એ ઘડી ને આજનો દણ મન રડવાનો વ્યચાર બી નહિ આયો.

એ દાડે તો પસેડીનાય પરસેવા સૂટી જ્યા’તા મારા પરસેવા લૂસી લૂસીને.

ભાથામાં કાંકરા આયા’તા તો ઘ્યોરનું પેટ ફાટફાટ થતું’તું.

ઢોલિયોય એવો થાકી જ્યો’તો કે પડ્યા ભેગો કરડવા ધોડ્યો ઘોડીનો.

દિવસ આખો પથારી ફેવરીન હોંજના ટેમે રૂપ્પાળો થઈને સૂરજબી સફ્ફઈઓ ઠોકતો’તો ઈની જાતની.

ફરિયાની તાર પર મારી બુનનાં ફાટીને લટકેલાં લૂગડાંમોંથી પોણી ટપકતું’તું.

ને મન સરમ આવતી’તી મારાં ટપકતાં પરસેવા પર.

ફરિયાની તાર પર તંઈ માર પાનેતર લટકતું જોવું’તું.

જાત આખી વેતરી નાખી તોય મારી બુન બચારી છાણાં લેંપતી જ રહી ગઈ.

નેની હતી તાણ ભેંસના ગોબરમાં પગ બી નો’તી પડવા દેતી મારી નેનકી.

આ મારી નેનકી મારથી મોટી હોત તો?

તો ઈન બોલાઈન ઈના ખોળામેં બે ઘડી રોઈ લીધું હોત.

પણ ઓંખ્યોનાં ભમ્મરિયા કુવામોં પોણીયે એટલાં ઊંડાં ઊતરી જ્યાં’તાં ક ઈન બા’ર નેકારતાં આખો ભવ નેકરી જાય.

એ કૂવામાં તરવા જેવું કોંય બાકી નો’તં રયું.

ને તોય મારી છબાક છીછરી ઓંખોનાં છાલિયામોં,

ધબાક લઈને ભૂસકા મારતી’તી રોજ ઘોડીની હાંજો.

હામે હુક્કો પડ્યો’તો,

જેઠા ભરવાડની જેમ વ્ચચારોને હૈડ કીધું ને હુક્કો લીધો હાથમોં...

તૈં મને ડૂસકું હંભળાયું,

ઉંબરે ઊભી મારી નેનકી રડતી’તી.

રૂંવાડાં ઊભાં થઈ જ્યા, હાથ ઈમનો ઈમ ઠરી જ્યો હુક્કા પર,

ને રાંડવાના મુઢામથી રાડ નીકરી ક બોલ કૂણ રડાઈસ તન?

એ ભાયડો હસે તો ઈન છક્કો કરીન તારી જોનમાં ટાપોટા પડાઈસ

ને બાયડી હસે તો ઈનો ઘાઘરો ઉતારીન વેકી મારે બજારમોં બાજરાના ભાવે.

પણ આજુબાજુ કોઈ નો’તું.

મું હતો, મારી બુન હતી, ડૂમો હતો ને ડૂસકાં હતાં.

નેનકી રડ તો બીજું કરવાનુંય હું?

મન તો પેલું બધું યાદ આઈ જ્યું, પે’લાનું,

એટલે ધૂળિયા ઘોડિયામોંથી ઘૂઘરા કાઢ્યા,

ન ઘૂઘરા હસાયા મારા હાથમાં ઈન હસાવા માટે પણ ઈનાં ડૂસકાં હસ્યાં નઈ.

રેડિયો ચાલુ કર્યો તૈં બોનનાં ધીમી ગતિના હમાચાર આયા

ને મારી બુનની ઓંખોથી કૂવા ઊભરાતા’તા ધીમેધીમે.

ઈમ થઈ જ્યું કે હવ કૂની ખડકી ખખડાઉં તો મંઈથી પોંચ-હાત ભોટકા નેકરીન લખોટીઓનો દરબાર પાથરી

દે મારા આંગરાનાં કૂંડારામોં,

ને મારા આંગરાનાં કૂંડારામોં,

ને મારી બુન ઓંટી દે એકાદ પોણીદાર કંચો.

