રામને મંદિર ઝાલર બાજે, ઘંટના ઘોર સુણાય,

શેઠની મેડીએ થાળીવાજું નૌતમ ગાણાં ગાય,

મંદિરની આરતી ટાણે રે,

વાજાના વાગવા ટાણે રે ,

લેાકાનાં જૂથ નિતે ઉભરાય.

એક ફળીનાં ત્રણ રહેવાશી: શેઠ ને બીજા રામ,

ત્રીજી માકોર બાઈ રાંડેલી, કોડી કને ના દામ,

લોકોનાં દળણાં દળતી રે.

પાણીડાં કો'કનાં ભરતી રે,

કાઢી ખાય રોટલો કરતી કામ. ૧૦

શેઠની મોટી દૈત્ય હવેલી ગામનું નાક કહેવાય,

રામનું મંદિર આરસબાંધ્યુ નિત ઝળાંઝળાં થાય,

ફળીના એક ખૂણામાં રે,

ગંધાતા કો’ક ખૂણામાં રે,

માકોરના મહેલ ઉભેલા સુણાય.

છત્રપલંગે શેઠ સૂતા હોય, રામ સીતાજીને ઘેર,

પાછલા પહેારની મીઠી ઊંઘની લેાક લેતું હેાય લહેર,

પહેલો જ્યાં કૂકડો બોલે રે.

જાગેલેા કૂકડો બોલે રે,

તૂટે માકોરની નીંદર સેર. ર૦

માકોર ઊઠી અંગ મરોડે, પેટાવે દીપકજ્યોત,

ધાન લઈને દળવા બેસે, રામની માગી ઓથ,

ઘરેરાટ ઘંટી ગાજે રે,

ભૂખી ડાંસ ઘંટી ગાજે રે,

ગાજે જેમ દુકાળિયાનું મોત.

*

ગેાકુળઆઠમ આજ હતી ને લેાક કરે ઉપવાસ,

માકોર ભૂખી રહી નકોરડી, કાયામાં ના રહ્યો સાસ,

મૂઠીભર ધાન બચાવા રે,

સીતાના રામ રિઝાવા રે,

પેટાવ્યો પેટમાં કાળહુતાશ. ૩૦

શેઠને ઘેરે, રામને મંદિર સાકરઘીનાં ફરાળ,

પારણાંમાં કાલ કરવા ભજિયાં દળવા આપી દાળ,

દળાતી દાળ તે આજે રે,

હવાયેલ દાળ તે આજે રે,

ઉઠાડે માકોરપેટ વરાળ.

અંગ થાકયું એનું આંચકા લેતું હૈડે હાંફ ના માય,

બે પડ વચ્ચે દાળ દળે તેમ કાયા એની દળાય,

દળી જો દાળ ના આપે રે,

શેઠે દમડી ના આપે રે,

બીજો ઉપવાસ માકોરને થાય. ૪૦

ઘરર ઘરર આંજણહીણી ઘંટી ભારે થાય,

વારે વારે થાકેલ હાથથી ખીલડો છૂટી જાય,

ચણાની દાળ દળંતી રે,

માકોરની દેહ દળંતી રે,

ઘંટીના ઘેાર તહીં ઘેરાય.

અન્ન ખાતી તો ય અન્નનો દાણો દેતી ઘંટી આજ,

માકોરની અન્નપૂરણા રૂઠી ફરવા પાડે ના જ,

હજી દાળ અરધી બાકી રે,

રહી ના રાત તો બાકી રે,

મથી મથી માકોર આવે વાજ. પ૦

શેઠ જાગે ને રામજી જાગે, જાગે સૌ સંસાર.

ભોમના ભાર ઉતારવા આજે જનમ્યા’તા કિરતાર,

પરોઢના જાગતા સાદે રે,

પંખીના મીઠડા નાદે રે,

ડૂબે માકોરનો ભૂખપોકાર.

શેઠ હસે બેઠા આઠમે માળે, રામ રમે રણવાસ,

રામને મંદિર ઝાલર બાજે, શેઠને મહેલ હુલાસ,

માકોરની મૂરછાટાણે રે,

ઘંટીના મોતના ગાણે રે,

કાળો એક કાગ કળેળે નિસાસ, ૬૦

(૪ જુલાઈ, ૧૯૩ર)

