રેખ્તા ગુજરાતી ઉત્સવ - 5 જાન્યુઆરી: વડોદરા | 11 જાન્યુઆરી: મુંબઈ | 19 જાન્યુઆરી: ભાવનગર - ફ્રી રજિસ્ટ્રેશન કરો
રજિસ્ટ્રેશન કરોઅમૃત ભરેલું અંતર જેનું, સાગર જેવડું સત્
પુનમચંદના પાનીઆ આગળ ડોશી લખાવતી ખત,
ગગો એનો મુંબઇ કામે;
ગીગુભાઈ નાગજી નામે.
લખ્ય કે, માડી! પાંચવરસમાં પ્હોંચી નથી એકપાઈ પ
કાગળની એક ચમરખી પણ, તને મળી નથી ભાઇ!
સમાચાર સાંભળી તારા;
રોવું મારે કેટલા દા'ડા?
ભાણાનો ભાણીઓ લખે છે કે, ગગુ રોજ મને ભેળો થાય
દન આખો જાય દાળિયું ખેંચવા રાતે હોટલમાં ખાય, ૧૦
નિત નવાં લુગડાં પે'રે,
પાણી જેમ પઇસા વેરે.
હોટલનું ઝાઝું ખાઇશ મા, રાખજે ખરચીખૂટનું માપ
દવાદારૂના દોકડા આપણે કાઢશું કયાંથી બાપ!
કાયા તારી રાખજે રૂડી; ૧પ
ગરીબની ઇ જ છે મૂડી.
ખોરડું વેંચ્યું ને ખેતર વેંચ્યુ, કૂબામાં કર્યો છે વાસ
જારનો રોટલા જડે નહિ તે દિ' પીઉં છું એકલી છાશ,
તારે પકવાનનું ભાણું:
મારે નિત જારનું ખાણું. ર૦
દેખતી તે દિ' દરણાં, પાણી કરતી ઠામેઠામ
આંખ વિનાનાં આંધળાંને હવે કોઇ ન આપે કામ,
તારે ગામ વીજળી દીવા,
મારે આહી અંધારા પીવાં.
લીખીતંગ તારી આંધળીમાના વાંચજે ઝાઝા જુહાર રપ
એકે રહ્યું નથી અંગનું ઢાંકણુ, ખૂટી છે કોઠીએ જાર,
હવે નથી જીવવા આરો,
આવ્યો ભીખ માગવા વારો.
(૧પ ઓગસ્ટ ૧૯૩૪)
amrit bharelun antar jenun, sagar jewaDun sat
punamchandna pania aagal Doshi lakhawti khat,
gago eno mumbai kame;
gigubhai nagji name
lakhya ke, maDi! panchawarasman phonchi nathi ekpai pa
kagalni ek chamarkhi pan, tane mali nathi bhai!
samachar sambhli tara;
rowun mare ketla daDa?
bhanano bhanio lakhe chhe ke, gagu roj mane bhelo thay
dan aakho jay daliyun khenchwa rate hotalman khay, 10
nit nawan lugDan pere,
pani jem paisa were
hotalanun jhajhun khaish ma, rakhje kharchikhutanun map
dawadaruna dokDa aapne kaDhashun kayanthi bap!
kaya tari rakhje ruDi; 1pa
garibni i ja chhe muDi
khoraDun wenchyun ne khetar wenchyu, kubaman karyo chhe was
jarno rotla jaDe nahi te di piun chhun ekli chhash,
tare pakwananun bhanunh
mare nit jaranun khanun ra0
dekhti te di darnan, pani karti thametham
ankh winanan andhlanne hwe koi na aape kaam,
tare gam wijli diwa,
mare aahi andhara piwan
likhitang tari andhlimana wanchje jhajha juhar rap
eke rahyun nathi anganun Dhankanu, khuti chhe kothiye jar,
hwe nathi jiwwa aaro,
awyo bheekh magwa waro
(1pa ogast 1934)
amrit bharelun antar jenun, sagar jewaDun sat
punamchandna pania aagal Doshi lakhawti khat,
gago eno mumbai kame;
gigubhai nagji name
lakhya ke, maDi! panchawarasman phonchi nathi ekpai pa
kagalni ek chamarkhi pan, tane mali nathi bhai!
samachar sambhli tara;
rowun mare ketla daDa?
bhanano bhanio lakhe chhe ke, gagu roj mane bhelo thay
dan aakho jay daliyun khenchwa rate hotalman khay, 10
nit nawan lugDan pere,
pani jem paisa were
hotalanun jhajhun khaish ma, rakhje kharchikhutanun map
dawadaruna dokDa aapne kaDhashun kayanthi bap!
kaya tari rakhje ruDi; 1pa
garibni i ja chhe muDi
khoraDun wenchyun ne khetar wenchyu, kubaman karyo chhe was
jarno rotla jaDe nahi te di piun chhun ekli chhash,
tare pakwananun bhanunh
mare nit jaranun khanun ra0
dekhti te di darnan, pani karti thametham
ankh winanan andhlanne hwe koi na aape kaam,
tare gam wijli diwa,
mare aahi andhara piwan
likhitang tari andhlimana wanchje jhajha juhar rap
eke rahyun nathi anganun Dhankanu, khuti chhe kothiye jar,
hwe nathi jiwwa aaro,
awyo bheekh magwa waro
(1pa ogast 1934)
સ્રોત
- પુસ્તક : ખંડિત મૂર્તિઓ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 38)
- સર્જક : ઇન્દુલાલ ગાંધી
- પ્રકાશક : પોતે
- વર્ષ : 1991