પાસે બીજાં ગાંમ છે, તાંહાં અંગરેજ લોકનું કંઈ મુકામ છે :

કંઈ પાડી હડતાલ ગામે ગામ છે.—શહેર સુરતમાં 0 61

કંઈ હડતાલ દિન પાંચની રહી છે, મહાજન લોક બધાની અરજી થઈ છે :

તે અરજી મુંબઈ શહેરેમાં ગઈ છે.—શહેર સુરતમાં 0 62

ત્યાં ગવર્નર કાઉન્સીલ બેઠી ભારી, બંગાલી તોલ કાટલાં પાછાં વાળી :

હવે અસલી માફકનો કઈં હુકમ કાઢી.—શહેર સુરતમાં 0 63

ત્યારે મુંબઈ શહેરથી હુકમ થયો, તેવો ઈશટોબર જાંગલો હુકમ લાવ્યો :

પહેલો અરદેશર કોટવાલને બોલાવ્યો.—શહેર સુરતમાં 0 64

ફરી કોટવાલ અરદેશને સમજાવી, ફરી શાહુકાર લોકને બોલાવી :

તેની સાથે તકરાર ઘણી કરી. —શહેર સુરતમાં 0 65

તેમાં પસૂભાઈ શેઠ નહીં કોઈથી બીધો, તેને અંગરેજ લોકોએ કાયર કીધો :

ત્યારે સુરતી તોલનો હુકમ કીધો.—શહેર સુરતમાં 0 66

અરદેશર કોટવાલને શેઠ સાહુકારે, લઈ હુકમ સરકારનો બહાર પડે :

બધી દુકાનો ઉઘાડી તે જ દહાડે.—શહેર સુરતમાં 0 67

ચઈતર સુજ બીજ ને છે બુધવાર, બધી દુકાનોની હડતાલનો થઈયો પાર :

હવે સલાહ સંપે ચાલે વ્યવહાર.—શહેર સુરતમાં 0 68

એવા સુરત શહેરના લોક બહું સંપીલાં, મહાજન લોકની થાયે બોલબાલા :

એમ લડવે સુરતી લોક હઠીલા.—શહેર સુરતમાં 0 69

એમ પસૂભાઈ શેઠે હીંમત કીધી સારી, બધી રઈઅત જાય તે પર બલિહારી :

સુરતી સોરાબજીએ એ જુગતી જોડી.—શહેર સુરતમાં 0 70

સઉને વરજીવનદાસ કહે છે સુરતમાં, ઘણું પાપ થયું તે કલિજુગમાં :

તમે સમજીને ચાલો સઉ મનમાં.—શહેર સુરતમાં 0 71

એતો શહેર સુરતમાં જુગતિઓ જોડી, ચીકંન છાપનાર શોરાબજીએ શુધારી :

હવે મુંબઈ શહેરમેં ગવાડી.—શહેર સુરતમાં 072

(Dhaal ha ‘o wansalDi, weran thai lagire wrajni narne’ )

