પવાડો
pawaDo
સરસ્વતી માતાને વિનવું, ગુણપત લાગું પાય;
અવિચળ વાણી માતા આપજો, ગુણ તમારા ગવાય.
બળ રે હો બવ તારા વિહળા, ઓળખું આપોઆપ;
ધન રે વિહળ તારા ધામ, પરગટ થિયો પાળિયાદ.
પે’લે રે પવાડે રાવણ રોળિયો, સાયર બાંધી પાળ;
મેઘનાથ સરીખાને મારી મારિયા, સોંપ્યું વિભીષણને રાજ.
બીજે પવાડે થંભ ફાટયો, ધર્યું છે નરશંગ રૂપ,
હરણાકંશને મારીઓ, ને ઉગાર્યો પ્રેલાદ.
ત્રીજો રે પવાડો તારો ત્રીકમા, મથુરામાં મહારાજ;
મામા તે કંસને મારીઓ, નાથ્યો કાળીનાગ.
ચોથે પવાડે બાણાસુરના, હજારો કાપ્યા હાથ;
અનિરુદ્ધને ઉગારવા, ગજ, ગુનકાને કાજ.
પાંચમો પવાડો પાંડવે કર્યો, ભેળા જાદવરાય;
કુરુક્ષેત્રના મેદાનમાં, કૌરવો હણ્યા છે હજાર.
છઠો પવાડો સકવે કર્યો, મધ પીધાં મહારાજ;
વરાહના મુખમાં પ્રથવી લીધી પ્રથમી જાતી’તી પાતાળ.
સાતમે પવાડે ચીર સાંભર્યાં, નવસો નવાણું પૂર્યા નાથ;
જૂનાણે માંડળિક મારીઓ, સર્વે ભેળાણું સાચ.
આઠમે પવાડે ઈન્દ્ર આવીઆ, હરિ આગળ જોડ્યા હાથ;
ટચલી આંગળીએ વા’લે તોળિયો, ગોવરધન ગોપાળ.
નવમો પવાડો નામદેવનો, ઉતારી કોલી ગાય,
બાદશાએ પરચો માગીઓ, મો’લુમાં લાગી આગ્ય.
દસમે પવાડે હરિ આવિયા, રાજા કંસને દુવાર;
આયુષ માગી હરિએ એટલી, આપ્યાં કાયાનાં દાન.
અગિયારમે પવાડે હરિ આવિયા, વામન ધર્યો અવતાર;
સાડાત્રણ ડગલાં માગી પરથમી, બળિને ચાંપ્યા પાતાળ.
બારમો પવાડો વિહળદેવનો, ઓતમના અવતાર;
ગાય, શીખે, સુણે સાંભળે, એનો વૈકુંઠ હોજો વાસ.
saraswati matane winawun, gunpat lagun pay;
awichal wani mata aapjo, gun tamara gaway
bal re ho baw tara wihla, olakhun apoap;
dhan re wihal tara dham, pargat thiyo paliyad
pe’le re pawaDe rawan roliyo, sayar bandhi pal;
meghanath sarikhane mari mariya, sompyun wibhishanne raj
bije pawaDe thambh phatyo, dharyun chhe narshang roop,
harnakanshne mario, ne ugaryo prelad
trijo re pawaDo taro trikma, mathuraman maharaj;
mama te kansne mario, nathyo kalinag
chothe pawaDe banasurna, hajaro kapya hath;
aniruddhne ugarwa, gaj, gunkane kaj
panchmo pawaDo panDwe karyo, bhela jadawray;
kurukshetrna medanman, kaurwo hanya chhe hajar
chhatho pawaDo sakwe karyo, madh pidhan maharaj;
warahna mukhman prathwi lidhi prathmi jati’ti patal
satme pawaDe cheer sambharyan, nawso nawanun purya nath;
junane manDlik mario, sarwe bhelanun sach
athme pawaDe indr awia, hari aagal joDya hath;
tachli angliye wa’le toliyo, gowardhan gopal
nawmo pawaDo namdewno, utari koli gay,
badshaye parcho magio, mo’luman lagi aagya
dasme pawaDe hari awiya, raja kansne duwar;
ayush magi hariye etli, apyan kayanan dan
agiyarme pawaDe hari awiya, waman dharyo awtar;
saDatran Daglan magi parathmi, baline champya patal
barmo pawaDo wihaldewno, otamna awtar;
gay, shikhe, sune sambhle, eno waikunth hojo was
saraswati matane winawun, gunpat lagun pay;
awichal wani mata aapjo, gun tamara gaway
bal re ho baw tara wihla, olakhun apoap;
dhan re wihal tara dham, pargat thiyo paliyad
pe’le re pawaDe rawan roliyo, sayar bandhi pal;
meghanath sarikhane mari mariya, sompyun wibhishanne raj
bije pawaDe thambh phatyo, dharyun chhe narshang roop,
harnakanshne mario, ne ugaryo prelad
trijo re pawaDo taro trikma, mathuraman maharaj;
mama te kansne mario, nathyo kalinag
chothe pawaDe banasurna, hajaro kapya hath;
aniruddhne ugarwa, gaj, gunkane kaj
panchmo pawaDo panDwe karyo, bhela jadawray;
kurukshetrna medanman, kaurwo hanya chhe hajar
chhatho pawaDo sakwe karyo, madh pidhan maharaj;
warahna mukhman prathwi lidhi prathmi jati’ti patal
satme pawaDe cheer sambharyan, nawso nawanun purya nath;
junane manDlik mario, sarwe bhelanun sach
athme pawaDe indr awia, hari aagal joDya hath;
tachli angliye wa’le toliyo, gowardhan gopal
nawmo pawaDo namdewno, utari koli gay,
badshaye parcho magio, mo’luman lagi aagya
dasme pawaDe hari awiya, raja kansne duwar;
ayush magi hariye etli, apyan kayanan dan
agiyarme pawaDe hari awiya, waman dharyo awtar;
saDatran Daglan magi parathmi, baline champya patal
barmo pawaDo wihaldewno, otamna awtar;
gay, shikhe, sune sambhle, eno waikunth hojo was



સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી લોકસાહિત્યમાળા – મણકો– ૯ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 192)
- સંપાદક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ (મંજુલાલ ર. મજમુદાર, પદ્મશ્રી દુલાભાઈ કાગ, બચુભાઈ રાવત, મનુભાઈ જોધાણી, હરિવલ્લભ ભાયાણી, પુષ્કર ચંદરવાકર, દુલેરાય કારણી, ચીમનલાલ ભટ્ટ, સુધાબહેન ર. દેસા ઈ, પી. સી. પરીખ, ખોડીદાસ પરમાર, શીલાબેન મેરૂભાઈ, જીવીબેન ડોડિયા, રતનબેન વેગડ, જીવીબેન ચૌહાણ, વખતબેન પરમાર)
- પ્રકાશક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ, અમદાવાદ
- વર્ષ : 1968