વગડે વગડે ઝાડ ટચૂકડાં
ક્યાંક હોય તે પાન વિનાનાં ઝૂરે
ડુંગર ડુંગર ભૂરા કોરા
ઝરણ વિનાના પથ્થરિયાં મેદાન,
વસેલાં ખૂણેખાંચરે ગામ.
સૂર્યના ખુલ્લા એ આકાશમહીં
નિજ છબી વિનાની ફ્રેમ નીરખતું
જુગ જુગનો નિર્વેદ જીરવતું,
પ્રશ્ન વિનાનું ચિત્ત હોય ત્યમ
નિયત શાન્તિમાં પ્રસર્યું રાજસ્થાન.
ઊંટનાં સ્તબ્ધ રૂવાંશું ઘાસ,
ઘાસ પર વરસી આવે રેત,
રેતનો રંગ ઊંટની પીઠ ઉપર
ને આંખોમાં પણ ફરકે એવો.
હરતાં ફરતાં જરાક અમથા
કાન માંડતાં
મરુભોમનો શોક સાંભળી શકો તમે પણ.
માણસના ચહેરા પર જાણે
ઊંડી લુખ્ખી રેખાઓમાં
એકમાત્ર ભૂતકાળ વિકસતો,
નથી હવે ઇતિહાસ એમના હાથે...
બધો પરાજય ખંડિયેરના
કણ કણમાં ઉપસેલો દેખો.
મીરાંબાઈ એ છોડેલા મંદિરની
વચ્ચે જ્યોત વિનાનું બળે કોડિયું.
દેશદેશના મૃગજળ જેવી કોક પદ્મિની
જૌહરની જ્વાળાઓમાં સૌભાગ્ય સાચવે
મારા ગામે ભાગોળે બેઠેલા
ધીરે હુક્કો પીતા વૃદ્ધો માટે,
પૂજાનો સામાન ગ્રહીને જતી
કન્યકા કાજે આજે
ઊંટ તણી પીઠે લાદીને
લાવી શકતો નથી હું રાજસ્થાન.
હવે તો આંખ મહીં એ ટકે એટલું સાચું.
wagDe wagDe jhaD tachukDan
kyank hoy te pan winanan jhure
Dungar Dungar bhura kora
jharan winana paththariyan medan,
waselan khunekhanchre gam
suryna khulla e akashamhin
nij chhabi winani phrem nirakhatun
jug jugno nirwed jirawatun,
parashn winanun chitt hoy tyam
niyat shantiman prsaryun rajasthan
untnan stabdh ruwanshun ghas,
ghas par warsi aawe ret,
retno rang untni peeth upar
ne ankhoman pan pharke ewo
hartan phartan jarak amtha
kan manDtan
marubhomno shok sambhli shako tame pan
manasna chahera par jane
unDi lukhkhi rekhaoman
ekmatr bhutakal wikasto,
nathi hwe itihas emna hathe
badho parajay khanDiyerna
kan kanman upselo dekho
mirambai e chhoDela mandirni
wachche jyot winanun bale koDiyun
deshdeshna mrigjal jewi kok padmini
jauharni jawalaoman saubhagya sachwe
mara game bhagole bethela
dhire hukko pita wriddho mate,
pujano saman grhine jati
kanyaka kaje aaje
unt tani pithe ladine
lawi shakto nathi hun rajasthan
hwe to aankh mahin e take etalun sachun
wagDe wagDe jhaD tachukDan
kyank hoy te pan winanan jhure
Dungar Dungar bhura kora
jharan winana paththariyan medan,
waselan khunekhanchre gam
suryna khulla e akashamhin
nij chhabi winani phrem nirakhatun
jug jugno nirwed jirawatun,
parashn winanun chitt hoy tyam
niyat shantiman prsaryun rajasthan
untnan stabdh ruwanshun ghas,
ghas par warsi aawe ret,
retno rang untni peeth upar
ne ankhoman pan pharke ewo
hartan phartan jarak amtha
kan manDtan
marubhomno shok sambhli shako tame pan
manasna chahera par jane
unDi lukhkhi rekhaoman
ekmatr bhutakal wikasto,
nathi hwe itihas emna hathe
badho parajay khanDiyerna
kan kanman upselo dekho
mirambai e chhoDela mandirni
wachche jyot winanun bale koDiyun
deshdeshna mrigjal jewi kok padmini
jauharni jawalaoman saubhagya sachwe
mara game bhagole bethela
dhire hukko pita wriddho mate,
pujano saman grhine jati
kanyaka kaje aaje
unt tani pithe ladine
lawi shakto nathi hun rajasthan
hwe to aankh mahin e take etalun sachun
સ્રોત
- પુસ્તક : બૃહદ ગુજરાતી કાવ્યપરિચય - 1 (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 154)
- સંપાદક : મોહનભાઈ પટેલ, ચન્દ્રકાન્ત શેઠ
- પ્રકાશક : ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
- વર્ષ : 1973