shaher suratman, bangali tol sarun re hartal pari ha

game gamna lok, mali karine shamph kidho chhe bhahari — tek

pahele shaher surat uti muglai, kewi surat shaher uti shawai ha

pachhi muglaini akhri thai —shaher suratman 01

sanwat aDarsone wali sal chhappannan, tahare angrej lokayea suratman ha

nashruddin nawabna rajman —shaher suratman 02

nawabe awine saune japti kidhi, tene dagathi surat shaher lidhi ha

badhi washti lokani ujar kidhi—shaher suratman 03

tene ketlanek warso thai gian, pela nawab sharikha shau uri giya ha

nahin subao sarkha koi rahea —shaher suratman 04

hewun angrej loke jyare dithun tyare, nawabna bija kayda kare ha

tethi raiat loko ghani Dare —shaher suratman 05

em kartan lokono shamph bahure thayo, hindi sanwat ognisono akher aawyo ha

tetle agan mas shau aawi rahyo —shaher suratman 06

wari bangal sheherthi hokanm aayo, te to gawarnar kaunsilman wanchayo ha

tyare surat sheherman moklayo —shaher suratman 07

ishtobar janglo wanchi wichar kare, te to bangali katlanno tol kahare ha

teheni jahernamamen khabar pahare —shaher suratman 08

tyare phagan sud diwas hato tijno, raiyet loko shamph tyare kidho ghano ha

badhi raiyete hartal pari teman —shaher suratman 09

pahele pinDara lokoni kain loont chali, ratnan bajar bareu tene ghanun bhari ha

enun nam limDa chok kai chali —shaher suratman 0 10

tanhan ghananek lokani kharabi thai, tethi hartal lokoe ahin paDi ha

biji jahernamani khabar thai —shaher suratman 0 11

tyare angrej loke nishche wat jani, tene bijan jahernaman maryan phari ha

te kagal wanche khalkhat sari —shaher suratman 0 12

teman paheli kalam loke em wanchi, gaj sutharine tol kare bangali ha

wad barashni tene mudat aali —shaher suratman 0 13

wari phagan wad barash shaniware, mahajan lok phari hartal pare ha

tyare topiwala lokne bihik pare —shaher suratman 0 14

topiwala sau lok nikli jaye, jai Dumas gamni manhane riye ha

tetle diwasano tahewar jaher thaye —shaher suratman 0 15

shaher suratnan sau loke mali kari, saune gher wat pole chali khari ha

badhi raiyet loke jash boli ghani —shaher suratman 0 16

shahere suratman halaki thaye chhe, ek to aagna barela khuwar thaye chhe ha

tetle nawanwa kayeda kaDhe chhe —shaher suratman 0 17

loke dal chokha juwarne gaDe bhari, te to dharam kare chh lok mahajan bhari ha

ale aphin tamaku ne tarkari —shaher suratman 0 18

koi kikalale lidhi ghi ne tarkari, tene choksi bhikhubhaini joDi ha

teni pachhal lokoe boom tali paDi —shaher suratman 0 19

lai tarkari lok sahu gher gia, bija rastaman lok sau umbha rahea ha

teni abrunan rashtamen kankra thia —shaher suratman 0 20

teni pachhwaDe lokonun tolun giun, tena gher aagal mohollaman hulaD thayun ha

tene niat bahar melwane loke kahyun —shaher suratman 0 21

tyare kikalal shethe sahune em kahyun, joie tetla paisa mari pase lewun ha

tene niat bahar melwane nare kahewun —shaher suratman 0 22

phari gaDiye gaDiye loke juwar bhari, tene panjrapolman moklawi ha

em raiyet lokne khawrawi —shaher suratman 0 23

teni aagal biji bina shun re bani, pahele thai phajeti ek ghanchini ha

tene ghi wechine doni nahin manni —shaher suratman 0 24

ghanchi rahewasi baranapuri bhagalno, te to chor thayo chh sau mahajanno ha

bijo hukam toDyo chhe tene sarkarno —shaher suratman 0 25

teni khabar thaichhe koi shipaine, aawi pakDine lai jay chhe pela ghanchine ha

wari lai gio tene kotwal kane —shaher suratman 0 26

tyanthi waday kidho pela ghanchine, saue aawto ditho chh pela ghanchine ha

lidho sau loke rastaman gherine —shaher suratman 0 27

tene mar marine saue kaDhyo, tena mathano shelo paghDi hojmen paDyo ha

tene hojmenthi sau loke baher kaDhyo —shaher suratman 0 28

wari niatabhar saue tene melawi, teni khabar sambhline kotwal aawi ha

pachas pachas sathe shipai lawi —shaher suratman 0 29

sau raiyet lok tene joe chhe, teni sath kotwal phera khaye chhe ha

kotwal reiyetne em bole chhe —shaher suratman 0 30

“tophan karsho to marish goli bhari,” etalun kahine kotwal giya phari ha

tyare angrej lokoe dukan manDi —shaher suratman 0 31

raiyet bhukhi mare chhe ghani te mate, papDi juwar bajri ne khajar weche ha

tene bangali tol katle jokhe chhe —shaher suratman 0 32

tanhan lewane sau koi aawe chhe, tene bangali tole toline aape chhe ha

ale papDi juwar paisha laine —shaher suratman 0 33

ek diwse angrej tanhan dukan manDi, raiyet loke dukan kaDhi meli ha

jene lidhi teni pachhal loke phajeti kari —shaher suratman 0 34

badhi shaherman kidhun chhe loke tophan, hwe kahun chhun badhun tyanhannun manDan ha