ramne mandir jhalar baje, ghantna ghor sunay,

shethni meDiye thaliwajun nautam ganan gay,

mandirni aarti tane re,

wajana wagwa tane re ,

leakanan jooth nite ubhray

ek phalinan tran rahewashih sheth ne bija ram,

triji makor bai ranDeli, koDi kane na dam,

lokonan dalnan dalti re

paniDan kokanan bharti re,

kaDhi khay rotlo karti kaam 10

shethni moti daitya haweli gamanun nak kaheway,

ramanun mandir arasbandhyu nit jhalanjhlan thay,

phalina ek khunaman re,

gandhata ko’ka khunaman re,

makorna mahel ubhela sunay

chhatraplange sheth suta hoy, ram sitajine gher,

pachhla pahearani mithi unghni leak letun heay laher,

pahelo jyan kukDo bole re

jagelea kukDo bole re,

tute makorni nindar ser ra0

makor uthi ang maroDe, petawe dipkajyot,

dhan laine dalwa bese, ramni magi oth,

gharerat ghanti gaje re,

bhukhi Dans ghanti gaje re,

gaje jem dukaliyanun mot

*

geakulatham aaj hati ne leak kare upwas,

makor bhukhi rahi nakorDi, kayaman na rahyo sas,

muthibhar dhan bachawa re,

sitana ram rijhawa re,

petawyo petman kalahutash 30

shethne ghere, ramne mandir sakarghinan pharal,

parnanman kal karwa bhajiyan dalwa aapi dal,

dalati dal te aaje re,

hawayel dal te aaje re,

uthaDe makorpet waral

ang thakayun enun anchka letun haiDe hamph na may,

be paD wachche dal dale tem kaya eni dalay,

dali jo dal na aape re,

shethe damDi na aape re,

bijo upwas makorne thay 40

gharar gharar anjanhini ghanti bhare thay,

ware ware thakel haththi khilDo chhuti jay,

chanani dal dalanti re,

makorni deh dalanti re,

ghantina ghear tahin gheray

ann khati to ya annno dano deti ghanti aaj,

makorni annpurna ruthi pharwa paDe na ja,

haji dal ardhi baki re,

rahi na raat to baki re,

mathi mathi makor aawe waj pa0

sheth jage ne ramji jage, jage sau sansar

bhomna bhaar utarwa aaje janamya’ta kirtar,

paroDhna jagata sade re,

pankhina mithDa nade re,

Dube makorno bhukhpokar

sheth hase betha athme male, ram rame ranwas,

ramne mandir jhalar baje, shethne mahel hulas,

makorni murchhatane re,

ghantina motna gane re,

kalo ek kag kalele nisas, 60

(4 julai, 193ra)

ramne mandir jhalar baje, ghantna ghor sunay,

shethni meDiye thaliwajun nautam ganan gay,

mandirni aarti tane re,

wajana wagwa tane re ,

leakanan jooth nite ubhray

ek phalinan tran rahewashih sheth ne bija ram,

triji makor bai ranDeli, koDi kane na dam,

lokonan dalnan dalti re

paniDan kokanan bharti re,

kaDhi khay rotlo karti kaam 10

shethni moti daitya haweli gamanun nak kaheway,

ramanun mandir arasbandhyu nit jhalanjhlan thay,

phalina ek khunaman re,

gandhata ko’ka khunaman re,

makorna mahel ubhela sunay

chhatraplange sheth suta hoy, ram sitajine gher,

pachhla pahearani mithi unghni leak letun heay laher,

pahelo jyan kukDo bole re

jagelea kukDo bole re,

tute makorni nindar ser ra0

makor uthi ang maroDe, petawe dipkajyot,

dhan laine dalwa bese, ramni magi oth,

gharerat ghanti gaje re,

bhukhi Dans ghanti gaje re,

gaje jem dukaliyanun mot

*

geakulatham aaj hati ne leak kare upwas,

makor bhukhi rahi nakorDi, kayaman na rahyo sas,

muthibhar dhan bachawa re,

sitana ram rijhawa re,

petawyo petman kalahutash 30

shethne ghere, ramne mandir sakarghinan pharal,

parnanman kal karwa bhajiyan dalwa aapi dal,

dalati dal te aaje re,

hawayel dal te aaje re,

uthaDe makorpet waral

ang thakayun enun anchka letun haiDe hamph na may,

be paD wachche dal dale tem kaya eni dalay,

dali jo dal na aape re,

shethe damDi na aape re,

bijo upwas makorne thay 40

gharar gharar anjanhini ghanti bhare thay,

ware ware thakel haththi khilDo chhuti jay,

chanani dal dalanti re,

makorni deh dalanti re,

ghantina ghear tahin gheray

ann khati to ya annno dano deti ghanti aaj,

makorni annpurna ruthi pharwa paDe na ja,

haji dal ardhi baki re,

rahi na raat to baki re,

mathi mathi makor aawe waj pa0

sheth jage ne ramji jage, jage sau sansar

bhomna bhaar utarwa aaje janamya’ta kirtar,

paroDhna jagata sade re,

pankhina mithDa nade re,

Dube makorno bhukhpokar

sheth hase betha athme male, ram rame ranwas,

ramne mandir jhalar baje, shethne mahel hulas,

makorni murchhatane re,

ghantina motna gane re,

kalo ek kag kalele nisas, 60

(4 julai, 193ra)