‘રોશની’ હોસ્પિટલમાં મને
આંખના ઑપરેશન માટે લઈ જાય છે
ગાડીની બારીના ફિલ્લમ લગાવેલા કાચમાંથી-
જોઉં છું :
ફૂટપાથ પર દિવાળી વેચાય છે
‘શોપર્સ સ્ટોપ’ તો ખરીદીનો આનંદ -
માણતા ભદ્ર વર્ગ માટે જ...
અહીં તો રસ્તા પર લોકો આનંદ ખરીદવા મથે છે -
થોડો સસ્તો આનંદ; ખિસ્સાને મોંઘો પડતો આનંદ!
આ કોઈ આદિવાસી બાઈ! વતનગામ જવા ઉતાવળી
એને માથે રંગબેરંગી આનંદની પોટલી!
પેલા ચોરાહા પર ખુશીઓ -
માપી માપીને ખુશીઓ ખરીદે છે લોકો...
કોઈ બાળક સાથે પત્નીને ય ફોસલાવે છે - પ્રેમથી!
મારામાંથી કોઈ મને પૂછે છે:
‘તારે કંઇ ખરીદવું છે? બોલ શું જોઈએ છે તને-?’
શૈશવમાં ફટકડાની જિદ્દે
બાપુજીએ લાફો ચોડી દીધેલો - હજી ચચરે છે એ દિવસો
હિબકે ચડી ગયેલો તે માએ છાતી સરસો વળગાડીને
ઢબૂરી દીધો હતો એના સાડલા સાથે સોડની ઉષ્મામાં
બંને ભૂખ્યાં જ સૂઈ ગયાં હતાં - પરસ્પરને વળગીને
સવારે માએ ગલીપચી કરી હસાવેલો ને -
તાસકમાં ધરી દીધો હતો સાંજનો લાડુ
મા આંગણમાં લીમડા નીચે
આકાશથી વરસતા નવા વરસના
સૂરજમાં જુદી જ લાગતી હતી પ્રણામી મુદ્રામાં
બને તો એ દિવસ
એ સાંજનાં હિબકાં, માના સાડલાની સુગંધી ઉષ્મા -
એ સોડ મને જોઈએ છે -એ સૂરજમાં ભીંજાતી મા-
આંખના ઑપરેશન પછી પણ આપી શકશો તમે એ -??
તો પછી, શું કરવાની હોય એ આંખો?
આપણે પાછા ન વળી શકીએ? આટલેથી જ -
‘roshni’ hospitalman mane
ankhna aupreshan mate lai jay chhe
gaDini barina phillam lagawela kachmanthi
joun chhun ha
phutpath par diwali wechay chhe
‘shopars stop’ to kharidino anand
manta bhadr warg mate ja
ahin to rasta par loko anand kharidwa mathe chhe
thoDo sasto anand; khissane mongho paDto anand!
a koi adiwasi bai! watangam jawa utawli
ene mathe rangberangi anandni potli!
pela choraha par khushio
mapi mapine khushio kharide chhe loko
koi balak sathe patnine ya phoslawe chhe premthi!
maramanthi koi mane puchhe chheh
‘tare kani kharidawun chhe? bol shun joie chhe tane ?’
shaishawman phatakDani jidde
bapujiye lapho choDi didhelo haji chachre chhe e diwso
hibke chaDi gayelo te maye chhati sarso walgaDine
Dhaburi didho hato ena saDla sathe soDni ushmaman
banne bhukhyan ja sui gayan hatan parasparne walgine
saware maye galipchi kari hasawelo ne
tasakman dhari didho hato sanjno laDu
ma anganman limDa niche
akashthi warasta nawa warasna
surajman judi ja lagti hati prnami mudraman
bane to e diwas
e sanjnan hibkan, mana saDlani sugandhi ushma
e soD mane joie chhe e surajman bhinjati ma
ankhna aupreshan pachhi pan aapi shaksho tame e ??
to pachhi, shun karwani hoy e ankho?
apne pachha na wali shakiye? atlethi ja
‘roshni’ hospitalman mane
ankhna aupreshan mate lai jay chhe
gaDini barina phillam lagawela kachmanthi
joun chhun ha
phutpath par diwali wechay chhe
‘shopars stop’ to kharidino anand
manta bhadr warg mate ja
ahin to rasta par loko anand kharidwa mathe chhe
thoDo sasto anand; khissane mongho paDto anand!
a koi adiwasi bai! watangam jawa utawli
ene mathe rangberangi anandni potli!
pela choraha par khushio
mapi mapine khushio kharide chhe loko
koi balak sathe patnine ya phoslawe chhe premthi!
maramanthi koi mane puchhe chheh
‘tare kani kharidawun chhe? bol shun joie chhe tane ?’
shaishawman phatakDani jidde
bapujiye lapho choDi didhelo haji chachre chhe e diwso
hibke chaDi gayelo te maye chhati sarso walgaDine
Dhaburi didho hato ena saDla sathe soDni ushmaman
banne bhukhyan ja sui gayan hatan parasparne walgine
saware maye galipchi kari hasawelo ne
tasakman dhari didho hato sanjno laDu
ma anganman limDa niche
akashthi warasta nawa warasna
surajman judi ja lagti hati prnami mudraman
bane to e diwas
e sanjnan hibkan, mana saDlani sugandhi ushma
e soD mane joie chhe e surajman bhinjati ma
ankhna aupreshan pachhi pan aapi shaksho tame e ??
to pachhi, shun karwani hoy e ankho?
apne pachha na wali shakiye? atlethi ja
સ્રોત
- પુસ્તક : વિચ્છેદ (ગ્રામચેતનાની કવિતાનો સંચય) (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 58)
- સર્જક : મણિલાલ હ. પટેલ
- પ્રકાશક : પાર્શ્વ પબ્લિકેશન
- વર્ષ : 2006