badhi uchki nankhi chh loke dukan —shaher suratman 0 35

tanhan nagar desai chhe katar gamno, te to manito thayo chh moti sarkarno ha

tene lalach chhe sharpaw lewano —shaher suratman 0 36

te to ghanchi bhathelane pakDawe chhe, tene pakDi kedkhane nakhawe chhe ha

tene angrej lok samjawe chhe —shaher suratman 0 37

‘tame bangali katlanne tol lai jawo, tame katargamman tene chalawo ha

nahin to kedkhane janambhar paDi rahewo’—shaher suratman 0 38

tyare lokoe te kahyun nahin manyun, etle angrej loke ewun janyun ha

‘tena dilman kapat bahun phelayun ’—shaher suratman 0 39

katargamna te lok phera khaye chhe, kahyun hakemanun lok nahin mane chhe ha

teno wichar sheth shahukarne thay chhe —shaher suratman 0 40

wali atmaramno chhe pasubhai, nagarshethni sathe shahukaro lei ha

pela dulachand shethne gher jai —shaher suratman 0 41

hwe shahukar lok shau bhega thaya, badha pirojsha shethni waDiye gaya ha

teman pasubhai sheth sauni aagal thaya —shaher suratman 0 42

ardesh kotwalni sathe jaine male, badhi wat kidhi te pela nagarshethe ha

hethe hullaD kidhun chhe te sau loke —shaher suratman 0 43

tanhan ardeshar kotwal saune samjawe chhe ha ‘kai bangali tolman shun nuksan chhe?’ ha

khali hullaD karyaman shun phaydo chhe?’—shaher suratman 0 44

tyare kotwal bejanji bole phari, pelo pasubhai sheth sauni aagal paDi ha

tyare ardeshar kotwale takrar kari —shaher suratman 0 45

“howan tol kai ahina chalwanan nathi, khali wat karo chho sheth jubanthi” ha

etalun kahine shahukaro gaya tyanthi —shaher suratman 0 46

biji wat kahun rupala merwanjini, teni nanawte phajetio kidhi ghani ha

teni pachhwaDe loke boom tali paDi —shaher suratman 0 47

wali mahajan loko boom paDe chhe, merwanji nawa kayda kahaDhe chhe ha

badhi raiat teno ghat ghaDe chhe —shaher suratman 0 48

tene sarkarni kherkhai kidhi ghani, badha maharaj loke teni aabru lidhi ha

teni chiththi ne patrio bandh kidhi —shaher suratman 0 49

teni waDiye shahukar lok gaya, tyan bejanjite kotwal aawi paDya ha

wari merwanji sarkarna manita thaya —shaher suratman 0 50

tyanthi kotwal lok pachha gaya phari, tene sau raiate boom tali paDi ha

tyare tamashagir lokne lidha gheri—shaher suratman 0 51

hwe hullaDne tophan kharan thayun, wali ranshingaDun phari pachhun jhunkawiyun ha

