સીતા-સ્વયંવર
sita swyanwar
જનકરે મંડપ રચાવિયો,
મળિયા મૈપતી ભારી રે.
સીતા તે ચંપો મોરિયો,
ચૂંદડી ઓઢી છે સારી રે.
કેશરભરી કંકાવટી,
ચોખા ચોડ્યા લેલાડ રે.
આવીને મંડપમાં ઊભાં રહ્યાં,
રાજા જનરકની કુંવારી રે.
રૂપ દેખીને રાવણ બોલીઓ,
કન્યા છે એક ભારી રે.
કર જોડીને સીતા કરગરે,
પિતા સુણો મારી વાત રે.
જે દિ તે રામલખમણ આવશે,
પત રહેશે તમારી રે.
સીતાજીના પિતા એવુ બોલીઆ,
બોલ્યા જનરક રાય રે.
ધનુષ્ય ચડાવે જે કોઈ રાજીઓ,
આપું હું કન્યાનું દાન રે.
હાક મારી રાવણ બોલીયો,
બવળાં ભુજ અમારા રે.
ધનુષ્ય હેઠે હાથ ચંપાઈ ગયા,
લાજ્યો લંકાપતિ રાય રે.
અજોધ્યાથી હરિ આવિયા,
ઊભા રહ્યા મંડપ મોઝાર રે.
તાંબાપિત્તળનું ધનુષ્ય ધર્યું,
શીંગા ચડાવ્યાં તાણી રે.
અધ્ધર ચડાવી ભોંયે નાખિયું,
પતાળ પડછંદા વાગ્યા રે.
ફડકે પરશુરામ આવિયા,
સળક્યો શેષ પતાળ રે.
પતાળ પડછંદ બોલિયા,
નવકુળ નાગણિયું જાગી રે.
ઊઠોને નાગ નિદ્રાવળા,
ધરતી ધ્રૂજવા લાગી રે.
ઘેલું શું બોલો નાગણિયું,
ધરતી અહીંયાં ન ધ્રૂજે રે.
મેરુ તે પર્વત મોટો થાંભલો,
ડગમગ ડોલવા લાગ્યો રે.
મેરુ તે પર્વત મોટો ડુંગરો,
ન્યાં કાંઈ જગન રચાયો રે.
કોઈ કે’ જૂનોગઢ ઉમટ્યો,
કોઈ કે’ હલક્યું હાલાર રે.
નથી રે જૂનોગઢ ઉમટ્યો,
નથી હલક્યું હાલાર રે.
રાજા તે દશરથના દીકરા,
પરણે જનરક કુંવરી રે.
ધરતીનો કીધો માંડવો,
વીજની કરી વરમાળ રે.
ચારે તે જુગની ચોરી રચી,
પરણ્યા સીતા ને શ્રીરામ રે.
કંઠસ્થઃ અનબાઈ ગગજી હડિયલ (ગામ: મંગેળા)
janakre manDap rachawiyo,
maliya maipti bhari re
sita te champo moriyo,
chundDi oDhi chhe sari re
kesharabhri kankawti,
chokha choDya lelaD re
awine manDapman ubhan rahyan,
raja janarakni kunwari re
roop dekhine rawan bolio,
kanya chhe ek bhari re
kar joDine sita karagre,
pita suno mari wat re
je di te ramalakhman awshe,
pat raheshe tamari re
sitajina pita ewu bolia,
bolya janrak ray re
dhanushya chaDawe je koi rajio,
apun hun kanyanun dan re
hak mari rawan boliyo,
bawlan bhuj amara re
dhanushya hethe hath champai gaya,
lajyo lankapati ray re
ajodhyathi hari awiya,
ubha rahya manDap mojhar re
tambapittalanun dhanushya dharyun,
shinga chaDawyan tani re
adhdhar chaDawi bhonye nakhiyun,
patal paDchhanda wagya re
phaDke parshuram awiya,
salakyo shesh patal re
patal paDchhand boliya,
nawkul naganiyun jagi re
uthone nag nidrawla,
dharti dhrujwa lagi re
ghelun shun bolo naganiyun,
dharti ahinyan na dhruje re
meru te parwat moto thambhlo,
Dagmag Dolwa lagyo re
meru te parwat moto Dungro,
nyan kani jagan rachayo re
koi ke’ junogaDh umatyo,
koi ke’ halakyun halar re
nathi re junogaDh umatyo,
nathi halakyun halar re
raja te dasharathna dikra,
parne janrak kunwri re
dhartino kidho manDwo,
wijni kari warmal re
chare te jugni chori rachi,
paranya sita ne shriram re
kanthasth anbai gagji haDiyal (gamah mangela)
janakre manDap rachawiyo,
maliya maipti bhari re
sita te champo moriyo,
chundDi oDhi chhe sari re
kesharabhri kankawti,
chokha choDya lelaD re
awine manDapman ubhan rahyan,
raja janarakni kunwari re
roop dekhine rawan bolio,
kanya chhe ek bhari re
kar joDine sita karagre,
pita suno mari wat re
je di te ramalakhman awshe,
pat raheshe tamari re
sitajina pita ewu bolia,
bolya janrak ray re
dhanushya chaDawe je koi rajio,
apun hun kanyanun dan re
hak mari rawan boliyo,
bawlan bhuj amara re
dhanushya hethe hath champai gaya,
lajyo lankapati ray re
ajodhyathi hari awiya,
ubha rahya manDap mojhar re
tambapittalanun dhanushya dharyun,
shinga chaDawyan tani re
adhdhar chaDawi bhonye nakhiyun,
patal paDchhanda wagya re
phaDke parshuram awiya,
salakyo shesh patal re
patal paDchhand boliya,
nawkul naganiyun jagi re
uthone nag nidrawla,
dharti dhrujwa lagi re
ghelun shun bolo naganiyun,
dharti ahinyan na dhruje re
meru te parwat moto thambhlo,
Dagmag Dolwa lagyo re
meru te parwat moto Dungro,
nyan kani jagan rachayo re
koi ke’ junogaDh umatyo,
koi ke’ halakyun halar re
nathi re junogaDh umatyo,
nathi halakyun halar re
raja te dasharathna dikra,
parne janrak kunwri re
dhartino kidho manDwo,
wijni kari warmal re
chare te jugni chori rachi,
paranya sita ne shriram re
kanthasth anbai gagji haDiyal (gamah mangela)
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતનાં લોકગીતો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 160)
- સંપાદક : ખોડીદાસ પરમાર
- પ્રકાશક : સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 2018
- આવૃત્તિ : પુનર્મુદ્રણ