તું ખીચડી ઓરવા માટે

દાળચોખા વીણે છે

કે દયણું કરવા માટે

ઘઉં વીણે છે

એટલી ચીવટથી

હું લખવા બેઠો છું કવિતા;

પ્રિય, તારા વિશે.

વિચારું છું –

તારા ચહેરાને શી ઉપમા આપું?

બહુ વપરાઈ ચૂક્યો છે ચાંદ

- આઠમનો ને પૂનમનો ય.

ફૂલ પણ તાજું નથી રહ્યું એકે

વળી મારે તો શોધવા છે એવા શબ્દ

જેને તું અને હું

ઓળખતાં હોઈએ,

જીવતાં હોઈએ,

ને એટલે જ

હું કહીશ કે

મરચું વાટવાના દસ્તા સમો

લંબગોળ ભલે હો તારો ચહેરો

કે પછી

કોઈ અણઘડ કારીગરે

ટાંકણાથી ઠોકી ઠોકીને

બનાવેલા ખલ જેવો

શીળીનાં ચાઠાંવાળો

ભલે હોય તારો ચહેરો

હું એને ચાહું છું,

ચસોચસ ધાવું છું.

તું ચા બનાવતી વખતે

બુરાને બદલે મીઠું ન નખાઈ જાય

એની જેટલી દરકાર રાખે છે

એટલી દરકાર હું રાખીશ પ્રિય,

તારા વિશેની આ કવિતા

લખતી વેળા

ને એટલે જ હું તારા દાંતને

દાડમની કળીની ઉપમા નહીં આપી શકું.

હું તો કહીશ કે

મકાઈના ડૂંડામાં રહેલા

અસમાન રીતે ગોઠવાયેલા

નાનામોટા દાણા જેવા છે તારા દાંત.

તારી આંખોને

હું મૃગલીનાં નયન

કે મસ્તીના જામ નહીં જ કહી શકું

હું તો કહીશ કે

નાનપણમાં

ચૉટબિલીસ રમતાં

ભીંત સાથે અફળાઈને

તૂટી જતી પાણીદાર ડેબીનાં

ફાડિયાં જેવી છે તારી આંખો.

મારાં પાંચ પાંચ બચ્ચાંને

જન્મ આપીને

વસૂકી ગયેલી તારી કાયાને

હું વરસી ચૂકેલી વાદળી

કે કરમાઈ ગયેલું ફૂલ

કે ચુસાયેલી ગોટલી તો નહીં જ કહી શકું.

હું કહીશ તો એમ જ

કે પટેલિયાનાં છોકરાંઓએ

ઝૂડી પાડેલી બોરડી જેવી તારી કાયા

હજી યે આપે છે મને મીઠાશ,

રંગરોગાન થોડાં થોડાં ઊખડેલી

જૂની ઢીંગલી પણ

નાના બાળકને

આપી શકે એટલો આનંદ.

તારા રંગને

હું કૃષ્ણ જેવો કાળો

કે નીલા આકાશ જેવો તો

હરગિજ નહીં કહી શકું.

હું તો કહીશ કે

માએ સગડું ઠલવતાં

સાવ હેઠેથી નીકળતી

રખ્યા જેવો છે તારો રંગ

કે પછી માએ ખરીદેલા

ઓછા ભાવના ગોળને લીધે

સ્વાદમાં તો બરોબર

પણ દેખાવમાં સ્હેજ શ્યામ

શીરા જેવો છે તારો રંગ

તારા સ્વભાવને

હું ગુલાબ જેવો ગુલાબી

કે બરફી જેવો મીઠો તો નહીં જ કહી શકું

હું તો કહીશ કે

તારો સ્વભાવ છે

દારૂ પીતી વેળા ખવાતી

તાજી શેકેલી કોંકણી જેવો

કે પછી

ટાઢી છાશ રેડી

ટૅસથી ખવાતી ઘેંશ જેવો.

તારા પ્રેમને હું

ગંગાકી મોજ કે જમનાકી ધારા તો

નહીં જ કહી શકું.

હું તો કહીશ

કે શિયાળાની સવારે

ગરમ ગરમ હવાની સાથે

એટલા જ ખળભળાટથી ધસી આવતા

મ્યુનિસિપાલિટીના નળના

કરકરા પાણી જેવો

હૂંફાળો ને તાજગીદાતા છે તારો પ્રેમ

કે પછી મધરાતની મીઠાશને

હળવે હળવે

કેરીની જેમ ઘોળતા હાથ જેવો

મૃદુ ને માવજતભર્યો છે તારો પ્રેમ.