tyare sau mahajan lok nathun gayun —shaher suratman 0 52

tali paDnar lok nashi jaye, bija tamashgire loko pakDaye ha

wagar wanke loko em kharDaye —shaher suratman 0 53

musapharkhanaman tene ked nakhawe chhe, wagar takshire loko pakDawe chhe ha

sau raiatna man udas thaye chhe —shaher suratman 0 54

loont paDwani boom sau loke paDi, kai musalmano hullaD karshe bhari ha

dhan dolat leshe sauni kaDhi —shaher suratman 0 55

gher gher loke khaDa khodawi, muke dhan dolat paisane datawi ha

paisadar loke pol bandhawi —shaher suratman 0 56

wali wat kahun te biji randerni, tame bina sambhlo sahu phari tyanni ha

tyan kotwalichhe dashaturjini —shaher suratman 0 57

tanhan garib musalmano bhukhe mare chh, lok jaine kotwalne page paDe chhe ha

teman kotwal sarkha shun re kare chh —shaher suratman 0 58

wali kotwal lok sau wichar kare, te to ekek kaniyani dukane phare ha

tyar kaniyao kaink phariyad kare —shaher suratman 0 59

teno kajiyo suratman aawe, dashaturji kotwalne bolawe chhe ha

tene bewDa paisa apawe chhe —shaher suratman 0 60

surat shaherni pase bijan ganm chhe, tanhan angrej lokanun kani mukam chhe ha

kani paDi haDtal game gam chhe —shaher suratman 0 61

kani haDtal din panchni rahi chhe, mahajan lok badhani arji thai chhe ha

te arji mumbi shahereman gai chhe —shaher suratman 0 62

tyan gawarnar kaunsil bethi bhari, bangali tol katlan pachhan wali ha

hwe asli maphakno kain hukam kaDhi —shaher suratman 0 63

tyare mumbi shaherthi hukam thayo, tewo ishtobar janglo hukam lawyo ha

pahelo ardeshar kotwalne bolawyo —shaher suratman 0 64

phari kotwal ardeshne samjawi, phari shahukar lokne bolawi ha

teni sathe takrar ghani kari —shaher suratman 0 65

teman pasubhai sheth nahin koithi bidho, tene angrej lokoe kayar kidho ha

tyare surti tolno hukam kidho —shaher suratman 0 66

ardeshar kotwalne sheth sahukare, lai hukam sarkarno bahar paDe ha

badhi dukano ughaDi te ja dahaDe —shaher suratman 0 67

chaitar suj beej ne chhe budhwar, badhi dukanoni haDtalno thaiyo par ha

hwe salah sampe chale wywahar —shaher suratman 0 68

ewa surat shaherna lok bahun sampilan, mahajan lokani thaye bolabala ha

em laDwe surti lok hathila —shaher suratman 0 69

em pasubhai shethe hinmat kidhi sari, badhi raiat jay te par balihari ha

surti sorabjiye e jugti joDi —shaher suratman 0 70

saune warjiwandas kahe chhe suratman, ghanun pap thayun te kalijugman ha

tame samjine chalo sau manman —shaher suratman 0 71

eto shaher suratman jugatio joDi, chikann chhapnar shorabjiye shudhari ha

hwe mumbi shahermen gawaDi —shaher suratman 072

(Dhaal ha ‘o wansalDi, weran thai lagire wrajni narne’ )

