ગરબી

(છચોકા)

ઇતિહાસની આરસી સાહી, મેં જોયું માંહી;

થીર થાવર દીઠું ન કાંઇ, ફરતી છે છાંઈ! ૧

આ મુલક બધામાં આજ, ક્યાંના ક્યાં રહેતા;

ઈંગ્રેજ કરે છે રાજ, જગમાં જશ લેતા. ર

પણ દોઢસો વર્ષ પછાત, જો જોઈએ એ ઝાંખી;

દીસે દક્ષણીઓ ગુજરાત, ઘૂમતા ડર દાખી. ૩

શો પેશવાઈનો દોર, પૂનેથી સંચરતા;

બહુ ચકરા જાલમ જોર,”ઈકડે યા” કરતા. ૪

માંડ્યા રાજે અધર્મ અપાર,ધર્મનું ક્હાવે જે;

કરી ચાર દિવસ ચમકાર, શૂન્ય થયું સહેજે. પ

પેશવાઈ પહેલાં મુગલાઈ, ચાલતી ચોપાસે;

અહીં સ્થાપી અકબરશાહી, બાંધી નીતિ પાસે. ૬

નહિ જુલમ, ન ઝાઝુ દાણ, નહિ પક્ષાપક્ષી;

દીધું દેશીને માન સમાન, દેશાઈગીરી બક્ષી. ૭

ટકી બસેં વરસ મુગલાઈ, તે આને યોગે;

જ્યારે રાજનીતિ બદલાઈ, પડી મરવા રોગે. ૮

આ બસે વરસ પણ બાદ, કરી જો પછવાડે;

પાદશાહી અમદાવાદ, સ્વતંત્રપણે લાડે. ૯

“કુત્તે પર આયા સસ્સા-બસાયા શે'ર શાહને;”

આ આશા ભીલને અસા-વળે ગમ્યું તેજાને. ૧૦

થયો મહમદ બેગડો એક, છેક મહા મોટો;

બાંધ્યા મસીદ મિનારા અનેક, શેર સણંગ કોટો. ૧૧

હતો જબરજસ્ત મહા શૂર, મહા મોટો જંગી;

ચડી વા’ણે લડી ચકચૂર, કર્યા બહુ ફિરંગી. ૧ર

પણ પાંચસે વીસ અગાઉ, તું એ ક્યાં શે'રજ;

હવે પાટણપુરને ગાઉ, થયો અકરા કેરજ. ૧૩

સન તેરસેં પૂરાં માંહ્ય, થયા હિંદુ પૂરા;

પડયું પાટણ વરત્યો ત્રાહ્ય, ધિક! નાગર નગુરા! ૧૪

પેઠા મુલકમાં મુસલમાન, “ મારું મારું” કરતાં

લૂટે ઝંટે વટાળે, લે જાન, વહુ દીકરી હરતા. ૧પ

લડ્યા પડ્યા હજારો શૂર, “ભલે મારીએ મરીએ,”

વહ્યું લોહી જેમ જળપૂર, ડૂબ્યો દેશ તે દરિયે! ૧૬

એ દિવસ પડી જે પોક, હજી ગગને ગાજે!

એ દિવસ દેશીઓ શોક, કરોને મળી આજે! ૧૭

એ દિવસ થકી પરતંત્ર, થયા લાગી ખાંપણ રે!

એ આગે હતા સ્વતંત્ર, હિંદુ સૌ આપણ રે! ૧૮

વધ્યો શોક થંભ્યું મુજ ગાન, જ્ઞાન, આ એકજ રે!