હા પ્રિય, હું લખું છું

તારા વિશે કવિતા

ને એટલે રાખીશ હું ધીરજ

જેટલી ધીરજ તું

રહુ મચ્છીનાં ભીંગડાંને

દૂર કરતી વેળા રાખે છે

કે પછી

ટાઢી સવારે

ભૂસાના સગડા પર

બાજરીના રોટલા ચેડવતાં રાખે છે.

જોકે આમ છે છતાંય

લંબાયેલા સમાગમથી

ક્યારેક જેમ અકળાઈ જાય છે તું

એમ હું ય

અકળાઈ ગયો છું આ કવિતા લખતાં

ને પછી

પાણી સ્હેજ વધારે પડી ગયું હોય

ને રસો સ્હેજ વધારે રહી ગયો હોય તોય

તું ઉતારી લે છે ક્યારેક ઉતાવળથી

ચૂલા પર ચડતું શાક

બસ એટલી જ ઉતાવળથી

હું મૂકી દઉ છું

ભાવક સામે

પ્રિય,

તારા વિશે લખાયેલી આ કવિતા

tun khichDi orwa mate

dalchokha wine chhe

ke dayanun karwa mate

ghaun wine chhe

etli chiwatthi

hun lakhwa betho chhun kawita;

priy, tara wishe

wicharun chhun –

tara chaherane shi upma apun?