ઈમ થઈ જ્યું ક હવ કૂનો કોટ કૂદીન અજાણી ભેંસનાં આંચળ દોઈન મારી બુનને પસલી ભરીન દૂધ પાઈ દઉં.

ઈમ થઈ જ્યું ક હવ કઈ ગાયનાં પૂંસડે ગોંઠ વારીન મારી બુનને કઉં ક જા સોડી આય તો મું તારો ભઈ.

મૂસોની રાવટી નીચી થઈ જઈ ન થઈ જ્યું ડૂસકાની માને પૈણે કૂતરાં.

હુક્કાન લાત મારીન ખભે ગોફણ લટકાઈન કીધું હેંડ,

કીધું હેંડ તન કાચી કેરી કાતરાં ન લીંબોરીઓ પાડી દઉં.

વનરાઈમાં પોપટ બી રામરામ બોલે કીધું હાંભરવું સ?

જેઠા ભરવાડનું ડોબું તરવા પડ્યું સ કીધું જોવું સ?

કીધું હેંડ તન વડલાની વડવઈ ના હમ,

કીધું હેંડ તન વડલાના હીંચકાના હમ,

કીધું હેંડ તન વડલે ઝૂલવાના હમ,

કીધું હેંડ તન અણઘડ વીરલાના હમ.

ને નેનકી બોલે એ પે’લાં તો ઈની ઓંગરી ઝાલીન બા’ર લઈ આયો.

ખોરડાને હોંપી દીધો હાંકરનો હાથ ને હેંડવા મોંડ્યું પાદર ભણી.

બા’ર નેકર્યો તૈં હમજ્યો

ક દયોરનું ઘરથી ખેતર ઘરથી ખેતર પાક ઉગાડવાં આખું ગોમ હુકઈ જ્યું માર માટ તો.

હતું ક બાર નેકરીસ એટલે બે પોંચ ગલૂડિયાં અલગોથિયા ખાસે મારા ટોંટિયા આગર,

ત્યોં તો હડકાયા પોંહરિયા વાંહે થ્યા ઘોડીનાં,

પે’લી ગોફણ વીંઝઈ એક કારિયાની ઓંખ પર,

એક ઘા ન ઓંખ ટંકઈ જઈ પણ ડૂસકાં હસ્યાં નઈ.

અમરઈએ પોં’ચ્યો તૈં ખબર પડી કે કેરીઓ તો સોકરોં પાડી જ્યા’તા.

તૈં ખબર પડી કે અમ તો મોટાં થઈ જ્યા’તા.

ને લીલીસમ વનરઈમોં પોપટ બી એવા વણઈ જ્યાતા કે દયોરનાનાં હોધ્યાં જડતાં નો’તાં.

જેઠા ભરવાડનું ડોબું તરીન ચ્યારનુંય નેકરીન ખીલીએ ઠોકઈ જ્યુંતું.

પાદરે વડલો ઊભો’તો ઈમનો ઈમ,

પણ વડવઈનાં થડિયાં ને મૂળિયાં થઈ જ્યાં’તાં,

મારા ગોમમાં ઝૂલવા જેવું કોંય બાકી નો’તું રયું.

મારી નેનકીને આલવા જેવું કોંય બાકી નતુ રયું.

ન ભમ્મરિયા કૂવામોં પૂર આયું,

મારી ઓંખ્યોના ગોખલામોં પોણી ઊભરાયું છેક તાણ મન ખબર પડી

કે મીં નેનકીની ઓંગરી નો’તી ઝાલી,

નેનકીએ મારી ઓંગરી ઝાલી’તી.

કે મીં નેનકીને કોંય નો’તું કીધું, નેનકીએ જ મન કીધેલું,

કે વનરઈમોં પોપટ બી રામરામ બોલે કીધું હાંભરવું સ?

કે જેઠા ભરવાડનું ડોબું તરવા પડ્યું સ કીધું જોવું સ?

કીધું હેંડ તન વડલાની વડવઈ ના હમ,

કીધું હેંડ તન વડલાના હીંચકાના હમ,

કીધું હેંડ તન વડલે ઝૂલવાના હમ,

કીધું હેંડ તારી નેનકડી નેનકીના હમ.

