એક દિન હતો, એક પળ હતી, એક આંખડી ચંચળ હતી,
ને પ્રાણના ઉપવન વિષે ઊર્મિ-નદી ખળખળ હતી.
ને જે પરાયાં થઈ પડ્યાં'તાં દૂરની ભૂમિ પરે,
રે, તેમને સૌને નજીકમાં આણવાની કળ હતી!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
બોલતી’તી બુલબુલો ને ડોલતી’તી મંજરી,
ખોલતી’તી દિલનાં બીડેલાં દુવારો ખંજરી:
પાનપાને ગાનગાને નર્તને ભ્રમણે પ્રણય,
લહેરથી લૂંટાવતો આંનદની રસ –પંજરી!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
એક સર હતું, સુંદર હતું, જેમાં કમલ મનહર હતું,
ને એ કમલના દલ સમું જેનું હૃદય મુદભર હતું :
એ મુદભરેલા ઉર-તલે જલતી હતી કો ઝંખના,
ને ઝંખનાના ઘેનથી માતેલ જોબન તર હતું!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
એવે સમે જોવા સમું ને જાતને ખોવા સમું,
ને રોઈ-રોઈને રડાવી આંસુઓ લહોવા સમું;
કૈં કૈં હતું : બહારે હતું, ભીતર હતું : રસભર હતું,
સંસારથી થાકેલ ઉરને થાકને ધોવા સમું!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
જોવા સમું તે દિ' હતું : આંખો હતી, પાંખો હતી,
સૂરમો હતો, સુરખી હતી, ટીકો હતો, ટીલડી હતી,
નર્તન હતું, ઊર્મિ હતી, લટકો હતો, લીલા હતી:
એવે સમે બેઠો રહ્યો જલતો વૃથા સંશય-દવેઃ
આંખો ઉઘાડો કે મીંચો છે બેય એ સરખું હવે!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
તે દિન ગયો ને પળ ગઈ, તે આંખડી ચંચળ ગઈ,
તે ઊર્મિઓ ગળગળ ગઈ, તે જિંદગી વિહ્વળ ગઈ,
યૌવન ગયું, ઉપવન ગયું, જીવન ગયું, નન્દન ગયું.
નર્તન ગયું, કીર્તન ગયું, બાકી હવે ક્રન્દન રહ્યું!
ખૂણે છૂપો, ઝૂલે હીંચો : એ બેય છે સરખું હવે :
આંખો ઉઘાડો કે મીંચો, છે બેય એ સરખું હવે!
એક દિન હતો, એક પળ હતી!
ek din hato, ek pal hati, ek ankhDi chanchal hati,
ne pranna upwan wishe urmi nadi khalkhal hati
ne je parayan thai paDyantan durni bhumi pare,
re, temne saune najikman anwani kal hati!
ek din hato, ek pal hati!
bolti’ti bulbulo ne Dolti’ti manjri,
kholti’ti dilnan biDelan duwaro khanjrih
panpane gangane nartne bhramne prnay,
laherthi luntawto annadni ras –panjri!
ek din hato, ek pal hati!
ek sar hatun, sundar hatun, jeman kamal manhar hatun,
ne e kamalna dal samun jenun hriday mudbhar hatun ha
e mudabhrela ur tale jalti hati ko jhankhna,
ne jhankhnana ghenthi matel joban tar hatun!
ek din hato, ek pal hati!
ewe same jowa samun ne jatne khowa samun,
ne roi roine raDawi ansuo lahowa samun;
kain kain hatun ha bahare hatun, bhitar hatun ha rasbhar hatun,
sansarthi thakel urne thakne dhowa samun!
ek din hato, ek pal hati!
jowa samun te di hatun ha ankho hati, pankho hati,
surmo hato, surkhi hati, tiko hato, tilDi hati,
nartan hatun, urmi hati, latko hato, lila hatih
ewe same betho rahyo jalto writha sanshay dawe
ankho ughaDo ke mincho chhe bey e sarakhun hwe!
ek din hato, ek pal hati!
te din gayo ne pal gai, te ankhDi chanchal gai,
te urmio galgal gai, te jindgi wihwal gai,
yauwan gayun, upwan gayun, jiwan gayun, nandan gayun
nartan gayun, kirtan gayun, baki hwe krandan rahyun!
khune chhupo, jhule hincho ha e bey chhe sarakhun hwe ha
ankho ughaDo ke mincho, chhe bey e sarakhun hwe!
ek din hato, ek pal hati!
ek din hato, ek pal hati, ek ankhDi chanchal hati,
ne pranna upwan wishe urmi nadi khalkhal hati
ne je parayan thai paDyantan durni bhumi pare,
re, temne saune najikman anwani kal hati!
ek din hato, ek pal hati!
bolti’ti bulbulo ne Dolti’ti manjri,
kholti’ti dilnan biDelan duwaro khanjrih
panpane gangane nartne bhramne prnay,
laherthi luntawto annadni ras –panjri!
ek din hato, ek pal hati!
ek sar hatun, sundar hatun, jeman kamal manhar hatun,
ne e kamalna dal samun jenun hriday mudbhar hatun ha
e mudabhrela ur tale jalti hati ko jhankhna,
ne jhankhnana ghenthi matel joban tar hatun!
ek din hato, ek pal hati!
ewe same jowa samun ne jatne khowa samun,
ne roi roine raDawi ansuo lahowa samun;
kain kain hatun ha bahare hatun, bhitar hatun ha rasbhar hatun,
sansarthi thakel urne thakne dhowa samun!
ek din hato, ek pal hati!
jowa samun te di hatun ha ankho hati, pankho hati,
surmo hato, surkhi hati, tiko hato, tilDi hati,
nartan hatun, urmi hati, latko hato, lila hatih
ewe same betho rahyo jalto writha sanshay dawe
ankho ughaDo ke mincho chhe bey e sarakhun hwe!
ek din hato, ek pal hati!
te din gayo ne pal gai, te ankhDi chanchal gai,
te urmio galgal gai, te jindgi wihwal gai,
yauwan gayun, upwan gayun, jiwan gayun, nandan gayun
nartan gayun, kirtan gayun, baki hwe krandan rahyun!
khune chhupo, jhule hincho ha e bey chhe sarakhun hwe ha
ankho ughaDo ke mincho, chhe bey e sarakhun hwe!
ek din hato, ek pal hati!
સ્રોત
- પુસ્તક : મધુવન (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 69)
- સંપાદક : હરીન્દ્ર દવે
- પ્રકાશક : પ્રવીણ પ્રકાશન, રાજકોટ
- વર્ષ : 2002
- આવૃત્તિ : 4