સંબંધ હતો મારે
એ ડોસી સાથે.
મને
તો એની ખબરેય નહિ!
રહેતી એ
સામેના બ્લોકમાં,
ભોંયતળિયાના ફ્લેટમાં.
મારા બીજા માળના ફ્લેટની ગેલેરીમાંથી
એ નજરે પડતી –
બેઠી દડીના ધોળા પોટકા જેવી.
ઓટલે બેઠી બેઠી
કશુંક સાંધતી-થાગડથીગડ કરતી,
કશુંક વીણતી-તારવતી
કે વાસણ અજવાળતી.
મારી ગેલેરીમાંથી
એનો ચહેરો દેખાતો નહિ.
માથે ઓઢેલ કધોણ પડેલા ધોળા સાડલા નીચે
બસ,
ધૂંધળું અંધારું દેખાતું!
એ અંધારામાં
કેવો હશે
એનો ચહેરો? એની આંખો?!
ઊંડા અંધારા ગોખમાં
ટમટમતા દીવા જેવું
ચમકતું હશે એમાં કોઈક તેજ?
કેવી હશે
ચહેરા પરની કરચલીઓ?!
સમયે એમાં પાડ્યા હશે ચાસ?!
કેવું હશે
એની બોખી દાબડીનું હાસ્ય?! –
આ અગાઉ કદી
આવું વિચાર્યુંય નથી.
એનું નામેય નથી જાણતો હજીય તે!
સાંજે ઑફિસેથી આવતાં જાણ્યું
એ ડોસી
મરી ગઈ...
અધરાતે મધરાતે
ગેલેરીમાં બેઠો બેઠો હું
હાંફતો-ખાંસતો હોઉં ત્યારે
અંધકારના ઓળા જેવી એય ખાંસતી
ગાભાની ગોદડીમાં બેઠી બેઠી
ઓટલા પર;
કેમેય એનું મોં ભેગું થતું નહીં
એકધારું ખાંસતાં ખાંસતાં
બેવડ વળી જતું એ પોટકું.
રાતના ગઢમાં
ગાબડાં પાડે એવી ખાંસી છતાં
કોઈ જ ઊઠતું નહિ એને દવા પાવા....
મારી ગેલેરીમાં બેઠો બેઠો હું
મનોમન
એની પીઠે હાથ ફેરવતો.
એના મરણ પછીની રાત્રે
મને ખાંસી ચડી,
થયું, હમણાં સામેથી આવશે
પેલી ડોસીના ખાંસવાનો અવાજ
પણ.... પણ.... પણ.... ....
ત્યારે
પહેલી જ વાર મેં જાણ્યું
એ ડોસી સાથે
સંબંધ હતો મારે
સાથે ખાંસવાનો
સાથે હાંફવાનો.... ....
sambandh hato mare
e Dosi sathe
mane
to eni khabrey nahi!
raheti e
samena blokman,
bhonyataliyana phletman
mara bija malna phletni gelerimanthi
e najre paDti –
bethi daDina dhola potka jewi
otle bethi bethi
kashunk sandhti thagaDthigaD karti,
kashunk winti tarawti
ke wasan ajwalti
mari gelerimanthi
eno chahero dekhato nahi
mathe oDhel kadhon paDela dhola saDla niche
bas,
dhundhalun andharun dekhatun!
e andharaman
kewo hashe
eno chahero? eni ankho?!
unDa andhara gokhman
tamatamta diwa jewun
chamakatun hashe eman koik tej?
kewi hashe
chahera parni karachlio?!
samye eman paDya hashe chas?!
kewun hashe
eni bokhi dabDinun hasya?! –
a agau kadi
awun wicharyunya nathi
enun namey nathi janto hajiy te!
sanje auphisethi awtan janyun
e Dosi
mari gai
adhrate madhrate
geleriman betho betho hun
hamphto khansto houn tyare
andhkarna ola jewi ey khansti
gabhani godDiman bethi bethi
otla par;
kemey enun mon bhegun thatun nahin
ekdharun khanstan khanstan
bewaD wali jatun e potakun
ratna gaDhman
gabDan paDe ewi khansi chhatan
koi ja uthatun nahi ene dawa pawa
mari geleriman betho betho hun
manoman
eni pithe hath pherawto
ena maran pachhini ratre
mane khansi chaDi,
thayun, hamnan samethi awshe
peli Dosina khanswano awaj
pan pan pan
tyare
paheli ja war mein janyun
e Dosi sathe
sambandh hato mare
sathe khanswano
sathe hamphwano
sambandh hato mare
e Dosi sathe
mane
to eni khabrey nahi!
raheti e
samena blokman,
bhonyataliyana phletman
mara bija malna phletni gelerimanthi
e najre paDti –
bethi daDina dhola potka jewi
otle bethi bethi
kashunk sandhti thagaDthigaD karti,
kashunk winti tarawti
ke wasan ajwalti
mari gelerimanthi
eno chahero dekhato nahi
mathe oDhel kadhon paDela dhola saDla niche
bas,
dhundhalun andharun dekhatun!
e andharaman
kewo hashe
eno chahero? eni ankho?!
unDa andhara gokhman
tamatamta diwa jewun
chamakatun hashe eman koik tej?
kewi hashe
chahera parni karachlio?!
samye eman paDya hashe chas?!
kewun hashe
eni bokhi dabDinun hasya?! –
a agau kadi
awun wicharyunya nathi
enun namey nathi janto hajiy te!
sanje auphisethi awtan janyun
e Dosi
mari gai
adhrate madhrate
geleriman betho betho hun
hamphto khansto houn tyare
andhkarna ola jewi ey khansti
gabhani godDiman bethi bethi
otla par;
kemey enun mon bhegun thatun nahin
ekdharun khanstan khanstan
bewaD wali jatun e potakun
ratna gaDhman
gabDan paDe ewi khansi chhatan
koi ja uthatun nahi ene dawa pawa
mari geleriman betho betho hun
manoman
eni pithe hath pherawto
ena maran pachhini ratre
mane khansi chaDi,
thayun, hamnan samethi awshe
peli Dosina khanswano awaj
pan pan pan
tyare
paheli ja war mein janyun
e Dosi sathe
sambandh hato mare
sathe khanswano
sathe hamphwano
સ્રોત
- પુસ્તક : તેજના ચાસ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 57)
- સર્જક : યોગેશ જોષી
- પ્રકાશક : પાર્શ્વ પ્રકાશન
- વર્ષ : 1991