એક સુસ્ત શરદની રાતે
આળસ મરડી રહી'તી ક્ષિતિજો ને વ્યોમ બગાસું ખાતું હતું,
આંખો ચોળી નિદ્રાભારે પાંપણ પલકાવતી તારલીઓ,
ભમતી'તી આછી વાદળીઓ કંઈ ધ્યેય વિના અહીંયાં ત્યહીંયાં.
ચંદાએ દીવો ધીમો કરી મલમલની ચાદર ઓઢી લીધી,
એક સુસ્ત શરદની રાતે.
ત્યાં મંદ પવન લહેરાયો,
ડાળે પંખી બેચેન થયાં જરી ઘેનભરી કચકચ કીધી,
એક બચ્ચું હરણનું બેઠું થયું હળવેથી ડોક ખણી લીધી.
મૃગલીએ પાસું બદલીને નિજ બાળનું શિર સૂંઘી લીધું.
ને ભીરુ સસલું ચમકીને બેચાર કદમ દૂર દોડી ગયું.
એક સુસ્ત શરદની રાતે
જ્યાં મંદ પવન લહરાયો,
ચંપાએ ઝૂકી કાંઈ કહ્યું મધુમાલતીના કાનોમાં;
મધુમાલતી બહુ શરમાઈ ગઈ,
અને ઝૂમખે ઝૂમખે લાલ થઈ
ને ચંપો ખડખડ હસી પડ્યો.
ભ્રૂભંગ કરી રહી વૃક્ષઘટા,
કંઈ ફૂલ બકુલનાં કૂદી પડ્યાં મધુવનની ક્યારી ક્યારીએ,
માંડી કૂથલી ઉશ્કેરાઈને ચકિત થઈ ગભરુ કળીઓ,
ગુલબાસ જૂઈ ગણગણી ઊડવાં,
દર્ભે ડમરાને ગલી કરી.
વૃદ્ધ પીપળો ડોકું ધુણાવી ગયો સમય સંભારી રહ્યો
એક સુસ્ત શરદની રાતે
જ્યાં મંદ પવન લહરાયો,
કાઢીને અંચલ મેઘતણો દિગ્વધૂઓ અંગો લૂછી રહી,
જોવા શશિરાજ ચઢ્યો ગગને, અણજાણને ઇચ્છા જાગી ગઈ;
ક્યહીંથી અણદીઠો સ્નેહ ઝર્યો, પ્રસ્વેદ ફૂટ્યો પાને પાને,
સૂતેલી કલા પ્રગલ્ભ ધરાને રૂપેરી રોમાંચ થયો,
એક સુસ્ત શરદની રાતે
જ્યાં મંદ પવન લહરાયો.
ek sust sharadni rate
alas marDi rahiti kshitijo ne wyom bagasun khatun hatun,
ankho choli nidrabhare pampan palkawti tarlio,
bhamtiti achhi wadlio kani dhyey wina ahinyan tyhinyan
chandaye diwo dhimo kari malamalni chadar oDhi lidhi,
ek sust sharadni rate
tyan mand pawan laherayo,
Dale pankhi bechen thayan jari ghenabhri kachkach kidhi,
ek bachchun harananun bethun thayun halwethi Dok khani lidhi
mrigliye pasun badline nij balanun shir sunghi lidhun
ne bhiru sasalun chamkine bechar kadam door doDi gayun
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo,
champaye jhuki kani kahyun madhumaltina kanoman;
madhumalati bahu sharmai gai,
ane jhumkhe jhumkhe lal thai
ne champo khaDkhaD hasi paDyo
bhrubhang kari rahi wrikshaghta,
kani phool bakulnan kudi paDyan madhuwanni kyari kyariye,
manDi kuthli ushkeraine chakit thai gabharu kalio,
gulbas jui ganagni uDwan,
darbhe Damrane gali kari
wriddh piplo Dokun dhunawi gayo samay sambhari rahyo
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo,
kaDhine anchal meghatno digwdhuo ango luchhi rahi,
jowa shashiraj chaDhyo gagne, anjanne ichchha jagi gai;
kyhinthi anditho sneh jharyo, praswed phutyo pane pane,
suteli kala pragalbh dharane ruperi romanch thayo,
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo
ek sust sharadni rate
alas marDi rahiti kshitijo ne wyom bagasun khatun hatun,
ankho choli nidrabhare pampan palkawti tarlio,
bhamtiti achhi wadlio kani dhyey wina ahinyan tyhinyan
chandaye diwo dhimo kari malamalni chadar oDhi lidhi,
ek sust sharadni rate
tyan mand pawan laherayo,
Dale pankhi bechen thayan jari ghenabhri kachkach kidhi,
ek bachchun harananun bethun thayun halwethi Dok khani lidhi
mrigliye pasun badline nij balanun shir sunghi lidhun
ne bhiru sasalun chamkine bechar kadam door doDi gayun
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo,
champaye jhuki kani kahyun madhumaltina kanoman;
madhumalati bahu sharmai gai,
ane jhumkhe jhumkhe lal thai
ne champo khaDkhaD hasi paDyo
bhrubhang kari rahi wrikshaghta,
kani phool bakulnan kudi paDyan madhuwanni kyari kyariye,
manDi kuthli ushkeraine chakit thai gabharu kalio,
gulbas jui ganagni uDwan,
darbhe Damrane gali kari
wriddh piplo Dokun dhunawi gayo samay sambhari rahyo
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo,
kaDhine anchal meghatno digwdhuo ango luchhi rahi,
jowa shashiraj chaDhyo gagne, anjanne ichchha jagi gai;
kyhinthi anditho sneh jharyo, praswed phutyo pane pane,
suteli kala pragalbh dharane ruperi romanch thayo,
ek sust sharadni rate
jyan mand pawan lahrayo
સ્રોત
- પુસ્તક : ઉત્તરાયણ (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 35)
- સંપાદક : દીપક મહેતા
- પ્રકાશક : નેશનલ બુક ટ્રસ્ટ, ઇન્ડિયા
- વર્ષ : 2008