તાણ મન ખબર પડી ક મારી વડવઈ તો થડિયું ન મૂળિયું થઈ જઈ સ.

ક મારી નેનકી મોટી થઈ જઈ સ ન મું હાવ નેનકો.

મન રડવાનો વ્યચાર આયો એટલ નેનકી રોઈ’તી.

મારા હુક્કા કૂવામોં ટૈ...મ દઈન ડોલ અથડઈ’તી ન તોય પોણીનાં કૂંડારાં થ્યાતાં નેનકીમાં.

એ દા’ડે પાદરના એ ઘડલાખખ વડલા નીચે,

મું ન મારી નેનકી, ધ્રુસકે ન ધ્રુસકે હસી પડ્યાં.

એ ઘડી ન આજનો દણ

મન રડવાનો વ્યચાર બી નહીં આયો.

e ghaDi ne aajno dan man raDwano wychaar bi nahi aayo

e daDe to paseDinay parsewa suti jya’ta mara parsewa lusi lusine

bhathaman kankra aya’ta to ghyoranun pet phatphat thatun’tun

Dholiyoy ewo thaki jyo’to ke paDya bhego karaDwa dhoDyo ghoDino

diwas aakho pathari phewrin honjna teme ruppalo thaine surajbi saphphio thokto’to ini jatni

phariyani tar par mari bunnan phatine latkelan lugDanmonthi poni tapaktun’tun

ne man saram awati’ti maran tapaktan parsewa par

phariyani tar par tani mar panetar latakatun jowun’tun

jat aakhi wetri nakhi toy mari bun bachari chhanan lempti ja rahi gai

neni hati tan bhensna gobarman pag bi no’ti paDwa deti mari nenki

a mari nenki marthi moti hot to?

to in bolain ina kholamen be ghaDi roi lidhun hot

pan onkhyonan bhammariya kuwamon poniye etlan unDan utri jyan’tan ka in ba’ra nekartan aakho bhaw nekari jay

e kuwaman tarwa jewun konya baki no’tan rayun

ne toy mari chhabak chhichhri onkhonan chhaliyamon,

dhabak laine bhuska marti’ti roj ghoDini hanjo

hame hukko paDyo’to,

jetha bharwaDni jem wchcharone haiD kidhun ne hukko lidho hathmon

tain mane Dusakun hambhlayun,

umbre ubhi mari nenki raDti’ti

runwaDan ubhan thai jya, hath imno im thari jyo hukka par,

ne ranDwana muDhamthi raD nikri ka bol koon raDais tan?

e bhayDo hase to in chhakko karin tari jonman tapota paDais

ne bayDi hase to ino ghaghro utarin weki mare bajarmon bajrana bhawe

pan ajubaju koi no’tun

mun hato, mari bun hati, Dumo hato ne Duskan hatan

nenki raD to bijun karwanunya hun?

man to pelun badhun yaad aai jyun, pe’lanun,

etle dhuliya ghoDiyamonthi ghughra kaDhya,

na ghughra hasaya mara hathman in hasawa mate pan inan Duskan hasyan nai

reDiyo chalu karyo tain bonnan dhimi gatina hamachar aaya

ne mari bunni onkhothi kuwa ubhrata’ta dhimedhime

im thai jyun ke haw kuni khaDki khakhDaun to manithi ponch hat bhotka nekrin lakhotiono darbar pathari

de mara angranan kunDaramon,

ne mara angranan kunDaramon,

ne mari bun onti de ekad ponidar kancho

im thai jyun ka haw kuno kot kudin ajani bhensnan anchal doin mari bunne pasli bharin doodh pai daun

im thai jyun ka haw kai gaynan punsDe gonth warin mari bunne kaun ka ja soDi aay to mun taro bhai

musoni rawati nichi thai jai na thai jyun Duskani mane paine kutran

hukkan lat marin khabhe gophan latkain kidhun henD,

kidhun henD tan kachi keri katran na limborio paDi daun

wanraiman popat bi ramram bole kidhun hambharawun sa?

jetha bharwaDanun Dobun tarwa paDyun sa kidhun jowun sa?

