જો ઈશ્ક ના તો શું ખુદા? આલમ કરી તો યે ભલે.
જો ઈશ્ક ના તો શું જહાં? એને ખુદા યે શું કરે?
આ કારખાનું ઈશ્કનું જો જો તપાસી ખૂબ ખૂબ
આ ખેલ ને આ ખેલનારો એક નૂરે ઈશ્ક છે.
એથી ડરૂં તો કયાં ઠરૂં? કોને ખુદા મારો કરૂં?
જ્યાં લાઇલાજી સર્વની ત્યાં કોણ કોને હાથ દે?
રે! ઈશ્કનું છોડી કદમ માગું ખુદા, માગું સનમ;
શું છે ખુદા? શું છે સનમ? એને બિમારી એ જ છે.
ક્યાં યે હશે જો કો ખુદા તો ઈશ્કનો બન્દો હશે;
જો ઈશ્કથી જુદો થશે તો ઈશ્કથી હારી જશે.
જો હો ખુદા તો હો ભલે; તેની અમોને શી તમા?
છે ઈશ્કથી તો ના વડો જે ઈશ્ક મારૂં તાજ છે.
છે ખાક ચોળી છાપ મારી ઇશ્કની જેને દિલે,
દાખલ થતાં તેને બેહિશ્તે રોકનારું કોણ છે?
જો કો અમોને વારશે, કોઈ અમોને પૂછશે,
તો ઈશ્કની ફૂંકે અમારી લાખ કિલ્લા તૂટશે.
છું સખ્ત ઝખમી મસ્ત દારૂ પી બન્યો બિમાર છું;
પણ ઈશ્કથી બીજો અમોને જીતનાર કોણ છે?
હા! નાસ્તિકો સૌ આવજો, ખંજર તમારું લાવજો,
આ ખૂન કાઢી તો જુઓ, કાતિલ એ પાણી થશે.
જે ઈશ્કનો બન્દો ઠર્યો તે છે ખુદાઈનો ખુદા;
ઓહો! ખુદા શું? લોક શું? કે કોઈ શું તેને કરે?
સૌ ઈશ્કના બેદાદ દિલના દર્દને ધિક્કારતાં;
આંજી જુઓ પણ આંખમાં એ એક દી સુરમો તમે.
જે પાયમાલીમાં અમારાં છે ભરેલાં આંસુડાં,
તે એક ટીપું લાખ દુનિયા વેચતાં ના ના મળે.
કિમ્મત અમારી પૂછશો, તો એક દિલનું બિન્દુડું;
વેચાઈએ આનંદથી લેજો સુખે જેને ખપે.
છે તો હર્રાજી તોય મોંઘો ઈશ્કનો આ માલ છે;
જે ઝિન્દગી રોનાર હો તે આવજો લેવા ભલે.
ખૂન નીચોવી અહીં છે જાપ જપવો ઈશ્કનો;
ગરદન કપાવી શીર્ષની માળા બનાવો તો ભલે.
એ મંત્ર જપતાં જાગશે ભૂતાવળો લાખો અહીં;
એ દેખતા ડરશો નહીં તો ખેલશું આવો ભલે.
ગુલામ થઈ રહેશું સદા પણ બાદશાહી મહાલશું;
માલિકના દિલનું કરીને તખ્ત સૂનારા અમે.
હા! લાખરંગી ઈશ્કનું કો એકરંગી જામ છે;
મસ્તાનના મસ્તાન એવું જામ પીનારા અમે.
આવો, ભરી પીજો અને એ જીરવી લેજો નશો;
નહિ તો સદા માટે શરાબો સોંપજો પીનારને.
એ તો અમારી માદરે પાયું અમોને જન્મતાં,
ને મોતની મીઠી પથારીમાં ભર્યું યે એ જ છે;
એ ઈશ્કની લાલી મહીં લાખો ખુદા ઘેલા બન્યા;
એ લાખમાંના એક પણ જુદા જ કૈં ઘેલા અમે.
jo ishk na to shun khuda? aalam kari to ye bhale
jo ishk na to shun jahan? ene khuda ye shun kare?
a karkhanun ishkanun jo jo tapasi khoob khoob
a khel ne aa khelnaro ek nure ishk chhe
ethi Darun to kayan tharun? kone khuda maro karun?
jyan lailaji sarwni tyan kon kone hath de?
re! ishkanun chhoDi kadam magun khuda, magun sanam;
shun chhe khuda? shun chhe sanam? ene bimari e ja chhe
kyan ye hashe jo ko khuda to ishkno bando hashe;
jo ishkthi judo thashe to ishkthi hari jashe
jo ho khuda to ho bhale; teni amone shi tama?
