મોરલો
morlo
સોના બેડું ને રૂપાની એંઢોણી જો;
રાજાની રાણી રે, સરોવર પાણીડાં જાય જો.
રાણી ભરે ને મોરલિયો નીર ઢોળે જો;
હસતાં-રમતાં ગોવાળિયાએ જોયાં જો!
ઊઠો ને રાજા ઘોડલિયા શણગારો જો;
રાજાની રાણી રે મોર સાથે હસે-રમે!
રાજાજી ચાલ્યા રે શિકારે ઘોડાં ખેલવ્યાં;
ઊંચો ડુંગર નીચાં મોરનાં ટોળાં જો!
મોરલા, તું ઊંચા ડુંગરિયા પર રેજે જો;
હઠીલો રાજા રે માર તને મારશે!
જલદી માર્યો ઝટકે ને પછાડ્યો જો;
લાવીને નાખ્યો રે રાણીના બાગમાં!
રાણીજી કહો તો, કૂવો રે ખોદાવું જો;
કૂવાની પાળે રે મોરલો ચીતરું!
મોરલો જોઈ રાણીની આંખે વહેતાં નીર જો;
ગએલો જીવ રે રાજા ફરી કેમ આવશે?
(પાઠાંતર)
ખારા પાણીમાં એક મીઠેરી કૂઈ જો,
રાજાની રાણી રે, પાણીડાં સંચર્યાં!
બેડું મેલ્યું સરોવરની પાળે જો,
એંઢોણી રે ભેરવી આબા ડાળમાં.
હસતાં-રમતાં ગોવાળિયાએ દીઠાં જો,
રાજાની રાણી રે મોર સાથે હસે રમે!
બેસેં ઘોડા ને ત્રણસેં દાસ જો,
રાજાજી ચાલ્યા રે શિકાર ખેલવા!
મારજો મારજો હરણાં ને કાળિયાર રે,
રખે ને મારો રે વન કેરો મોરલો!
નાઠાં નાઠાં હરણાં ને કાળિયાર જો,
મોતીડાં ચરતા રે મોરલાને મારિયો!
મોર લઈને રાજાજી મહેલે આવ્યા જો.
ઊઠો રાણી દીવડલા અજવાળો જો!
દીવાને અજવાળે રે મોરલિયો મૂકિયો;
સવા લાખનાં રાણી, મોર જોઈને રોઈ પડ્યાં!
sona beDun ne rupani enDhoni jo;
rajani rani re, sarowar paniDan jay jo
rani bhare ne moraliyo neer Dhole jo;
hastan ramtan gowaliyaye joyan jo!
utho ne raja ghoDaliya shangaro jo;
rajani rani re mor sathe hase rame!
rajaji chalya re shikare ghoDan khelawyan;
uncho Dungar nichan mornan tolan jo!
morla, tun uncha Dungariya par reje jo;
hathilo raja re mar tane marshe!
jaldi maryo jhatke ne pachhaDyo jo;
lawine nakhyo re ranina bagman!
raniji kaho to, kuwo re khodawun jo;
kuwani pale re morlo chitrun!
morlo joi ranini ankhe wahetan neer jo;
gelo jeew re raja phari kem awshe?
(pathantar)
khara paniman ek mitheri kui jo,
rajani rani re, paniDan sancharyan!
beDun melyun sarowarni pale jo,
enDhoni re bherwi aaba Dalman
hastan ramtan gowaliyaye dithan jo,
rajani rani re mor sathe hase rame!
besen ghoDa ne transen das jo,
rajaji chalya re shikar khelwa!
marjo marjo harnan ne kaliyar re,
rakhe ne maro re wan kero morlo!
nathan nathan harnan ne kaliyar jo,
motiDan charta re morlane mariyo!
mor laine rajaji mahele aawya jo
utho rani diwaDla ajwalo jo!
diwane ajwale re moraliyo mukiyo;
sawa lakhnan rani, mor joine roi paDyan!
sona beDun ne rupani enDhoni jo;
rajani rani re, sarowar paniDan jay jo
rani bhare ne moraliyo neer Dhole jo;
hastan ramtan gowaliyaye joyan jo!
utho ne raja ghoDaliya shangaro jo;
rajani rani re mor sathe hase rame!
rajaji chalya re shikare ghoDan khelawyan;
uncho Dungar nichan mornan tolan jo!
morla, tun uncha Dungariya par reje jo;
hathilo raja re mar tane marshe!
jaldi maryo jhatke ne pachhaDyo jo;
lawine nakhyo re ranina bagman!
raniji kaho to, kuwo re khodawun jo;
kuwani pale re morlo chitrun!
morlo joi ranini ankhe wahetan neer jo;
gelo jeew re raja phari kem awshe?
(pathantar)
khara paniman ek mitheri kui jo,
rajani rani re, paniDan sancharyan!
beDun melyun sarowarni pale jo,
enDhoni re bherwi aaba Dalman
hastan ramtan gowaliyaye dithan jo,
rajani rani re mor sathe hase rame!
besen ghoDa ne transen das jo,
rajaji chalya re shikar khelwa!
marjo marjo harnan ne kaliyar re,
rakhe ne maro re wan kero morlo!
nathan nathan harnan ne kaliyar jo,
motiDan charta re morlane mariyo!
mor laine rajaji mahele aawya jo
utho rani diwaDla ajwalo jo!
diwane ajwale re moraliyo mukiyo;
sawa lakhnan rani, mor joine roi paDyan!



સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી લોકસાહિત્યમાળા – મણકો– ૭ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 120)
- સંપાદક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ (મંજુલાલ ર. મજમુદાર, પદ્મશ્રી દુલાભાઈ કાગ, બચુભાઈ રાવત, મનુભાઈ જોધાણી, હરિવલ્લભ ભાયાણી, પુષ્કર ચંદરવાકર, દુલેરાય કારણી, ચીમનલાલ ભટ્ટ, સુધાબહેન ર. દેસાઈ, પી. સી. પરીખ, કંચન જોધાણી)
- પ્રકાશક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ, અમદાવાદ
- વર્ષ : 1968