kidhun henD tan waDlani waDawi na hum,

kidhun henD tan waDlana hinchkana hum,

kidhun henD tan waDle jhulwana hum,

kidhun henD tan anghaD wirlana hum

ne nenki bole e pe’lan to ini ongri jhalin ba’ra lai aayo

khorDane hompi didho hankarno hath ne henDwa monDyun padar bhani

ba’ra nekaryo tain hamajyo

ka dayoranun gharthi khetar gharthi khetar pak ugaDwan akhun gom huki jyun mar mat to

hatun ka bar nekris etle be ponch galuDiyan algothiya khase mara tontiya aagar,

tyon to haDkaya ponhariya wanhe thya ghoDinan,

pe’li gophan winjhi ek kariyani onkh par,

ek gha na onkh tanki jai pan Duskan hasyan nai

amarie pon’chyo tain khabar paDi ke kerio to sokron paDi jya’ta

tain khabar paDi ke am to motan thai jya’ta

ne lilisam wanarimon popat bi ewa wani jyata ke dayornanan hodhyan jaDtan no’tan

jetha bharwaDanun Dobun tarin chyarnunya nekrin khiliye thoki jyuntun

padre waDlo ubho’to imno im,

pan waDawinan thaDiyan ne muliyan thai jyan’tan,

mara gomman jhulwa jewun konya baki no’tun rayun

mari nenkine aalwa jewun konya baki natu rayun

na bhammariya kuwamon poor ayun,

mari onkhyona gokhlamon poni ubhrayun chhek tan man khabar paDi

ke meen nenkini ongri no’ti jhali,

nenkiye mari ongri jhali’ti

ke meen nenkine konya no’tun kidhun, nenkiye ja man kidhelun,

ke wanarimon popat bi ramram bole kidhun hambharawun sa?

ke jetha bharwaDanun Dobun tarwa paDyun sa kidhun jowun sa?

kidhun henD tan waDlani waDawi na hum,

kidhun henD tan waDlana hinchkana hum,

kidhun henD tan waDle jhulwana hum,

kidhun henD tari nenakDi nenkina hum

tan man khabar paDi ka mari waDawi to thaDiyun na muliyun thai jai sa

ka mari nenki moti thai jai sa na mun haw nenko

man raDwano wychaar aayo etal nenki roi’ti

mara hukka kuwamon tai ma dain Dol athaDi’ti na toy poninan kunDaran thyatan nenkiman

e da’De padarna e ghaDlakhakh waDla niche,

mun na mari nenki, dhruske na dhruske hasi paDyan

e ghaDi na aajno dan

man raDwano wychaar bi nahin aayo

e ghaDi ne aajno dan man raDwano wychaar bi nahi aayo

e daDe to paseDinay parsewa suti jya’ta mara parsewa lusi lusine

bhathaman kankra aya’ta to ghyoranun pet phatphat thatun’tun

Dholiyoy ewo thaki jyo’to ke paDya bhego karaDwa dhoDyo ghoDino

diwas aakho pathari phewrin honjna teme ruppalo thaine surajbi saphphio thokto’to ini jatni

phariyani tar par mari bunnan phatine latkelan lugDanmonthi poni tapaktun’tun

ne man saram awati’ti maran tapaktan parsewa par

phariyani tar par tani mar panetar latakatun jowun’tun

jat aakhi wetri nakhi toy mari bun bachari chhanan lempti ja rahi gai

neni hati tan bhensna gobarman pag bi no’ti paDwa deti mari nenki

a mari nenki marthi moti hot to?

to in bolain ina kholamen be ghaDi roi lidhun hot

pan onkhyonan bhammariya kuwamon poniye etlan unDan utri jyan’tan ka in ba’ra nekartan aakho bhaw nekari jay

e kuwaman tarwa jewun konya baki no’tan rayun

ne toy mari chhabak chhichhri onkhonan chhaliyamon,

dhabak laine bhuska marti’ti roj ghoDini hanjo

hame hukko paDyo’to,

jetha bharwaDni jem wchcharone haiD kidhun ne hukko lidho hathmon

tain mane Dusakun hambhlayun,

umbre ubhi mari nenki raDti’ti

runwaDan ubhan thai jya, hath imno im thari jyo hukka par,

ne ranDwana muDhamthi raD nikri ka bol koon raDais tan?