shaher suratman, bangali tol sarun re hartal pari ha

game gamna lok, mali karine shamph kidho chhe bhahari — tek

pahele shaher surat uti muglai, kewi surat shaher uti shawai ha

pachhi muglaini akhri thai —shaher suratman 01

sanwat aDarsone wali sal chhappannan, tahare angrej lokayea suratman ha

nashruddin nawabna rajman —shaher suratman 02

nawabe awine saune japti kidhi, tene dagathi surat shaher lidhi ha

badhi washti lokani ujar kidhi—shaher suratman 03

tene ketlanek warso thai gian, pela nawab sharikha shau uri giya ha

nahin subao sarkha koi rahea —shaher suratman 04

hewun angrej loke jyare dithun tyare, nawabna bija kayda kare ha

tethi raiat loko ghani Dare —shaher suratman 05

em kartan lokono shamph bahure thayo, hindi sanwat ognisono akher aawyo ha

tetle agan mas shau aawi rahyo —shaher suratman 06

wari bangal sheherthi hokanm aayo, te to gawarnar kaunsilman wanchayo ha

tyare surat sheherman moklayo —shaher suratman 07

ishtobar janglo wanchi wichar kare, te to bangali katlanno tol kahare ha

teheni jahernamamen khabar pahare —shaher suratman 08

tyare phagan sud diwas hato tijno, raiyet loko shamph tyare kidho ghano ha

badhi raiyete hartal pari teman —shaher suratman 09

pahele pinDara lokoni kain loont chali, ratnan bajar bareu tene ghanun bhari ha

enun nam limDa chok kai chali —shaher suratman 0 10

tanhan ghananek lokani kharabi thai, tethi hartal lokoe ahin paDi ha

biji jahernamani khabar thai —shaher suratman 0 11

tyare angrej loke nishche wat jani, tene bijan jahernaman maryan phari ha

te kagal wanche khalkhat sari —shaher suratman 0 12

teman paheli kalam loke em wanchi, gaj sutharine tol kare bangali ha

wad barashni tene mudat aali —shaher suratman 0 13

wari phagan wad barash shaniware, mahajan lok phari hartal pare ha

tyare topiwala lokne bihik pare —shaher suratman 0 14

topiwala sau lok nikli jaye, jai Dumas gamni manhane riye ha

tetle diwasano tahewar jaher thaye —shaher suratman 0 15

shaher suratnan sau loke mali kari, saune gher wat pole chali khari ha

badhi raiyet loke jash boli ghani —shaher suratman 0 16

shahere suratman halaki thaye chhe, ek to aagna barela khuwar thaye chhe ha

tetle nawanwa kayeda kaDhe chhe —shaher suratman 0 17

loke dal chokha juwarne gaDe bhari, te to dharam kare chh lok mahajan bhari ha

ale aphin tamaku ne tarkari —shaher suratman 0 18

koi kikalale lidhi ghi ne tarkari, tene choksi bhikhubhaini joDi ha

teni pachhal lokoe boom tali paDi —shaher suratman 0 19

lai tarkari lok sahu gher gia, bija rastaman lok sau umbha rahea ha

teni abrunan rashtamen kankra thia —shaher suratman 0 20

teni pachhwaDe lokonun tolun giun, tena gher aagal mohollaman hulaD thayun ha

tene niat bahar melwane loke kahyun —shaher suratman 0 21

tyare kikalal shethe sahune em kahyun, joie tetla paisa mari pase lewun ha

tene niat bahar melwane nare kahewun —shaher suratman 0 22

phari gaDiye gaDiye loke juwar bhari, tene panjrapolman moklawi ha

em raiyet lokne khawrawi —shaher suratman 0 23

teni aagal biji bina shun re bani, pahele thai phajeti ek ghanchini ha

tene ghi wechine doni nahin manni —shaher suratman 0 24

ghanchi rahewasi baranapuri bhagalno, te to chor thayo chh sau mahajanno ha

bijo hukam toDyo chhe tene sarkarno —shaher suratman 0 25

teni khabar thaichhe koi shipaine, aawi pakDine lai jay chhe pela ghanchine ha

wari lai gio tene kotwal kane —shaher suratman 0 26

tyanthi waday kidho pela ghanchine, saue aawto ditho chh pela ghanchine ha

lidho sau loke rastaman gherine —shaher suratman 0 27

tene mar marine saue kaDhyo, tena mathano shelo paghDi hojmen paDyo ha

tene hojmenthi sau loke baher kaDhyo —shaher suratman 0 28

wari niatabhar saue tene melawi, teni khabar sambhline kotwal aawi ha

pachas pachas sathe shipai lawi —shaher suratman 0 29

sau raiyet lok tene joe chhe, teni sath kotwal phera khaye chhe ha

kotwal reiyetne em bole chhe —shaher suratman 0 30

“tophan karsho to marish goli bhari,” etalun kahine kotwal giya phari ha

tyare angrej lokoe dukan manDi —shaher suratman 0 31

raiyet bhukhi mare chhe ghani te mate, papDi juwar bajri ne khajar weche ha

tene bangali tol katle jokhe chhe —shaher suratman 0 32

tanhan lewane sau koi aawe chhe, tene bangali tole toline aape chhe ha

ale papDi juwar paisha laine —shaher suratman 0 33

ek diwse angrej tanhan dukan manDi, raiyet loke dukan kaDhi meli ha

jene lidhi teni pachhal loke phajeti kari —shaher suratman 0 34

badhi shaherman kidhun chhe loke tophan, hwe kahun chhun badhun tyanhannun manDan ha

badhi uchki nankhi chh loke dukan —shaher suratman 0 35

tanhan nagar desai chhe katar gamno, te to manito thayo chh moti sarkarno ha

tene lalach chhe sharpaw lewano —shaher suratman 0 36

te to ghanchi bhathelane pakDawe chhe, tene pakDi kedkhane nakhawe chhe ha

tene angrej lok samjawe chhe —shaher suratman 0 37

‘tame bangali katlanne tol lai jawo, tame katargamman tene chalawo ha

nahin to kedkhane janambhar paDi rahewo’—shaher suratman 0 38

tyare lokoe te kahyun nahin manyun, etle angrej loke ewun janyun ha

‘tena dilman kapat bahun phelayun ’—shaher suratman 0 39

katargamna te lok phera khaye chhe, kahyun hakemanun lok nahin mane chhe ha

teno wichar sheth shahukarne thay chhe —shaher suratman 0 40

wali atmaramno chhe pasubhai, nagarshethni sathe shahukaro lei ha

pela dulachand shethne gher jai —shaher suratman 0 41

hwe shahukar lok shau bhega thaya, badha pirojsha shethni waDiye gaya ha

teman pasubhai sheth sauni aagal thaya —shaher suratman 0 42

ardesh kotwalni sathe jaine male, badhi wat kidhi te pela nagarshethe ha

hethe hullaD kidhun chhe te sau loke —shaher suratman 0 43

tanhan ardeshar kotwal saune samjawe chhe ha ‘kai bangali tolman shun nuksan chhe?’ ha

