સુપડાનું ગીત
supDanun geet
રાય રંગીલું સુપડું મારૂં, ને ફરતા એના ખૂણા,
ચારે ખૂણે કુદડી લેવું, ને ફરતા મેલું દોરા દોરા;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગળ ગાવો, માઉવું સુપડું ખોવાણું.
ખરે બપોરે ખાંડવા ગી’તી, પાયલી લેવા મંગ,
મંગ સાટે કાંઈ ન મળિયું, ભાંગ્યા ડોશીના ઢુંગ ઢુંગ;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગળ ગાવો, માઉનું સુપડું ખોવાણું.
બાર માણાંનો ખીસડો રાંધ્યો, ને તેર ઘાણીનું તેલ,
ખાતા ઓ તો ’લ્યા ખાવ, માઉનું સુપડું લેવા જાવ જાવ;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગળ ગાવો, માઉનું સુપડું ખોવાણું.
સરકારીને દોકડા આલ્યા, ને પગીને આલી લાંસો,
લેતા ઓ તો લ્યો ‘લ્યા, માઉનું સુપડું લેવા જાવ, જાવ;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગળ ગાવો, માઉનું સુપડું ખોવાણું.
ખરે બપોરે સુપડું ખોવાણું, ને પરોડીએ આવ્યું હાથ,
આવ્યું તે તો વા’લું લાગ્યું, ને બાંટ્યો સૌને ગોળ ગોળ;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગળ ગાવો, માઉનું સુપડું ખોવાણું.
દેલવાડાની ડોકરી, ને નાથુ માઉનું નામ,
વગર પૈસે, ને વગર દોકડે, માઉએ રાખ્યું અમર નામ;
મેરા લાલીઆ જમાદાર, મેરા ગામના હવાલદાર,
મેરા પટલ પાટીદાર, મેરા ઓટાના સરદાર;
ડાયલા મંગલ ગાવો, માઉનું સુપડું ખોવાણું.
ray rangilun supaDun marun, ne pharta ena khuna,
chare khune kudDi lewun, ne pharta melun dora dora;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, mauwun supaDun khowanun
khare bapore khanDwa gi’ti, payli lewa mang,
mang sate kani na maliyun, bhangya Doshina Dhung Dhung;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
bar mananno khisDo randhyo, ne ter ghaninun tel,
khata o to ’lya khaw, maunun supaDun lewa jaw jaw;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
sarkarine dokDa aalya, ne pagine aali lanso,
leta o to lyo ‘lya, maunun supaDun lewa jaw, jaw;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
khare bapore supaDun khowanun, ne paroDiye awyun hath,
awyun te to wa’lun lagyun, ne bantyo saune gol gol;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
delwaDani Dokari, ne nathu maunun nam,
wagar paise, ne wagar dokDe, maue rakhyun amar nam;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
ray rangilun supaDun marun, ne pharta ena khuna,
chare khune kudDi lewun, ne pharta melun dora dora;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, mauwun supaDun khowanun
khare bapore khanDwa gi’ti, payli lewa mang,
mang sate kani na maliyun, bhangya Doshina Dhung Dhung;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
bar mananno khisDo randhyo, ne ter ghaninun tel,
khata o to ’lya khaw, maunun supaDun lewa jaw jaw;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
sarkarine dokDa aalya, ne pagine aali lanso,
leta o to lyo ‘lya, maunun supaDun lewa jaw, jaw;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
khare bapore supaDun khowanun, ne paroDiye awyun hath,
awyun te to wa’lun lagyun, ne bantyo saune gol gol;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun
delwaDani Dokari, ne nathu maunun nam,
wagar paise, ne wagar dokDe, maue rakhyun amar nam;
mera lalia jamadar, mera gamna hawaldar,
mera patal patidar, mera otana sardar;
Dayla mangal gawo, maunun supaDun khowanun



બનાસકાંઠા જિલ્લો ગુજરાતની ઉત્તર સરહદે આવેલો છે; અને તેની સરહદ રાજસ્થાન સાથે જોડાયેલ હોવાથી દક્ષિણ બનાસકાંઠામાં શુદ્ધ ગુજરાતી, ડુંગરમાળામાં ભીલી અને રાધનપુર-પાલનપુર જેવાં મુસ્લિમ રાજ્યો આવેલાં હતાં તેથી મારવાડી-હિન્દી-ઉર્દૂ મિશ્રિત બોલીમાં લોકગીતો મળે છે. એવા નમૂનાનાં ગીતો અહીં આપેલાં છે.
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતી લોકસાહિત્યમાળા – મણકો– ૫ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 178)
- સંપાદક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ (મંજુલાલ ર. મજમૂદાર, બચુભાઈ રાવત, મનુભાઈ જોધાણી, પદ્મશ્રી દુલાભાઈ કાગ, મેરૂભા ગઢવી, પુષ્કર ચંદરવાકર, ચન્દ્રકાન્ત વાઘેલા, કનૈયાલાલ જોશી, પ્રહ્લાદ ચી. પરીખ, વસંત જોધાની.
- પ્રકાશક : ગુજરાત લોકસાહિત્ય સમિતિ, અમદાવાદ
- વર્ષ : 1966