chhe ishkthi to na waDo je ishk marun taj chhe
chhe khak choli chhap mari ishkni jene dile,
dakhal thatan tene behishte roknarun kon chhe?
jo ko amone warshe, koi amone puchhshe,
to ishkni phunke amari lakh killa tutshe
chhun sakht jhakhmi mast daru pi banyo bimar chhun;
pan ishkthi bijo amone jitnar kon chhe?
ha! nastiko sau aawjo, khanjar tamarun lawjo,
a khoon kaDhi to juo, katil e pani thashe
je ishkno bando tharyo te chhe khudaino khuda;
oho! khuda shun? lok shun? ke koi shun tene kare?
sau ishkna bedad dilna dardne dhikkartan;
anji juo pan ankhman e ek di surmo tame
je paymaliman amaran chhe bharelan ansuDan,
te ek tipun lakh duniya wechtan na na male
kimmat amari puchhsho, to ek dilanun binduDun;
wechaiye anandthi lejo sukhe jene khape
chhe to harraji toy mongho ishkno aa mal chhe;
je jhindgi ronar ho te aawjo lewa bhale
khoon nichowi ahin chhe jap japwo ishkno;
gardan kapawi shirshni mala banawo to bhale
e mantr japtan jagshe bhutawlo lakho ahin;
e dekhta Darsho nahin to khelashun aawo bhale
gulam thai raheshun sada pan badshahi mahalshun;
malikna dilanun karine takht sunara ame
ha! lakhrangi ishkanun ko ekrangi jam chhe;
mastanna mastan ewun jam pinara ame
awo, bhari pijo ane e jirwi lejo nasho;
nahi to sada mate sharabo sompjo pinarne
e to amari madre payun amone janmtan,
ne motni mithi pathariman bharyun ye e ja chhe;
e ishkni lali mahin lakho khuda ghela banya;
e lakhmanna ek pan juda ja kain ghela ame
jo ishk na to shun khuda? aalam kari to ye bhale
jo ishk na to shun jahan? ene khuda ye shun kare?
a karkhanun ishkanun jo jo tapasi khoob khoob
a khel ne aa khelnaro ek nure ishk chhe
ethi Darun to kayan tharun? kone khuda maro karun?
jyan lailaji sarwni tyan kon kone hath de?
re! ishkanun chhoDi kadam magun khuda, magun sanam;
shun chhe khuda? shun chhe sanam? ene bimari e ja chhe
kyan ye hashe jo ko khuda to ishkno bando hashe;
jo ishkthi judo thashe to ishkthi hari jashe
jo ho khuda to ho bhale; teni amone shi tama?
chhe ishkthi to na waDo je ishk marun taj chhe
chhe khak choli chhap mari ishkni jene dile,
dakhal thatan tene behishte roknarun kon chhe?
jo ko amone warshe, koi amone puchhshe,
to ishkni phunke amari lakh killa tutshe
chhun sakht jhakhmi mast daru pi banyo bimar chhun;
pan ishkthi bijo amone jitnar kon chhe?
ha! nastiko sau aawjo, khanjar tamarun lawjo,
a khoon kaDhi to juo, katil e pani thashe
je ishkno bando tharyo te chhe khudaino khuda;
oho! khuda shun? lok shun? ke koi shun tene kare?
sau ishkna bedad dilna dardne dhikkartan;
anji juo pan ankhman e ek di surmo tame
je paymaliman amaran chhe bharelan ansuDan,
te ek tipun lakh duniya wechtan na na male
kimmat amari puchhsho, to ek dilanun binduDun;
wechaiye anandthi lejo sukhe jene khape
chhe to harraji toy mongho ishkno aa mal chhe;
je jhindgi ronar ho te aawjo lewa bhale
khoon nichowi ahin chhe jap japwo ishkno;
gardan kapawi shirshni mala banawo to bhale
e mantr japtan jagshe bhutawlo lakho ahin;
e dekhta Darsho nahin to khelashun aawo bhale
gulam thai raheshun sada pan badshahi mahalshun;
malikna dilanun karine takht sunara ame
ha! lakhrangi ishkanun ko ekrangi jam chhe;
mastanna mastan ewun jam pinara ame
awo, bhari pijo ane e jirwi lejo nasho;
nahi to sada mate sharabo sompjo pinarne
e to amari madre payun amone janmtan,
ne motni mithi pathariman bharyun ye e ja chhe;
e ishkni lali mahin lakho khuda ghela banya;
e lakhmanna ek pan juda ja kain ghela ame
સ્રોત
- પુસ્તક : ગુજરાતની ગઝલો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 55)
- સંપાદક : દી.બ. કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી
- પ્રકાશક : સસ્તું સાહિત્ય વર્ધક કાર્યાલય
- વર્ષ : 1942