khali hullaD karyaman shun phaydo chhe?’—shaher suratman 0 44

tyare kotwal bejanji bole phari, pelo pasubhai sheth sauni aagal paDi ha

tyare ardeshar kotwale takrar kari —shaher suratman 0 45

“howan tol kai ahina chalwanan nathi, khali wat karo chho sheth jubanthi” ha

etalun kahine shahukaro gaya tyanthi —shaher suratman 0 46

biji wat kahun rupala merwanjini, teni nanawte phajetio kidhi ghani ha

teni pachhwaDe loke boom tali paDi —shaher suratman 0 47

wali mahajan loko boom paDe chhe, merwanji nawa kayda kahaDhe chhe ha

badhi raiat teno ghat ghaDe chhe —shaher suratman 0 48

tene sarkarni kherkhai kidhi ghani, badha maharaj loke teni aabru lidhi ha

teni chiththi ne patrio bandh kidhi —shaher suratman 0 49

teni waDiye shahukar lok gaya, tyan bejanjite kotwal aawi paDya ha

wari merwanji sarkarna manita thaya —shaher suratman 0 50

tyanthi kotwal lok pachha gaya phari, tene sau raiate boom tali paDi ha

tyare tamashagir lokne lidha gheri—shaher suratman 0 51

hwe hullaDne tophan kharan thayun, wali ranshingaDun phari pachhun jhunkawiyun ha

tyare sau mahajan lok nathun gayun —shaher suratman 0 52

tali paDnar lok nashi jaye, bija tamashgire loko pakDaye ha

wagar wanke loko em kharDaye —shaher suratman 0 53

musapharkhanaman tene ked nakhawe chhe, wagar takshire loko pakDawe chhe ha

sau raiatna man udas thaye chhe —shaher suratman 0 54

loont paDwani boom sau loke paDi, kai musalmano hullaD karshe bhari ha

dhan dolat leshe sauni kaDhi —shaher suratman 0 55

gher gher loke khaDa khodawi, muke dhan dolat paisane datawi ha

paisadar loke pol bandhawi —shaher suratman 0 56

wali wat kahun te biji randerni, tame bina sambhlo sahu phari tyanni ha

tyan kotwalichhe dashaturjini —shaher suratman 0 57

tanhan garib musalmano bhukhe mare chh, lok jaine kotwalne page paDe chhe ha

teman kotwal sarkha shun re kare chh —shaher suratman 0 58

wali kotwal lok sau wichar kare, te to ekek kaniyani dukane phare ha

tyar kaniyao kaink phariyad kare —shaher suratman 0 59

teno kajiyo suratman aawe, dashaturji kotwalne bolawe chhe ha

tene bewDa paisa apawe chhe —shaher suratman 0 60

surat shaherni pase bijan ganm chhe, tanhan angrej lokanun kani mukam chhe ha

kani paDi haDtal game gam chhe —shaher suratman 0 61

kani haDtal din panchni rahi chhe, mahajan lok badhani arji thai chhe ha

te arji mumbi shahereman gai chhe —shaher suratman 0 62

tyan gawarnar kaunsil bethi bhari, bangali tol katlan pachhan wali ha

hwe asli maphakno kain hukam kaDhi —shaher suratman 0 63

tyare mumbi shaherthi hukam thayo, tewo ishtobar janglo hukam lawyo ha

pahelo ardeshar kotwalne bolawyo —shaher suratman 0 64

phari kotwal ardeshne samjawi, phari shahukar lokne bolawi ha

teni sathe takrar ghani kari —shaher suratman 0 65

teman pasubhai sheth nahin koithi bidho, tene angrej lokoe kayar kidho ha

tyare surti tolno hukam kidho —shaher suratman 0 66

ardeshar kotwalne sheth sahukare, lai hukam sarkarno bahar paDe ha

badhi dukano ughaDi te ja dahaDe —shaher suratman 0 67

chaitar suj beej ne chhe budhwar, badhi dukanoni haDtalno thaiyo par ha

hwe salah sampe chale wywahar —shaher suratman 0 68

ewa surat shaherna lok bahun sampilan, mahajan lokani thaye bolabala ha

em laDwe surti lok hathila —shaher suratman 0 69

em pasubhai shethe hinmat kidhi sari, badhi raiat jay te par balihari ha

surti sorabjiye e jugti joDi —shaher suratman 0 70

saune warjiwandas kahe chhe suratman, ghanun pap thayun te kalijugman ha

tame samjine chalo sau manman —shaher suratman 0 71

eto shaher suratman jugatio joDi, chikann chhapnar shorabjiye shudhari ha

hwe mumbi shahermen gawaDi —shaher suratman 072