સજ્જન સંભળાવજોરે, ધીરે ધીરે સુધારાનો સાર;
સજ્જન સ્નેહ સહિત સંભળાવો. ટેક.
છોટી અકલવાળા આગળે, મુખ ન વદીએ મોટી વાત;
પાશેર કેરા પાત્રમાં કેમ શેર સમાશે સાત. સજ્જનo
લાખો કીડીપર લાડવો, આખો મેલિયે તો મરી જાય;
ભૂકો કરી ભભરાવીયે, તો તે ખાસી રીતે ખાય. સજ્જનo
માંકડા લઈને માનવી, બેઠો નાવમાં દઈને નૂર;
ભડકાવે તો તે અભાગિયાં, પડે કૂદી પાણીને પૂર. સજ્જનo
જે સમજે જેવી રીતથી, તેને પણ સમજાવીએ તેમ;
બેરો તો સમજે સાનમાં, ત્યારે કરીએ લવારો કેમ. સજ્જનo
બાળક આગળ બોલિયે, ત્યારે બનિયે બાળક રૂપ;
ભૂ બાઉ તાતા ભાખિયે, ભલે હોઈએ ભળેલા ભૂપ. સજ્જનo
પલક ટકે નહિ પેટમાં, જા ખાય બિલાડી ખીર;
ખામુંખાં શિદ ખવરાવિએ, તે વિચારોને મારા વીર. સજ્જનo
જંગલ કેરાં જાનવરો, આપે પાળવા કરિએ જો આશ;
એવું આદરિએ કે આપણી પાસે વસે કરી વિશ્વાસ. સજ્જનo
ધીરે ધીરે નિત્ય ધીરવી, એને અકલ શિખવીએ અનેક;
હળીમળી હેત વધારિએ, પણ છૂટા ન પડિએ છેક. સજ્જનo
નિશાળિયાને ગમે નહીં, આપે શિક્ષક જો એવું જ્ઞાન;
નાશીને જાય નિશાળિયા, મળે શિક્ષકને કેવું માન. સજ્જનo
છણછણતે તેલે છાંટિએ, લઈને નિર્મલ ઠંડું જો નીર;
સળગી ઉઠે એ સામટું વળી, સામાનું બાળે શરીર. સજ્જનo
સજ્જનને મન શુદ્ધ છે, પણ વિશ્વ વિરુદ્ધ વિચાર;
બહુજનમાં નહિ બોલીએ, જેથી ઉપજે ઉપાધી અપાર. સજ્જનo
સંસારીજનને સુધારશો, રૂડી રાખી એવી જો પ્રીત;
દલપતરામના દેવની તમે પામશો પુરી પીત. સજ્જનo
sajjan sambhlawjore, dhire dhire sudharano sar;
sajjan sneh sahit sambhlawo tek
chhoti akalwala aagle, mukh na wadiye moti wat;
pasher kera patrman kem sher samashe sat sajjano
lakho kiDipar laDwo, aakho meliye to mari jay;
bhuko kari bhabhrawiye, to te khasi rite khay sajjano
mankDa laine manawi, betho nawman daine noor;
bhaDkawe to te abhagiyan, paDe kudi panine pur sajjano
je samje jewi ritthi, tene pan samjawiye tem;
bero to samje sanman, tyare kariye lawaro kem sajjano
balak aagal boliye, tyare baniye balak roop;
bhu bau tata bhakhiye, bhale hoie bhalela bhup sajjano
palak take nahi petman, ja khay bilaDi kheer;
khamunkhan shid khawrawiye, te wicharone mara weer sajjano
jangal keran janawro, aape palwa kariye jo aash;
ewun adariye ke aapni pase wase kari wishwas sajjano
dhire dhire nitya dhirwi, ene akal shikhwiye anek;
halimli het wadhariye, pan chhuta na paDiye chhek sajjano
nishaliyane game nahin, aape shikshak jo ewun gyan;
nashine jay nishaliya, male shikshakne kewun man sajjano
chhanachhante tele chhantiye, laine nirmal thanDun jo neer;
salgi uthe e samatun wali, samanun bale sharir sajjano
sajjanne man shuddh chhe, pan wishw wiruddh wichar;
bahujanman nahi boliye, jethi upje upadhi apar sajjano
sansarijanne sudharsho, ruDi rakhi ewi jo preet;
dalapatramna dewni tame pamsho puri peet sajjano
sajjan sambhlawjore, dhire dhire sudharano sar;
sajjan sneh sahit sambhlawo tek
chhoti akalwala aagle, mukh na wadiye moti wat;
pasher kera patrman kem sher samashe sat sajjano
lakho kiDipar laDwo, aakho meliye to mari jay;
bhuko kari bhabhrawiye, to te khasi rite khay sajjano
mankDa laine manawi, betho nawman daine noor;
bhaDkawe to te abhagiyan, paDe kudi panine pur sajjano
je samje jewi ritthi, tene pan samjawiye tem;
bero to samje sanman, tyare kariye lawaro kem sajjano
balak aagal boliye, tyare baniye balak roop;
bhu bau tata bhakhiye, bhale hoie bhalela bhup sajjano
palak take nahi petman, ja khay bilaDi kheer;
khamunkhan shid khawrawiye, te wicharone mara weer sajjano
jangal keran janawro, aape palwa kariye jo aash;
ewun adariye ke aapni pase wase kari wishwas sajjano
dhire dhire nitya dhirwi, ene akal shikhwiye anek;
halimli het wadhariye, pan chhuta na paDiye chhek sajjano
nishaliyane game nahin, aape shikshak jo ewun gyan;
nashine jay nishaliya, male shikshakne kewun man sajjano
chhanachhante tele chhantiye, laine nirmal thanDun jo neer;
salgi uthe e samatun wali, samanun bale sharir sajjano
sajjanne man shuddh chhe, pan wishw wiruddh wichar;
bahujanman nahi boliye, jethi upje upadhi apar sajjano
sansarijanne sudharsho, ruDi rakhi ewi jo preet;
dalapatramna dewni tame pamsho puri peet sajjano
સ્રોત
- પુસ્તક : દલપતરામનાં શ્રેષ્ઠ કાવ્યો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 118)
- સંપાદક : ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા
- પ્રકાશક : પાર્શ્વ પબ્લિકેશન
- વર્ષ : 2008