(તાલ-કાવ્યો – ૧)
તાલ
ચાલ ચાલે છે
ચાલ્યા કરે છે લોહીમાં
નગારાની ઢામ્ ધડામ્ ઢામ્ ઢામ્ તડામ્
મૃદંગના ધાધા દિંતા કિટધા દિંતા
તબલાંની ધાગે તિરકિટ ધિનગિન ધાગે તિરકિટ ધિનગિન-ની ચાલથી
રંગાતો રહું
મદમાતો રહું
મદમાતો ફરું...
તિરકિટ ધા તિરકિટ ધા તિરકિટ ધા-ની તિહાઈ પર
લોહીનાં ઝરણાં
વળાંકે વળાંકે
તોરમાં તૉરિલા...
મન્દિર ને સીમ
નૃત્ય ને ગાન
સમ પર
ભીંજાતો રહું
કિટધાતો ફરું...
ક્યારેક ઝપતાલ
ક્યારેક ધ્રુપદ-ધમાર
તો વળી ક્યારેક કહરવાનું ધાગેનતી નકધીં
સતત સતત બજ્યા કરે છે
સસલાની જેમ પાંસળીઓમાં
મધુર મધુર કૂદ્યા કરે છે
પાંસળીઓનાં પોલાણોમાં.... ધાગેનતી નકધીં
ધાગેનતી નકધીં
ત્યારે
હું, હું નથી હોતો જાણો છો?
દિવસે,
અત્યન્ત વિલમ્બિત એકતાલના લયમાં ચાલતા ગ્રીષ્મને
રાત્રિએ
ઝપતાલના ઠાઠમાં
મ્હેકતો પસાર થતો
જોયો છે કદી?
ધીંના ધીંધીંના તીંના ધીંધીંના
વર્ષાની
આછી ઝરમરમાં
બન્ધ બાજના તિરકિટના ‘રેલા'
સુણ્યા છે કદી?
તબલાં સાંભળતાં જ
ટેરવે ટેરવે ઘર કરે
રવ કરે
રવ રવે.
ધેટ ધેટ તેટ તેટના તોખાર...
શિરાએ શિરાએ બેઠેલી નાગણો
મૃદંગના કિટતક ગદીગન ધા તત્ ધા કિટતક ગદીગન ધા તત્ ધા
સાંભળતાં જ
રાનેરી લયથી નાચે છે...
ક્યારેક વર્ષો પર્યન્ત
સમ પર અવાતું જ નથી.
ધાધા તિરકિટ-ના ધાન ધેકેટ-ના
કાયદા પરન ને બોલ આવર્તાયા કરે છે
આવર્તાયા કરે છે...
હું અધ્ધર શ્વાસે
રૂપક તાલના ખાલી પર સમ જેવી
કોઈ ઘટનાની
પ્રતીક્ષા કરું છું...
(સંગીતકાર-મિત્ર ઋષિકુમાર શાસ્ત્રીને અર્પણ)
tal kawyo – 1
tal
chaal chale chhe
chalya kare chhe lohiman
nagarani Dham dhaDam Dham Dham taDam
mridangna dhadha dinta kitdha dinta
tablanni dhage tirkit dhingin dhage tirkit dhingin ni chalthi
rangato rahun
madmato rahun
madmato pharun
tirkit dha tirkit dha tirkit dha ni tihai par
lohinan jharnan
walanke walanke
torman taurila
mandir ne seem
nritya ne gan
sam par
bhinjato rahun
kitdhato pharun
kyarek jhaptal
kyarek dhrupad dhamar
to wali kyarek kaharwanun dhagenti nakdhin
satat satat bajya kare chhe
saslani jem panslioman
madhur madhur kudya kare chhe
panslionan polanoman dhagenti nakdhin
dhagenti nakdhin
tyare
hun, hun nathi hoto jano chho?
diwse,
atyant wilambit ektalna layman chalta grishmne
ratriye
jhaptalna thathman
mhekto pasar thato
joyo chhe kadi?
dhinna dhindhinna tinna dhindhinna
warshani
achhi jharamarman
bandh bajna tirakitna ‘rela
sunya chhe kadi?
tablan sambhaltan ja
terwe terwe ghar kare
raw kare
raw rawe
dhet dhet tet tetna tokhar
shiraye shiraye betheli nagno
mridangna kittak gadigan dha tat dha kittak gadigan dha tat dha
sambhaltan ja
raneri laythi nache chhe
kyarek warsho paryant
sam par awatun ja nathi
dhadha tirkit na dhan dheket na
kayda paran ne bol awartaya kare chhe
awartaya kare chhe
hun adhdhar shwase
rupak talna khali par sam jewi
koi ghatnani
prtiksha karun chhun
(sangitkar mitr rishikumar shastrine arpan)
tal kawyo – 1
tal
chaal chale chhe
chalya kare chhe lohiman
nagarani Dham dhaDam Dham Dham taDam
mridangna dhadha dinta kitdha dinta
tablanni dhage tirkit dhingin dhage tirkit dhingin ni chalthi
rangato rahun
madmato rahun
madmato pharun
tirkit dha tirkit dha tirkit dha ni tihai par
lohinan jharnan
walanke walanke
torman taurila
mandir ne seem
nritya ne gan
sam par
bhinjato rahun
kitdhato pharun
kyarek jhaptal
kyarek dhrupad dhamar
to wali kyarek kaharwanun dhagenti nakdhin
satat satat bajya kare chhe
saslani jem panslioman
madhur madhur kudya kare chhe
panslionan polanoman dhagenti nakdhin
dhagenti nakdhin
tyare
hun, hun nathi hoto jano chho?
diwse,
atyant wilambit ektalna layman chalta grishmne
ratriye
jhaptalna thathman
mhekto pasar thato
joyo chhe kadi?
dhinna dhindhinna tinna dhindhinna
warshani
achhi jharamarman
bandh bajna tirakitna ‘rela
sunya chhe kadi?
tablan sambhaltan ja
terwe terwe ghar kare
raw kare
raw rawe
dhet dhet tet tetna tokhar
shiraye shiraye betheli nagno
mridangna kittak gadigan dha tat dha kittak gadigan dha tat dha
sambhaltan ja
raneri laythi nache chhe
kyarek warsho paryant
sam par awatun ja nathi
dhadha tirkit na dhan dheket na
kayda paran ne bol awartaya kare chhe
awartaya kare chhe
hun adhdhar shwase
rupak talna khali par sam jewi
koi ghatnani
prtiksha karun chhun
(sangitkar mitr rishikumar shastrine arpan)
સ્રોત
- પુસ્તક : પ્રતીપદા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 80)
- સંપાદક : પ્રશાંત પટેલ, યોગેશ પટેલ
- પ્રકાશક : ડિવાઈન પબ્લિકેશન્સ
- વર્ષ : 2015