હાથીની સ્મરણશકિત તેજ હોય છે.
હું જે ભૂલી ગઇ ઘણું બધું
એ મને યાદ અપાવે છે.
આ હાથી
તેની ઊંડી, વિશાળ આંખો
મારી આંખોમાં પરોવે છે
અને મને યાદ આવે છે,
મારા એ પ્રિયજનની આંખોમાં પણ
આ હાથીની આંખો જેવી જ,
કંઈક અજબ વેદના હતી.
હાથી એના સ્વપ્નમાં વિહરે છે
કોઇ મુક્ત જંગલમાં,
અને હું પણ, તેની પાછળ પાછળ ફરતી હોઉં છું.
ક્યારેક ખુશીના ઉન્માદમાં એ કંઇક ચિત્કારે
અને એની એ અજાણી ભાષા
મને યાદ અપાવી દે છે,
મારી એવી જ કોઈ ગુપ્ત અને ગહન ખુશીની.
મહાવત નથી જાણતો
અમારા આ સહિયારા સ્વપ્નને.
એ હાથીના પગ બાંધીને, ફેરવતો રહે છે એને,
એક ગામથી બીજે ગામ.
ગામની ગલીઓમાંથી હાથી પસાર થાય
એટલે જાણે કૌતુક જ જોઈ લ્યો.
પહેલા માળના ઘરની ચાલીમાંથી
એક નાનકડી છોકરી બહાર આવી,
અને હાથીએ ઉપર લંબાવેલી સૂંઢમાં
તેણે કેળું મૂકયું.
આ હાથી જાણે છે
કે એ છોકરી, હું જ હતી.
આજે હવે, હું એક સુંદર યુવાન સ્ત્રી,
આ વૃદ્ધ હાથીની પાછળ પાછળ
ફરતી રહું છું, એક ગામથી બીજે ગામ,
હું જે જીવી ગઇ એ ફરીથી જીવવા.
મહાવત ક્યારેક હાથીને ફટકારે ત્યારે
એના સોળ મારી સ્મૃતિ પર પડે છે.
આ હાથી હવે વધુ ચાલતા થાકી જાય છે.
અને હું પણ હવે સ્મૃતિઓની સેળભેળ કરવા લાગી છું.
હાથી, મારી સામે
વેદનાભરી નજરે જુએ છે,
પણ મારી આંખોમાં હજી પણ છે કૌતુક,
નાનકડા ગામમાં આવી ચડેલા.
એક વિશાળકાય, મહાકાય હાથીને જોયાનું કૌતુક.
hathini smaranashkit tej hoy chhe
hun je bhuli gai ghanun badhun
e mane yaad apawe chhe
a hathi
teni unDi, wishal ankho
mari ankhoman parowe chhe
ane mane yaad aawe chhe,
mara e priyajanni ankhoman pan
a hathini ankho jewi ja,
kanik ajab wedna hati
hathi ena swapnman wihre chhe
koi mukt jangalman,
ane hun pan, teni pachhal pachhal pharti houn chhun
kyarek khushina unmadman e kanik chitkare
ane eni e ajani bhasha
mane yaad apawi de chhe,
mari ewi ja koi gupt ane gahan khushini
mahawat nathi janto
amara aa sahiyara swapnne
e hathina pag bandhine, pherawto rahe chhe ene,
ek gamthi bije gam
gamni galiomanthi hathi pasar thay
etle jane kautuk ja joi lyo
pahela malna gharni chalimanthi
ek nanakDi chhokri bahar aawi,
ane hathiye upar lambaweli sunDhman
tene kelun mukayun
a hathi jane chhe
ke e chhokri, hun ja hati
aje hwe, hun ek sundar yuwan stri,
a wriddh hathini pachhal pachhal
pharti rahun chhun, ek gamthi bije gam,
hun je jiwi gai e pharithi jiwwa
mahawat kyarek hathine phatkare tyare
ena sol mari smriti par paDe chhe
a hathi hwe wadhu chalta thaki jay chhe
ane hun pan hwe smritioni selbhel karwa lagi chhun
hathi, mari same
wednabhri najre jue chhe,
pan mari ankhoman haji pan chhe kautuk,
nanakDa gamman aawi chaDela
ek wishalakay, mahakay hathine joyanun kautuk
hathini smaranashkit tej hoy chhe
hun je bhuli gai ghanun badhun
e mane yaad apawe chhe
a hathi
teni unDi, wishal ankho
mari ankhoman parowe chhe
ane mane yaad aawe chhe,
mara e priyajanni ankhoman pan
a hathini ankho jewi ja,
kanik ajab wedna hati
hathi ena swapnman wihre chhe
koi mukt jangalman,
ane hun pan, teni pachhal pachhal pharti houn chhun
kyarek khushina unmadman e kanik chitkare
ane eni e ajani bhasha
mane yaad apawi de chhe,
mari ewi ja koi gupt ane gahan khushini
mahawat nathi janto
amara aa sahiyara swapnne
e hathina pag bandhine, pherawto rahe chhe ene,
ek gamthi bije gam
gamni galiomanthi hathi pasar thay
etle jane kautuk ja joi lyo
pahela malna gharni chalimanthi
ek nanakDi chhokri bahar aawi,
ane hathiye upar lambaweli sunDhman
tene kelun mukayun
a hathi jane chhe
ke e chhokri, hun ja hati
aje hwe, hun ek sundar yuwan stri,
a wriddh hathini pachhal pachhal
pharti rahun chhun, ek gamthi bije gam,
hun je jiwi gai e pharithi jiwwa
mahawat kyarek hathine phatkare tyare
ena sol mari smriti par paDe chhe
a hathi hwe wadhu chalta thaki jay chhe
ane hun pan hwe smritioni selbhel karwa lagi chhun
hathi, mari same
wednabhri najre jue chhe,
pan mari ankhoman haji pan chhe kautuk,
nanakDa gamman aawi chaDela
ek wishalakay, mahakay hathine joyanun kautuk
સ્રોત
- પુસ્તક : કંદમૂળ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 1)
- સર્જક : મનીષા જોશી
- પ્રકાશક : ઈમેજ પબ્લિકેશન
- વર્ષ : 2013