e bhayDo hase to in chhakko karin tari jonman tapota paDais

ne bayDi hase to ino ghaghro utarin weki mare bajarmon bajrana bhawe

pan ajubaju koi no’tun

mun hato, mari bun hati, Dumo hato ne Duskan hatan

nenki raD to bijun karwanunya hun?

man to pelun badhun yaad aai jyun, pe’lanun,

etle dhuliya ghoDiyamonthi ghughra kaDhya,

na ghughra hasaya mara hathman in hasawa mate pan inan Duskan hasyan nai

reDiyo chalu karyo tain bonnan dhimi gatina hamachar aaya

ne mari bunni onkhothi kuwa ubhrata’ta dhimedhime

im thai jyun ke haw kuni khaDki khakhDaun to manithi ponch hat bhotka nekrin lakhotiono darbar pathari

de mara angranan kunDaramon,

ne mara angranan kunDaramon,

ne mari bun onti de ekad ponidar kancho

im thai jyun ka haw kuno kot kudin ajani bhensnan anchal doin mari bunne pasli bharin doodh pai daun

im thai jyun ka haw kai gaynan punsDe gonth warin mari bunne kaun ka ja soDi aay to mun taro bhai

musoni rawati nichi thai jai na thai jyun Duskani mane paine kutran

hukkan lat marin khabhe gophan latkain kidhun henD,

kidhun henD tan kachi keri katran na limborio paDi daun

wanraiman popat bi ramram bole kidhun hambharawun sa?

jetha bharwaDanun Dobun tarwa paDyun sa kidhun jowun sa?

kidhun henD tan waDlani waDawi na hum,

kidhun henD tan waDlana hinchkana hum,

kidhun henD tan waDle jhulwana hum,

kidhun henD tan anghaD wirlana hum

ne nenki bole e pe’lan to ini ongri jhalin ba’ra lai aayo

khorDane hompi didho hankarno hath ne henDwa monDyun padar bhani

ba’ra nekaryo tain hamajyo

ka dayoranun gharthi khetar gharthi khetar pak ugaDwan akhun gom huki jyun mar mat to

hatun ka bar nekris etle be ponch galuDiyan algothiya khase mara tontiya aagar,

tyon to haDkaya ponhariya wanhe thya ghoDinan,

pe’li gophan winjhi ek kariyani onkh par,

ek gha na onkh tanki jai pan Duskan hasyan nai

amarie pon’chyo tain khabar paDi ke kerio to sokron paDi jya’ta

tain khabar paDi ke am to motan thai jya’ta

ne lilisam wanarimon popat bi ewa wani jyata ke dayornanan hodhyan jaDtan no’tan

jetha bharwaDanun Dobun tarin chyarnunya nekrin khiliye thoki jyuntun

padre waDlo ubho’to imno im,

pan waDawinan thaDiyan ne muliyan thai jyan’tan,

mara gomman jhulwa jewun konya baki no’tun rayun

mari nenkine aalwa jewun konya baki natu rayun

na bhammariya kuwamon poor ayun,

mari onkhyona gokhlamon poni ubhrayun chhek tan man khabar paDi

ke meen nenkini ongri no’ti jhali,

nenkiye mari ongri jhali’ti

ke meen nenkine konya no’tun kidhun, nenkiye ja man kidhelun,

ke wanarimon popat bi ramram bole kidhun hambharawun sa?

ke jetha bharwaDanun Dobun tarwa paDyun sa kidhun jowun sa?

kidhun henD tan waDlani waDawi na hum,

kidhun henD tan waDlana hinchkana hum,

kidhun henD tan waDle jhulwana hum,

kidhun henD tari nenakDi nenkina hum

tan man khabar paDi ka mari waDawi to thaDiyun na muliyun thai jai sa

ka mari nenki moti thai jai sa na mun haw nenko

man raDwano wychaar aayo etal nenki roi’ti

mara hukka kuwamon tai ma dain Dol athaDi’ti na toy poninan kunDaran thyatan nenkiman

e da’De padarna e ghaDlakhakh waDla niche,

mun na mari nenki, dhruske na dhruske hasi paDyan

e ghaDi na aajno dan

man raDwano wychaar bi nahin aayo