bahu waprai chukyo chhe chand

athamno ne punammo ya

phool pan tajun nathi rahyun eke

wali mare to shodhwa chhe ewa shabd

jene tun ane hun

olakhtan hoie,

jiwtan hoie,

ne etle ja

hun kahish ke

marachun watwana dasta samo

lambgol bhale ho taro chahero

ke pachhi

koi anghak karigre

tanknathi thoki thokine

banawela khal jewo

shilinan chathanwalo

bhale hoy taro chahero

hun ene chahun chhun,

chasochas ghawun chhun

tun cha banawti wakhte

burane badle badle mithun na nakhai jay

eni jetli darkar rakhe chhe

etli darkar hun rakhish priy,

tara wisheni aa kawita

lakhti wela

ne etle ja hun tara dantne

daDamni kalini upma nahin aapi shakun

hun to kahish ke

makaina DunDaman rahela

asman rite gothwayela

nanamota dana jewa chhe tara dant

tari ankhone

hun mriglinan nayan

ke mastina jam nahin ja kahi shakun

hun to kahish ke

nanapanman

chautabilis ramtan

bheent sathe aphlaine

tuti jati panidar Debinan

phaDiyan jewi chhe tari ankho

maran panch panch bachchanne

janm apine

wasuki gayeli tari kayane

hun warsi chukeli wadli

ke karmai gayelun phool

ke chusayeli gotli to nahin ja kahi shakun

hun kahish to em ja

ke pateliyanan chhokranoe

jhuDi paDeli borDi jewi tari kaya

haji ye aape chhe mane mithash,

rangrogan thoDan thoDan ukhDeli

juni Dhingli pan

nana balakne

api shake etlo anand

tara rangne

hun krishn jewo kalo

ke nila akash jewo to

hargij nahin kahi shun

hun to kahish ke

maye sagaDun thalawtan

saw hethethi nikalti

rakhya jewo chhe taro rang

ke pachhi maye kharidela

ochha bhawna golne lidhe

swadman to barobar

pa dekhawman shej shyam

shira jewo chhe taro rang

tara swbhawne

hun gulab jewo gulabi

ke barphi jewo mitho to nahin ja kahi shakun

hun to kahish ke

taro swbhaw chhe

daru piti wela khawati

taji shekeli konkni jewo

ke pachhi

taDhi chhash reDi

testhi khawati ghensh jewo

tara premne hun

gangaki moj ke jamnaki dhara to

nahin ja kahi shakun

hun to kahish

ke shiyalani saware

garam garam hawani sathe

etla ja khalabhlatti ghasi aawta

myunisipalitina nalna

karakra pani jewo

humphalo ne tajgidata chhe taro prem

ke pachhi madhratni mithashne

halwe halwe

kerini jem gholta hath jewo

mridu ne mawajatbharya chhe taro prem

ha priy, hun lakhun chhun

tara wishe kawita

ne etle rakhish hun dhiraj

jetli dhiraj tun

rahu machchhinan bhingDanne

door karti wela rakhe chhe

ke pachhi

taDhi saware

bhusana sagDa par

bajrina rotla cheDawtan rakhe chhe

joke aam chhe chhatanya

lambayela samagamthi

kyarek jem aklai jay chhe tun

em hun ya

aklai gayo chhun aa kawita lakhtan

ne pachhi

pani shej wadhare paDi gayun hoy

ne raso shej wadhare rahi gayo hoy toy

tun utari le chhe kyarek utawalthi

chula par chaDatun shak

bas etli ja utawalthi

hun muki dau chhun

bhawak same

priy,

tara wishe lakhayeli aa kawita

tun khichDi orwa mate

dalchokha wine chhe

ke dayanun karwa mate

ghaun wine chhe

etli chiwatthi

hun lakhwa betho chhun kawita;

priy, tara wishe

wicharun chhun –

tara chaherane shi upma apun?

bahu waprai chukyo chhe chand

athamno ne punammo ya

phool pan tajun nathi rahyun eke

wali mare to shodhwa chhe ewa shabd

jene tun ane hun

olakhtan hoie,

jiwtan hoie,

ne etle ja

hun kahish ke

marachun watwana dasta samo

lambgol bhale ho taro chahero

ke pachhi

koi anghak karigre

tanknathi thoki thokine

banawela khal jewo

shilinan chathanwalo

bhale hoy taro chahero

hun ene chahun chhun,

chasochas ghawun chhun

tun cha banawti wakhte

burane badle badle mithun na nakhai jay

eni jetli darkar rakhe chhe

etli darkar hun rakhish priy,

tara wisheni aa kawita

lakhti wela

ne etle ja hun tara dantne

daDamni kalini upma nahin aapi shakun

hun to kahish ke

makaina DunDaman rahela

asman rite gothwayela

nanamota dana jewa chhe tara dant

tari ankhone

hun mriglinan nayan

ke mastina jam nahin ja kahi shakun

hun to kahish ke

nanapanman

chautabilis ramtan

bheent sathe aphlaine

tuti jati panidar Debinan

phaDiyan jewi chhe tari ankho

maran panch panch bachchanne

janm apine

wasuki gayeli tari kayane

hun warsi chukeli wadli

ke karmai gayelun phool

ke chusayeli gotli to nahin ja kahi shakun

hun kahish to em ja

ke pateliyanan chhokranoe

jhuDi paDeli borDi jewi tari kaya

haji ye aape chhe mane mithash,

rangrogan thoDan thoDan ukhDeli

juni Dhingli pan

nana balakne

api shake etlo anand

tara rangne

hun krishn jewo kalo

ke nila akash jewo to

hargij nahin kahi shun

hun to kahish ke

maye sagaDun thalawtan

saw hethethi nikalti

rakhya jewo chhe taro rang

ke pachhi maye kharidela

ochha bhawna golne lidhe

swadman to barobar

pa dekhawman shej shyam

shira jewo chhe taro rang

tara swbhawne

hun gulab jewo gulabi

ke barphi jewo mitho to nahin ja kahi shakun

hun to kahish ke

taro swbhaw chhe

daru piti wela khawati

taji shekeli konkni jewo

ke pachhi

taDhi chhash reDi

testhi khawati ghensh jewo

tara premne hun

gangaki moj ke jamnaki dhara to

nahin ja kahi shakun

hun to kahish

ke shiyalani saware

garam garam hawani sathe

etla ja khalabhlatti ghasi aawta

myunisipalitina nalna

karakra pani jewo

humphalo ne tajgidata chhe taro prem

ke pachhi madhratni mithashne

halwe halwe

kerini jem gholta hath jewo

mridu ne mawajatbharya chhe taro prem

ha priy, hun lakhun chhun

tara wishe kawita

ne etle rakhish hun dhiraj

jetli dhiraj tun

rahu machchhinan bhingDanne

door karti wela rakhe chhe

ke pachhi

taDhi saware

bhusana sagDa par

bajrina rotla cheDawtan rakhe chhe

joke aam chhe chhatanya

lambayela samagamthi

kyarek jem aklai jay chhe tun

em hun ya

aklai gayo chhun aa kawita lakhtan

ne pachhi

pani shej wadhare paDi gayun hoy

ne raso shej wadhare rahi gayo hoy toy

tun utari le chhe kyarek utawalthi

chula par chaDatun shak

bas etli ja utawalthi

hun muki dau chhun

bhawak same

priy,

tara wishe lakhayeli aa kawita