થાય સરખામણી તો ઊતરતા છીએ,
તે છતાં આબરૂને દીપાવી દીધી.
એમના મહેલને રોશની આપવા.
ઝૂંપડી પણ અમારી જલાવી દીધી.
ઘોર અંધકાર છે આખી અવનિ ઉપર,
તો જરા દોષ એમાં અમારો ય છે.
એક તો કંઈ સિતારા જ નહોતા ઊગ્યા,
ને અમે પણ શમાઓ બુઝાવી દીધી.
આ જગતને અમારું જીવન-બેયમાં,
જંગ જે કંઈ હતો, જાગૃતિનો હતો.
જ્યાં જરા ઊંઘમાં આંખ મીંચાઈ ગઈ,
કે તરત તેગ એણે હુલાવી દીધી.
બીક એક જ બધાને હતી કે અમે,
ક્યાંક પહોંચી ન જઈએ બુલંદી ઉપર.
કોઈએ પીંજરાની વ્યવસ્થા કરી,
કોઈએ જાળ પંથે બિછાવી દીધી.
કોઈ અમને નડ્યા તો ઊભા રહી ગયા,
પણ ઊભા રહી અમે કોઈને ના નડ્યા.
ખુદ અમે તો ન પહોંચી શક્યા મંઝિલે,
વાટ કિન્તુ બીજાને બતાવી દીધી.
જોઈને રણ ઉપરનાં સૂકાં ઝાંઝવાં,
અમને આવી ગઈ કંઈ દયા એટલી.
કે નદીઓ હતી જેટલી અંતરે,
આંખ વાટે બધીયે વહાવી દીધી.
કોણ જાણે હતી કેવી વર્ષોજૂની
જિંદગીમાં અસર એક તનહાઈની,
કોઈએ જ્યાં અમસ્તું પૂછ્યું-કેમ છો?
એને આખી કહાની સુણાવી દીધી.
દિલ જવા તો દીધું કોઈના હાથમાં,
દિલ ગયા બાદ કિંતુ ખરી જાણ થઈ.
સાચવી રાખવાની જે વસ્તુ હતી,
એ જ વસ્તુ અમે તો લૂંટાવી દીધી.
જીવતાં જે ભરોસો હતો ઇશ પર,
એ મર્યા બાદ બેફામ સાચો પડ્યો.
જાત મારી ભલેને તરાવી નહીં,
લાશ મારી પરંતુ તરાવી દીધી.
thay sarkhamni to utarta chhiye,
te chhatan abrune dipawi didhi
emna mahelne roshni aapwa
jhumpDi pan amari jalawi didhi
ghor andhkar chhe aakhi awni upar,
to jara dosh eman amaro ya chhe
ek to kani sitara ja nahota ugya,
ne ame pan shamao bujhawi didhi
a jagatne amarun jiwan beyman,
jang je kani hato, jagritino hato
jyan jara unghman aankh minchai gai,
ke tarat teg ene hulawi didhi
beek ek ja badhane hati ke ame,
kyank pahonchi na jaiye bulandi upar
koie pinjrani wyawastha kari,
koie jal panthe bichhawi didhi
koi amne naDya to ubha rahi gaya,
pan ubha rahi ame koine na naDya
khud ame to na pahonchi shakya manjhile,
wat kintu bijane batawi didhi
joine ran uparnan sukan jhanjhwan,
amne aawi gai kani daya etli
ke nadio hati jetli antre,
ankh wate badhiye wahawi didhi
kon jane hati kewi warshojuni
jindgiman asar ek tanhaini,
koie jyan amastun puchhyun kem chho?
ene aakhi kahani sunawi didhi
dil jawa to didhun koina hathman,
dil gaya baad kintu khari jaan thai
sachwi rakhwani je wastu hati,
e ja wastu ame to luntawi didhi
jiwtan je bharoso hato ish par,
e marya baad bepham sacho paDyo
jat mari bhalene tarawi nahin,
lash mari parantu tarawi didhi
thay sarkhamni to utarta chhiye,
te chhatan abrune dipawi didhi
emna mahelne roshni aapwa
jhumpDi pan amari jalawi didhi
ghor andhkar chhe aakhi awni upar,
to jara dosh eman amaro ya chhe
ek to kani sitara ja nahota ugya,
ne ame pan shamao bujhawi didhi
a jagatne amarun jiwan beyman,
jang je kani hato, jagritino hato
jyan jara unghman aankh minchai gai,
ke tarat teg ene hulawi didhi
beek ek ja badhane hati ke ame,
kyank pahonchi na jaiye bulandi upar
koie pinjrani wyawastha kari,
koie jal panthe bichhawi didhi
koi amne naDya to ubha rahi gaya,
pan ubha rahi ame koine na naDya
khud ame to na pahonchi shakya manjhile,
wat kintu bijane batawi didhi
joine ran uparnan sukan jhanjhwan,
amne aawi gai kani daya etli
ke nadio hati jetli antre,
ankh wate badhiye wahawi didhi
kon jane hati kewi warshojuni
jindgiman asar ek tanhaini,
koie jyan amastun puchhyun kem chho?
ene aakhi kahani sunawi didhi
dil jawa to didhun koina hathman,
dil gaya baad kintu khari jaan thai
sachwi rakhwani je wastu hati,
e ja wastu ame to luntawi didhi
jiwtan je bharoso hato ish par,
e marya baad bepham sacho paDyo
jat mari bhalene tarawi nahin,
lash mari parantu tarawi didhi
સ્રોત
- પુસ્તક : પ્યાસ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 118)
- સર્જક : બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
- પ્રકાશક : સુમન પ્રકાશન
- વર્ષ : 1994
- આવૃત્તિ : 3