રેખ્તા ગુજરાતી ઉત્સવ - 5 જાન્યુઆરી: વડોદરા | 11 જાન્યુઆરી: મુંબઈ | 19 જાન્યુઆરી: ભાવનગર - ફ્રી રજિસ્ટ્રેશન કરો
રજિસ્ટ્રેશન કરોમારાં રસોડાંનાં
એકેએક વાસણને હું ઓળખું છું.
એમને વહાલ કરું છું મારાં બાળકોની જેમ.
એકેએક વાસણ સાથે
હું જોડાયેલી છું અભિન્નપણે
સદીઓ જૂનો સંબંધ છે મારો એની સાથે.
મારાં પૂર્વજો
પથ્થર અને માટીનાં વાસણમાં રાંધતા
ત્યાં સુધીનો.
હરખાઈ ઊઠું છું
આ ચકચકિત મંજાયેલા વિવિધ આકારો ધરાવતા
વાસણોને જોઈને.
પછી ડાઈનિંગ ટેબલ પર ગોઠવું છું
અને
સંતોષથી જોયા કરું છું સજળ આંખે.
બાંધી રાખે છે મારા પરિવારને એકસૂત્રે
આ વાસણો.
મને હરહંમેશ મદદરૂપ થાય છે
ક્યારેય કશાની ના પાડતા નથી.
કેવા સંપીને રહે છે આ વાસણો
એકમાં સમાઈ જાય બીજું, બીજામાં ત્રીજું.....
સાક્ષી છે આ વાસણો
મારા વિષાદનાં, મારા રાજીપાનાં.
વાસણો છે તો ખખડે ય ખરાં.
એકબીજા સાથે અથડાય, કુટાય, પછડાય પણ ખરાં.
ક્યારેક તો અડતાં જ દાઝી જવાય.
વાસણો છે – થાય, આવું ય થાય ક્યારેક.
પણ પછી
જંપી જાય સૌ એકસાથે
જાણે કોઈ ક્યારેય લડ્યાં-ઝગડ્યાં જ નથી.
એકવાર
ભંગારમાં આપવા માટે
બધાં જૂનાં વાસણોને ભેગાં કર્યાં.
આ તો મામીએ ખાસ
ત્રિકોણિયા આકારની ડિસ લઈ આપેલી.
આ તો મમ્મીએ ને વળી પેલું કાકીએ
ફઈએ, મોટીબહેને, સાસુએ!
જન્મથી મૃત્યુ સુધીની
કેટલી પેઢીઓની સ્મૃતિઓ કોતરાયેલી છે એમાં!
કેમ કરીને કાઢી નાંખુ આ વાસણોને?
એક પછી એક
વાસણ પર નામ ઉકેલવા માંડી.
કોઈ પર પતિનું, કોઈ પર મામાનું,
કોઈ પર પપ્પાનું, કાકાનું, ફૂઆનું.
ક્યાંય મામી, કાકી, મમ્મી કે ફઈનું નામ કેમ નથી?
અને મારું પણ?
મનમાં નિશ્ચય થાય છે
આ બધાં વાસણોને ભંગારમાં આપીને
હવે હું ખરીદીશ એક નવું વાસણ.
અને
કોતરાવીશ તેમાં સૌપ્રથમ
મારું નામ!
maran rasoDannan
ekeek wasanne hun olakhun chhun
emne wahal karun chhun maran balkoni jem
ekeek wasan sathe
hun joDayeli chhun abhinnapne
sadio juno sambandh chhe maro eni sathe
maran purwjo
paththar ane matinan wasanman randhta
tyan sudhino
harkhai uthun chhun
a chakachkit manjayela wiwidh akaro dharawta
wasnone joine
pachhi Daining tebal par gothawun chhun
ane
santoshthi joya karun chhun sajal ankhe
bandhi rakhe chhe mara pariwarne eksutre
a wasno
mane harhanmesh madadrup thay chhe
kyarey kashani na paDta nathi
kewa sampine rahe chhe aa wasno
ekman samai jay bijun, bijaman trijun
sakshi chhe aa wasno
mara wishadnan, mara rajipanan
wasno chhe to khakhDe ya kharan
ekbija sathe athDay, kutay, pachhDay pan kharan
kyarek to aDtan ja dajhi jaway
wasno chhe – thay, awun ya thay kyarek
pan pachhi
jampi jay sau eksathe
jane koi kyarey laDyan jhagaDyan ja nathi
ekwar
bhangarman aapwa mate
badhan junan wasnone bhegan karyan
a to mamiye khas
trikoniya akarni Dis lai apeli
a to mammiye ne wali pelun kakiye
phaiye, motibhene, sasue!
janmthi mrityu sudhini
ketli peDhioni smritio kotrayeli chhe eman!
kem karine kaDhi nankhu aa wasnone?
ek pachhi ek
wasan par nam ukelwa manDi
koi par patinun, koi par mamanun,
koi par pappanun, kakanun, phuanun
kyanya mami, kaki, mammi ke phainun nam kem nathi?
ane marun pan?
manman nishchay thay chhe
a badhan wasnone bhangarman apine
hwe hun kharidish ek nawun wasan
ane
kotrawish teman sauprtham
marun nam!
maran rasoDannan
ekeek wasanne hun olakhun chhun
emne wahal karun chhun maran balkoni jem
ekeek wasan sathe
hun joDayeli chhun abhinnapne
sadio juno sambandh chhe maro eni sathe
maran purwjo
paththar ane matinan wasanman randhta
tyan sudhino
harkhai uthun chhun
a chakachkit manjayela wiwidh akaro dharawta
wasnone joine
pachhi Daining tebal par gothawun chhun
ane
santoshthi joya karun chhun sajal ankhe
bandhi rakhe chhe mara pariwarne eksutre
a wasno
mane harhanmesh madadrup thay chhe
kyarey kashani na paDta nathi
kewa sampine rahe chhe aa wasno
ekman samai jay bijun, bijaman trijun
sakshi chhe aa wasno
mara wishadnan, mara rajipanan
wasno chhe to khakhDe ya kharan
ekbija sathe athDay, kutay, pachhDay pan kharan
kyarek to aDtan ja dajhi jaway
wasno chhe – thay, awun ya thay kyarek
pan pachhi
jampi jay sau eksathe
jane koi kyarey laDyan jhagaDyan ja nathi
ekwar
bhangarman aapwa mate
badhan junan wasnone bhegan karyan
a to mamiye khas
trikoniya akarni Dis lai apeli
a to mammiye ne wali pelun kakiye
phaiye, motibhene, sasue!
janmthi mrityu sudhini
ketli peDhioni smritio kotrayeli chhe eman!
kem karine kaDhi nankhu aa wasnone?
ek pachhi ek
wasan par nam ukelwa manDi
koi par patinun, koi par mamanun,
koi par pappanun, kakanun, phuanun
kyanya mami, kaki, mammi ke phainun nam kem nathi?
ane marun pan?
manman nishchay thay chhe
a badhan wasnone bhangarman apine
hwe hun kharidish ek nawun wasan
ane
kotrawish teman sauprtham
marun nam!
સ્રોત
- પુસ્તક : રેખ્તા ગુજરાતી માટે કવિએ પોતે પસંદ કરેલી કૃતિ.