હજાર પાન
હજાર ફૂલ હજાર ફળ
હજાર હાથવાળું વૃક્ષ ઊભું છે
ને એની એકાદ હથેળીમાં હાજર છે
એક પંખી
એટલું બધું જીવંત
કે મૃતક જેટલું સ્થિર
પંખીને મિષે પૂછી શકાત વ્યાજબી પ્રશ્નો
યાયાવરીનાં અથવા યુયુત્સાનાં
પરંતુ ગુરૂ તો પૂછે છે સાવ સરળ પ્રશ્ન
ધનુર્ધરને: તને શું દેખાય છે, વત્સ?
વૃક્ષ? ડાળ? પાંદ? ફૂલ? ફળ? પંખી? ...
તંગ બનશે પ્રત્યંચા
એક પછી એક, સૌ સાધશે નિશાન, એકાગ્રતાપૂર્વક
સૌને ખબર છે:
જેને દેખાશે પૂરેપૂરા પંખી સાથે પૂરેપૂરું વૃક્ષ તે થશે પારધી
જેને દેખાશે પૂરેપૂરા પંખી સાથે પૂરેપૂરાં પાંદડાં તે થશે વ્યાપારી
જેને દેખાશે પૂરેપૂરા પંખી સાથે પૂરેપૂરાં પક્વ ફળ તે થશે ગૃહસ્થ
જેને દેખાશે પૂરેપૂરા પંખી સાથે પૂરેપૂરું પુષ્પ તે થશે પ્રણયી
જેને દેખાશે કેવળ પંખી તે થશે એકાકી
જેને દેખાશે કેવળ પંખીની આંખ તે થશે જોગી
પરંતુ
કેવળ પંખીને જ પૂરેપૂરી ખબર છે કે
જે જોઈ શકશે પંખીની આંખમાં સ્વયંની છબિ
એ જ બનશે બાણાવળી
જે સ્વયં હશે વિદ્ધ
તે જ કરશે સિદ્ધ
શરસંઘાન
હજાર હજાર હાથાવાળા વૃક્ષની
હજાર હજાર હથેળી પર
હજાર હજાર અભયમુદ્રા ધરીને
પંખી તો બસ હાજર છે
અણીની પળે
hajar pan
hajar phool hajar phal
hajar hathwalun wriksh ubhun chhe
ne eni ekad hatheliman hajar chhe
ek pankhi
etalun badhun jiwant
ke mritak jetalun sthir
pankhine mishe puchhi shakat wyajbi prashno
yayawrinan athwa yuyutsanan
parantu guru to puchhe chhe saw saral parashn
dhanurdharneh tane shun dekhay chhe, wats?
wriksh? Dal? pand? phool? phal? pankhi?
tang banshe pratyancha
ek pachhi ek, sau sadhshe nishan, ekagrtapurwak
saune khabar chheh
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepurun wriksh te thashe paradhi
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepuran pandDan te thashe wyapari
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepuran pakw phal te thashe grihasth
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepurun pushp te thashe pranyi
jene dekhashe kewal pankhi te thashe ekaki
jene dekhashe kewal pankhini aankh te thashe jogi
parantu
kewal pankhine ja purepuri khabar chhe ke
je joi shakshe pankhini ankhman swyanni chhabi
e ja banshe banawli
je swayan hashe widdh
te ja karshe siddh
sharsanghan
hajar hajar hathawala wrikshni
hajar hajar hatheli par
hajar hajar abhaymudra dharine
pankhi to bas hajar chhe
anini pale
hajar pan
hajar phool hajar phal
hajar hathwalun wriksh ubhun chhe
ne eni ekad hatheliman hajar chhe
ek pankhi
etalun badhun jiwant
ke mritak jetalun sthir
pankhine mishe puchhi shakat wyajbi prashno
yayawrinan athwa yuyutsanan
parantu guru to puchhe chhe saw saral parashn
dhanurdharneh tane shun dekhay chhe, wats?
wriksh? Dal? pand? phool? phal? pankhi?
tang banshe pratyancha
ek pachhi ek, sau sadhshe nishan, ekagrtapurwak
saune khabar chheh
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepurun wriksh te thashe paradhi
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepuran pandDan te thashe wyapari
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepuran pakw phal te thashe grihasth
jene dekhashe purepura pankhi sathe purepurun pushp te thashe pranyi
jene dekhashe kewal pankhi te thashe ekaki
jene dekhashe kewal pankhini aankh te thashe jogi
parantu
kewal pankhine ja purepuri khabar chhe ke
je joi shakshe pankhini ankhman swyanni chhabi
e ja banshe banawli
je swayan hashe widdh
te ja karshe siddh
sharsanghan
hajar hajar hathawala wrikshni
hajar hajar hatheli par
hajar hajar abhaymudra dharine
pankhi to bas hajar chhe
anini pale
સ્રોત
- પુસ્તક : પ્રતિપદા (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 53)
- સંપાદક : પ્રશાંત પટેલ, યોગેશ પટેલ
- પ્રકાશક : ડૉ. મોહન પટેલ
- વર્ષ : 2015