વિના ધર્મ નવલ, આસ્થાન, ચલિત સૌ છેક જ રે! ૧૯

garbi

(chhachoka)

itihasni aarsi sahi, mein joyun manhi;

theer thawar dithun na kani, pharti chhe chhani! 1

a mulak badhaman aaj, kyanna kyan raheta;

ingrej kare chhe raj, jagman jash leta ra

pan doDhso warsh pachhat, jo joie e jhankhi;

dise dakshnio gujrat, ghumta Dar dakhi 3

sho peshwaino dor, punethi sancharta;

bahu chakra jalam jor,”ikDe ya” karta 4

manDya raje adharm apar,dharmanun khawe je;

kari chaar diwas chamkar, shunya thayun saheje pa

peshawai pahelan muglai, chalti chopase;

ahin sthapi akabarshahi, bandhi niti pase 6

nahi julam, na jhajhu dan, nahi pakshapakshi;

didhun deshine man saman, deshaigiri bakshi 7

taki basen waras muglai, te aane yoge;

jyare rajaniti badlai, paDi marwa roge 8

a base waras pan baad, kari jo pachhwaDe;

padashahi amdawad, swtantrapne laDe 9

“kutte par aaya sassa basaya shera shahne;”

a aasha bhilne asa wale gamyun tejane 10

thayo mahmad begDo ek, chhek maha moto;

bandhya masid minara anek, sher sanang koto 11

hato jabarjast maha shoor, maha moto jangi;

chaDi wa’ne laDi chakchur, karya bahu phirangi 1ra

pan panchse wees agau, tun e kyan sheraj;

hwe patanapurne gau, thayo akra keraj 13

san tersen puran manhya, thaya hindu pura;

paDayun patan waratyo trahya, dhik! nagar nagura! 14

petha mulakman musalman, “ marun marun” kartan

lute jhante watale, le jaan, wahu dikri harta 1pa

laDya paDya hajaro shoor, “bhale mariye mariye,”

wahyun lohi jem jalpur, Dubyo desh te dariye! 16

e diwas paDi je pok, haji gagne gaje!

e diwas deshio shok, karone mali aaje! 17

e diwas thaki partantr, thaya lagi khampan re!

e aage hata swtantr, hindu sau aapan re! 18

wadhyo shok thambhyun muj gan, gyan, aa ekaj re!

wina dharm nawal, asthan, chalit sau chhek ja re! 19

garbi

(chhachoka)

itihasni aarsi sahi, mein joyun manhi;

theer thawar dithun na kani, pharti chhe chhani! 1

a mulak badhaman aaj, kyanna kyan raheta;

ingrej kare chhe raj, jagman jash leta ra

pan doDhso warsh pachhat, jo joie e jhankhi;

dise dakshnio gujrat, ghumta Dar dakhi 3

sho peshwaino dor, punethi sancharta;

bahu chakra jalam jor,”ikDe ya” karta 4

manDya raje adharm apar,dharmanun khawe je;

kari chaar diwas chamkar, shunya thayun saheje pa

peshawai pahelan muglai, chalti chopase;

ahin sthapi akabarshahi, bandhi niti pase 6

nahi julam, na jhajhu dan, nahi pakshapakshi;

didhun deshine man saman, deshaigiri bakshi 7

taki basen waras muglai, te aane yoge;

jyare rajaniti badlai, paDi marwa roge 8

a base waras pan baad, kari jo pachhwaDe;

padashahi amdawad, swtantrapne laDe 9

“kutte par aaya sassa basaya shera shahne;”

a aasha bhilne asa wale gamyun tejane 10

thayo mahmad begDo ek, chhek maha moto;

bandhya masid minara anek, sher sanang koto 11

hato jabarjast maha shoor, maha moto jangi;

chaDi wa’ne laDi chakchur, karya bahu phirangi 1ra

pan panchse wees agau, tun e kyan sheraj;

hwe patanapurne gau, thayo akra keraj 13

san tersen puran manhya, thaya hindu pura;

paDayun patan waratyo trahya, dhik! nagar nagura! 14

petha mulakman musalman, “ marun marun” kartan

lute jhante watale, le jaan, wahu dikri harta 1pa

laDya paDya hajaro shoor, “bhale mariye mariye,”

wahyun lohi jem jalpur, Dubyo desh te dariye! 16

e diwas paDi je pok, haji gagne gaje!

e diwas deshio shok, karone mali aaje! 17

e diwas thaki partantr, thaya lagi khampan re!

e aage hata swtantr, hindu sau aapan re! 18

wadhyo shok thambhyun muj gan, gyan, aa ekaj re!

wina dharm nawal, asthan, chalit sau chhek ja re! 19